Spór o nominacje sędziów. "O tym prezydent nie wspomniał"
Prezydent Karol Nawrocki po odmowie nominacji sędziów odsyła ministra sprawiedliwości do lektury konstytucji. - Nawet przy bardzo ostrych sporach nie były wcześniej podważane fundamenty ustrojowe - powiedział w Polskim Radiu 24 Krzysztof Izdebski, ekspert prawny Fundacji Batorego.
2025-11-13, 15:05
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Prezydent Karol Nawrocki odmówił nominacji 46 sędziów
- Nawrocki powołuje się na zapisaną w konstytucji prerogatywę prezydenta. Minister sprawiedliwości twierdzi natomiast, również powołując się na ustawę zasadniczą, że działanie prezydenta jest bezprawne
- Prezydent i jego otoczenie nie wspomnieli o nadzwyczajnych okolicznościach - powiedział w Polskim Radiu 24 Krzysztof Izdebski
Prezydent Nawrocki poinformował 12 listopada, że odmówił nominacji 46 sędziów. Zapowiedział, że przez najbliższe 5 lat żaden sędzia, który kwestionuje konstytucyjne uprawnienia prezydenta, polską konstytucję i polski system prawny nie może liczyć na nominację sędziowską i awans. Prezydent zaznaczył, że nie będzie dawał awansów sędziom, którzy "słuchają złych podszeptów ministra sprawiedliwości pana Waldemara Żurka, który zachęca sędziów do kwestionowania porządku konstytucyjno-prawnego Rzeczpospolitej". Resort sprawiedliwości wskazał, że w piśmie z Kancelarii Prezydenta RP dotyczącego odmowy powołania 46 sędziów brakuje uzasadnienia tej decyzji. Następnego dnia prezydent stwierdził, że jego decyzja nie wymaga formalnego uzasadnienia. Jednocześnie zarzucił ministrowi sprawiedliwości nieznajomość konstytucji.
- Rzeczywiście zgodnie z tym wyrokiem z 2012 roku, ale też wcześniejszymi wyrokami Trybunału Konstytucyjnego i późniejszymi wyrokami sądów administracyjnych, prezydent nie musi nominować czy powoływać tych sędziów, którzy zostali mu zarekomendowani przez Krajową Radę Sądownictwa - powiedział Krzysztof Izdebski. Zaznaczył jednak, że prezydent i jego otoczenie nie wspomnieli, że może tak postąpić w nadzwyczajnych okolicznościach. - Czy to są nadzwyczajne okoliczności? Śmiem wątpić - dodał ekspert, choć zastrzegł, że nie znamy jeszcze pełnych danych.
Posłuchaj
Podważanie fundamentów ustrojowych
Prof. Marcin Matczak zarzucił prezydentowi, że "odmawiając nominacji sędziom narusza art. 10 Konstytucji (podział i równowaga władz) i art. 173 (niezależność sądów)". - Przy okazji konstytucji, to ja bym jeszcze dołożył do tego art. 45, który stanowi o tym, że każdy ma prawo do sądu - powiedział Izdebski. Jak wyjaśnił, sędziowie, którzy nie otrzymali z rąk prezydenta nominacji czy powołań, "nie mają za bardzo gdzie się zwrócić o przeprowadzenie jakiejkolwiek kontroli tego postępowania".
Ekspert podkreślił, że konstytucja przy powstawaniu i przy wieloletnim stosowaniu była przedmiotem zgody politycznej i trójpodział władzy nie był kwestionowany. - Nawet przy bardzo ostrych sporach, które pamiętamy chociażby z prezydentury Lecha Kaczyńskiego i wtedy, kiedy premierem był Donald Tusk, nie podważał pewnych fundamentów ustrojowych, jakim jest dobro wymiaru sprawiedliwości - zaznaczył.
Krzysztof Izdebski zwrócił uwagę, że efekt jest taki, że obywatel ma dużo gorszy dostęp do sądu i dużo mniejsze zaufanie do sądów. - To powinno być przedmiotem troski politycznej, a tymczasem raczej jest przedmiotem pewnych igrzysk politycznych - podsumował.
- Prezydent blokuje nominacje. Żywno: Putin się z tego powodu cieszy
- Prezydent odmawia nominacji sędziów. "Można zrobić tak, jak robił PiS"
- Tusk skomentował decyzję Nawrockiego ws. sędziów. Nawiązał do Kononowicza
Źródło: Polskie Radio 24
Prowadzący: Maciej Wolny
Opracowanie: Filip Ciszewski