Nadchodzi nowa opłata za panele fotowoltaiczne. Obecnie jest za darmo

• Nowy obowiązek od 9 października 2025: Wprowadzone zostaną nowe regulacje dotyczące recyklingu paneli fotowoltaicznych, nakładające opłatę na właścicieli starszych instalacji
• Kto zapłaci? Obowiązek dotyczyć będzie przede wszystkim właścicieli instalacji fotowoltaicznych uruchomionych przed 1 stycznia 2016 roku
• Dwie różne opłaty: Należy odróżnić nowy, jednorazowy ryczałt (szacowany na 150-200 zł) od rynkowego kosztu fizycznej utylizacji paneli (ok. 1,5-2 zł za kilogram). Pierwszy będzie ponosić właściciel likwidowanych paneli, drugi to realny koszt procesu

Domowe panele fotowoltaiczne. Koniec utylizacji za darmo

Za pozbycie się starych paneli fotowoltaicznych trzeba będzie płacić. Zgodnie z planowaną nowelizacją ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, od 9 października 2025 roku to na właścicielach instalacji fotowoltaicznych spocznie obowiązek ponoszenia kosztów utylizacji wycofywanych z użytku paneli. Jest to znacząca modyfikacja dotychczasowego stanu prawnego, w którym odpowiedzialność za finansowanie i organizację zbierania, transportu oraz recyklingu zużytego sprzętu, w tym paneli PV, spoczywała na producentach i importerach. W praktyce wiele firm już uwzględniało koszty recyklingu w cenie instalacji, jednak nie zawsze oferowały fizyczny odbiór modułów po ich zużyciu. Nowe przepisy mają dostosować polskie prawo do unijnej dyrektywy 2024/884, której celem jest zwiększenie odpowiedzialności producentów, wprowadzając jednocześnie minimalne poziomy zbiórki i recyklingu.

Uchwalenie nowych przepisów jest odpowiedzią na dynamicznie narastający problem zużytych paneli fotowoltaicznych, zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej. Boom na fotowoltaikę w ostatnich kilkunastu latach oznacza, że pierwsze generacje modułów osiągają kres swojej żywotności, która średnio wynosi od 25 do 30 lat. Po tym okresie ich wydajność stopniowo spada, czyniąc dalsze użytkowanie nieopłacalnym.

- Do 2050 roku kraje UE-27 mogą wytworzyć od 21 do 35 milionów ton zużytych paneli fotowoltaicznych. To znacznie więcej niż wcześniejsze prognozy. Obecnie większość tych odpadów trafia na składowiska lub jest przetwarzana w ograniczonym zakresie, co oznacza straty cennych surowców, takich jak krzem, szkło czy metale rzadkie. W Polsce problem jest szczególnie palący. Boom na fotowoltaikę z ostatnich kilkunastu lat oznacza, że już dziś pierwsze generacje paneli zaczynają kończyć swój cykl życia technicznego, a w najbliższych latach liczba zużytych instalacji będzie rosnąć lawinowo - nakreśliła skalę problemu prof. dr hab. inż. Barbara Tora z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, współautorka koncepcji recyklingu opracowanej we współpracy z 2loop Tech S.A.

REKLAMA

Wprowadzenie nowych zasad ma na celu zapobieżenie zaleganiu elektroodpadów na wysypiskach i wdrożenie zasad gospodarki obiegu zamkniętego. Recykling paneli PV, choć coraz bardziej efektywny, wymaga odpowiednich regulacji, aby zapewnić odzysk kluczowych surowców, takich jak szkło (do 90 procent odzysku), aluminium (około 95 procent) czy krzem (ponad 80 procent).

Kogo będą dotyczyć nowe opłaty? Szczegóły dla właścicieli fotowoltaiki

Nowe obowiązki finansowe będą dotyczyć przede wszystkim właścicieli starszych instalacji fotowoltaicznych, które zostały uruchomione przed 1 stycznia 2016 roku. To właśnie oni będą musieli uiścić ryczałtową opłatę recyklingową, której celem jest zapewnienie funduszy na bezpieczne zagospodarowanie paneli w przyszłości. Warto podkreślić, że wstępne zapowiedzi sugerują, iż nowe instalacje, oddane do użytku po wejściu w życie przepisów (czyli po 9 października 2025 roku), mogą być zwolnione z tego obowiązku.

Nowe przepisy wprowadzają ryczałtową opłatę recyklingową, która, choć jeszcze nieoficjalna, według wstępnych zapowiedzi nie powinna przekroczyć 150-200 zł za instalację. Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad ustaleniem precyzyjnych stawek.

Należy jednak rozróżnić tę ryczałtową opłatę (która będzie dotyczyć właścicieli instalacji) od rzeczywistych kosztów fizycznej utylizacji paneli. Te ostatnie zależą od wagi i rodzaju modułów, a średnio wynoszą od 1,5 do 2 zł za kilogram. Dla przykładu, instalacja o mocy 4 kW, składająca się z 12 modułów ważących łącznie 228 kg, oznaczałaby koszt samej utylizacji rzędu około 340 zł (przy stawce 1,5 zł/kg).

REKLAMA

Ostateczna cena jest uzależniona od liczby paneli, ich rodzaju (np. monokrystaliczne vs. cienkowarstwowe), kompletności oraz stanu technicznego. Pod koniec użytkowania fotowoltaiki warto sprawdzić, czy na przykład jest możliwość darmowego przekazania paneli w ramach programów zbiórki lub współpracy z gminą, co jest możliwe w określonych przypadkach, w tym w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK-ach).

Ryczałt za utylizację paneli fotowoltaicznych. Podstawa prawna

Podstawą prawną dla wprowadzanych zmian jest nowelizacja ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Jej celem jest dostosowanie polskiego prawa do unijnej dyrektywy 2024/884. Nowe przepisy wejdą w życie 9 października 2025 roku.

• W tych trzech sklepach zakupy są najtańsze. Biedronki ani Lidla tu nie ma
• Ceny jajek, pasty do zębów i masła. Duże zmiany z miesiąca na miesiąc
• Anomalie pogodowe dotarły do sklepów. "Trendy, które będą się powtarzać"

Źródło: MKiŚ/2loop Tech/Kobo Energy/Michał Tomaszkiewicz

REKLAMA