Jaskra. Podstępna choroba oczu, która długo nie daje objawów
- Szacuje się, że liczba chorych na jaskrę w Polsce sięga od 800 tysięcy do nawet miliona osób, ale tylko połowa tych przypadków została wykryta. A nie leczona jaskra prowadzi do ślepoty - powiedział w Polskim Radiu 24 prof. Jacek Szaflik, okulista z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
2025-07-24, 20:00
Jaskra jest chorobą, która może dotknąć pacjentów w niemal każdym wieku, pojawia się nawet u dzieci z powodu wad wrodzonych. Konsekwencją jej nieleczenia jest utrata wzroku. Dlatego trzeba regularnie badać u okulisty ciśnienie gałki ocznej oraz dno oka. W przypadku starszych osób nawet co pół roku.
Ta choroba na początku nie daje wyraźnych sygnałów, że coś się zmienia. Ale każda dekada naszego życia zwiększa ryzyko zachorowania z powodu procesów neurodegeneracji po 40. rokiem życia. Dziś jaskrę leczy się za pomocą terapii farmakologicznych i mało inwazyjnych operacji z użyciem lasera. W tego typu terapiach chodzi o obniżenie ciśnienia wewnątrz oka.
Posłuchaj
- Jaskra jako choroba, dzielona jest na dwa podtypy: jaskrę otwartego, szerokiego kąta przesączania i jaskrę zamkniętego kąta. Ten pierwszy typ jaskry dotyczy 90 procent chorych w Polsce. Problemem jest jej wykrycie, bo nie daje tak wyraźnych sygnałów jak duży wzrost ciśnienia gałkowego. Jeżeli ciśnienie rośnie powoli, wtedy zaczyna stopniowo uszkadzać zakończenia włókien nerwu wzrokowego. Ale nie wywołuje to dolegliwości bólowych. Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne - powiedział prof. Jacek Szaflik.
Co wpływa na pojawienie się jaskry?
Badanie u okulisty jest niezbędne, aby wykryć zbyt duże ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Ono powoduje coraz słabsze odżywianie włókien nerwu wzrokowego. Stopniowo dochodzi do obumierania i śmierci włókien. Ten proces jest nieodwracalny. Zmiany w polu widzenia pojawiają się dopiero przy ubytkach włókien nerwu wzrokowego na poziomie 60-70 procent. Nasz mózg potrafi korygować te błędy, poprzez mechanizm neuroplastyczności. To często utrudnia wykrycie jaskry.
Pierwsze objawy
Wiele zależy od prawidłowego wydzielania tzw. cieczy wodnistej, która krąży w gałce i potem trafia do żył wewnątrz oka. Zbyt wysokie ma negatywny wpływ na odżywienie nerwu wzrokowego. Dlatego bardzo wiele zależy od stanu układu krwionośnego i problemów kardiologicznych, które mają wpływ na stan żył w oku. Są także przypadki, gdy ciśnienie w gałce ocznej jest prawidłowe, a pomimo tego dochodzi do jaskry.
Pierwsze objawy jaskry to widzenie, gdy pojawiają się charakterystyczne łuki w polu widzenia. W przypadku dużego zaawansowania choroby następuje tzw. widzenie lunetowe, bo obraz jest tak bardzo zawężony, choć często zostaje zachowana ostrość widzenia.
***
Audycja: Samo zdrowie
Prowadzi: Małgorzata Telmińska
Gość: prof. Jacek Szaflik (okulista z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego)
Data emisji: 24.07.2025
Godzina emisji: 19.33
Polskie Radio 24