73 lata temu rozpoczęła się w Wilnie operacja „Ostra Brama"
Kilkudniowe zmagania żołnierzy Armii Krajowej prowadzone wspólnie z Armią Czerwoną doprowadziły do oswobodzenia miasta, w czym polscy żołnierze mieli znaczący udział. O operacji „Ostra Brama” mówili w audycji Nos Kleopatry historyk Michał Wołłejko z Biura Bezpieczeństwa Narodowego oraz Mariusz Olczak, zastępca dyrektora Archiwum Akt Nowych.
2017-07-08, 08:58
Posłuchaj
Operacja „Ostra Brama” rozpoczęła się w nocy z 6 na 7 lipca. Była przeprowadzona przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza” na Wileńszczyźnie. Jej celem było samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk okupanta niemieckiego, zanim zrobi to Armia Czerwona. Gdyby plan ten udało się zrealizować, polskie wojsko mogłoby przyjąć rolę gospodarza wobec nacierających Sowietów i tym samym zaakcentować swoje prawo do przejętych ziem. Jak podkreślał Michał Wołłejko, operacja „Ostra Brama” była drugą po Powstaniu Warszawskim największą akcją bojową AK.
- Na początku były samodzielne próby odbicia Wilna przez Armię Krajową. Następnie po tygodniu we współdziałaniu z Armią Czerwoną udało się odbić miasto. Plany sowieckie do ziem kresowych były jednak zupełnie inne niż Polaków - AK była wrogiem. W 1943 roku sprawa Kresów była przesądzona na konferencji w Teheranie. Od tego czasu mamy do czynienia z prawdziwą wojną partyzancką między partyzantką AK i sowiecką. Sowieci niszczyli żywioł polski na tych ziemiach – mówił historyk.
Według Mariusza Olczaka operacja „Ostra Brama” jest nieco zapomniana. – Szczególnie w PRL tematyka związana z Kresami i Armią Krajową była zepchnięta na margines. Po upadku żelaznej kurtyny mówi się o tym coraz więcej, pojawiają się nowe publikacje naukowe historyków. Dokumentów z okręgów kresowych mamy jednak bardzo mało, w porównaniu np. z Warszawą. Mamy na obszarze Wilna do wykonania olbrzymią pracę w archiwach – powiedział gość Polskiego Radia 24.
Po zakończeniu walk Rosjanie rozbroili polskich żołnierzy, a następnie większość z nich uwięzili i wywieźli na Wschód. Tylko niektórym udało się uciec i włączyć do dalszych walk. Niedługo potem Wilno weszło w skład Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Cała akcja „Burza” na Wileńszczyźnie, w której walczyło 15 tysięcy żołnierzy Armii z Krajowej, zakończyła się aresztowaniem i deportacją blisko 5 tysięcy członków AK.
REKLAMA
Więcej w całej audycji.
Gospodarzem programu była Agnieszka Kamińska.
Polskie Radio 24/kk/PAP/IAR
Nos Kleopatry w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
REKLAMA
____________________
Data emisji: 07.07.2017
Godzina emisji: 22:13
REKLAMA
REKLAMA