Najważniejsze informacje w skrócie:

• Nowa era stażu pracy: Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie przepisy Kodeksu pracy, które znacząco rozszerzą katalog okresów wliczanych do ogólnego stażu pracy, obejmując m.in. działalność gospodarczą (JDG) oraz pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie, agencyjne)
• Wnioski na PUE od 2026 roku: Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) potwierdził, że wnioski o wydanie specjalnych zaświadczeń potwierdzających nowe okresy stażu zostaną udostępnione w systemie PUE/eZUS dopiero po wejściu ustawy w życie, czyli po 1 stycznia 2026 roku
• Dodatkowe uprawnienia dla milionów: Miliony Polaków mogą zyskać dodatkowe 6 dni urlopu wypoczynkowego (z 20 do 26 dni rocznie), a także dłuższy okres wypowiedzenia oraz ułatwione nabycie prawa do dodatków stażowych, pod warunkiem udokumentowania stażu w ciągu 24 miesięcy

W październiku 2025 roku prezydent Nawrocki podpisał przełomową ustawę, która otworzyła drogę do rewolucyjnej zmiany w sposobie liczenia ogólnego stażu pracy, mającego bezpośredni wpływ na uprawnienia pracownicze. Nowe przepisy, które wchodzą w życie od 1 stycznia 2026 roku, rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy o formy aktywności zawodowej dotychczas ignorowane w prawie pracy, takie jak prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) czy świadczenie usług na umowie zlecenia.

Zmiana ta jest szczególnie ważna dla tych, którzy przez lata pracowali na innych podstawach niż tradycyjna umowa o pracę, a obecnie są zatrudnieni na etacie. Kluczowym elementem całego procesu, jak wynika z komunikatu ZUS, jest konieczność oficjalnego potwierdzenia tych nowych okresów.

- Potwierdzanie nowych okresów będzie możliwe tylko na podstawie zaświadczeń wydawanych przez ZUS. Wnioski o ich wydanie zostaną udostępnione dopiero po wejściu w życie ustawy – na nowych formularzach dostępnych w systemie PUE/eZUS – poinformowała Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Wnioski o wydanie zaświadczenia w nowej sprawie będą dostępne na nowych formularzach w systemie PUE/eZUS od 1 stycznia 2026 roku. Warto podkreślić, że dotychczasowe zasady się nie zmieniają: do potwierdzania okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nadal służy świadectwo pracy.

- Do stażu pracy wliczone zostaną m.in. okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, współpracy z osobą prowadzącą tę działalność oraz czas jej zawieszenia w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Ujęte zostaną również okresy wykonywania umów zlecenia lub innych umów o świadczenie usług czy też umów agencyjnych, pracy jako osoby współpracującej z osobami wykonującymi te umowy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych – dodała Krystyna Michałek.

Potencjalnymi beneficjentami są miliony pracowników, którzy w przeszłości pracowali jako samozatrudnieni (JDG) – w tym liczni specjaliści z branży IT, budownictwa czy usług, a także osoby, które podczas studiów pracowały na umowach zlecenia (jak w gastronomii czy mediach).

Należy jednak pamiętać o wyjątkach. Umowa o dzieło nie wlicza się do stażu, ponieważ z zasady jest umową nieoskładkowaną. Również praca za granicą nie wchodzi w zakres ustawy, gdyż dotyczy ona tylko okresów, od których odprowadzano składki do polskiego ZUS. W sytuacji, gdy zlecenie było wykonywane bez składek ZUS przez studentów do 26. roku życia, pracownik musi udowodnić staż za pomocą umów czy rachunków, ponieważ ZUS nie posiada danych i nie wyda zaświadczenia.

Co zmieniają przepisy i jakie korzyści odniosą pracownicy?

Główna korzyść wynikająca z wydłużenia ogólnego stażu pracy jest odczuwalna w zakresie uprawnień pracowniczych i nie dotyczy bezpośrednio zasad obliczania emerytury.

Rewolucja urlopowa polega na tym, że osoby, które dzięki doliczeniu lat pracy na JDG lub zleceniu przekroczą 10-letni ogólny staż pracy, automatycznie nabędą prawo do wydłużonego wymiaru urlopu wypoczynkowego – z dotychczasowych 20 dni do 26 dni urlopu rocznie. Przykładowo, programista, który przez 10 lat pracował na B2B, a następnie przeszedł na umowę o pracę, natychmiast zyska prawo do 26 dni urlopu. Podobnie student, który dorywczo pracował przez 5 lat na zleceniach, szybciej osiągnie próg dłuższego urlopu.

Warto podkreślić, że pracownicy, którzy są zatrudnieni u danego pracodawcy w dniu wejścia w życie ustawy (która w sektorze publicznym zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 r., a w sektorze prywatnym najwcześniej w II połowie 2026 r.), mają 24 miesiące na udokumentowanie i przedstawienie HR dodatkowych okresów pracy.

• Ile wyniesie najniższa krajowa w 2026 roku? Rząd podał ostateczną kwotę
• Zatrudnienie spada, płace zwalniają. Nowe dane GUS
• Tak zarabiają Polacy. W gastronomii się nie dorobisz

Źródło: ZUS/Michał Tomaszkiewicz