Europa szykuje się na koniec NATO? Ekspert nie ma wątpliwości

USA wystąpią z NATO? Europa powinna się przygotować

Rozważania na temat scenariuszy, które należałoby przyjąć w sytuacji wystąpienia Stanów Zjednoczonych z NATO, pojawiły się w czwartek na łamach amerykańskiego serwisu Bloomberg. W tekście autorstwa byłego głównodowodzącego połączonych sił NATO w Europie, Jamesa Stavridisa, czytamy, że jeżeli prezydent Donald Trump wycofa swój kraj z Sojuszu Północnoatlantyckiego, europejscy sojusznicy przestaną podążać za Waszyngtonem w polityce zagranicznej.

• Co dalej z umową ws. minerałów w Ukrainie? "Nie ma jej na stole"

Emerytowany dowódca zastrzega, że taki wystąpienie USA z sojuszu byłoby "gigantycznym błędem", uznaje jednak, że skoro niektórzy wpływowi politycy rządzącej Partii Republikańskiej są zwolennikami tego kroku, to należy rozważyć jego konsekwencje.

Co zamiast NATO? 

Według Stavridisa w miejsce NATO pozbawionego USA może powstać Europejska Organizacja Traktatu (ETO) opierająca się na obecnym traktacie, ale z wyłączeniem Stanów Zjednoczonych. Niewykluczone, że w sojuszu pozostałaby Kanada, potrzebująca europejskich partnerów, by pomogli w zagwarantowaniu bezpieczeństwa w Arktyce - zaznaczył.

• Trump odpowiedział na pytanie Polskiego Radia. Jasna deklaracja
• Gen. B. Pacek: Trump i Vance pokazali, że Europa musi liczyć przede wszystkim na siebie

Zdaniem byłego dowódcy mógłby wówczas powstać nowy układ bezpieczeństwa tworzony pod auspicjami Unii z włączeniem Wielkiej Brytanii. "UE ma już dość dobrze rozwinięte struktury dowodzenia, najwyższego dowódcę i doświadczenie w prowadzeniu operacji niezależnie od USA czy NATO, na przykład w utrzymywaniu pokoju na Bałkanach" - napisał.

REKLAMA

Europa zrobiłaby "trzy rzeczy"

Podkreślając, że żaden naród nigdy w pełni nie wycofał się z NATO, admirał przewiduje, że - po opuszczeniu sojuszu przez USA - Europejczycy zrobiliby trzy rzeczy. Po pierwsze, nadal zwiększaliby nakłady na obronę, w szczególności poprzez rozszerzanie potencjału nuklearnego. Europa rozbudowałaby swoje siły lotnicze i kosmiczne, zarówno w celach ofensywnych, jak i obronnych.

"Wydatki na wywiad, cyberwojnę i operacje kosmiczne wzrosłyby i konkurowały z operacjami USA. A biorąc pod uwagę zagrożenie ze strony Rosji, państwa europejskie mogłyby nawet rozważyć szerszy pobór do wojska (kilka państw europejskich, w tym nowi członkowie NATO - Szwecja i Finlandia, wymagają obecnie pewnych form służby wojskowej)" - wymieniał.

Po drugie, polityka zagraniczna i obronności Europy szybko uniezależniłaby się od polityki Stanów Zjednoczonych. Zdaniem Stavridisa Europejczycy - zamiast konfrontować się z Chinami u boku Waszyngtonu - mogliby dążyć do rozszerzenia współpracy gospodarczej, a być może nawet wojskowej z Pekinem, co miałoby stanowić zabezpieczenie przed rosnącym zbliżeniem USA z Rosją Władimira Putina.

Europa będzie "podbierać partnerów" USA

Stavridis uważa, że do chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku weszłyby kolejne państwa europejskie, a Europa mogłaby stać się znacznie mniej skłonna do przyłączenia się do USA w wywieraniu presji na Iran w związku z jego programem nuklearnym i wręcz zacząć szukać tam korzyści gospodarczych. Autor ostrzega, że państwa europejskie "będą też podbierać Ameryce partnerów handlowych, zwłaszcza jeśli wycofanie się z NATO będzie szło w parze z nowymi, wysokimi cłami nałożonymi na Europę".

REKLAMA

"Europa nie może oddać Ukrainy wrogiej Rosji"

Po trzecie - admirał stwierdził, że Europa wreszcie zdecydowanie poparłaby Ukrainę, uznając, że kapitulowanie przed agresją Putina na ten rolniczy i bogaty w minerały kraj byłoby katastrofą. Stavridis przypomniał, że Ukraina jest tak rozległa, że gdyby nałożyć ją na mapę Europy Zachodniej, sięgałaby od Morza Śródziemnego po Wielką Brytanię.

• "Bez nas nie wygra". Trump uderza w Zełenskiego
• Zełenski komentuje kłótnię w Białym Domu. "Nie zrobiłem nic złego"
• Rosyjski reporter wyproszony ze spotkania Trumpa z Zełenskim

"Europa po prostu nie może oddać jej wrogiej Rosji" - oznajmił. "Mam nadzieję, że most sojusz transatlantycki nie załamie się całkowicie, ale z pewnością słyszę jego głośne skrzypienie. Jeśli się zawali, nie skończy się to dobrze po żadnej stronie Atlantyku" - dodał.

Wydatki na obronę

Admirał przypomina czytelnikom, że europejskie wydatki na obronę są bliskie osiągnięcia celu wyznaczonego na 2 proc. PKB, a NATO poważnie dyskutuje nad ich zwiększeniem. Łącznie Europa ma drugi co do wielkości budżet obronny na świecie, większy niż Chiny czy Rosja - podkreślił Stavridis, dodając, że wielkie firmy zbrojeniowe produkują ogromne ilości wysokiej jakości sprzętu. Po upadku NATO będą one zwiększać produkcję i otrzymywać ogromne kontrakty - w dużej mierze kosztem amerykańskich firm obronnych i ich pracowników. "Europejski wkład w cyberbezpieczeństwo, operacje wywiadowcze i kosmiczne jest kluczowy. Są oni także niezbędni w operacjach arktycznych" - napisał.

Ponadto admirał zauważa, że "europejscy sojusznicy podzielają nasze fundamentalne wartości demokracji, wolności i praw człowieka. Walczyli i ginęli u naszego boku w Afganistanie, a pod moim dowództwem brali udział w operacjach w Libii, na Bałkanach, w Iraku oraz w operacjach antypirackich u wybrzeży Afryki Wschodniej".

REKLAMA

Źródła: Bloomberg/PAP/hjzrmb/kor