Prof. Odziemkowski: w 1791 roku planowano też konstytucję ekonomiczną, moralną i prawną
- W zamyśle twórców Konstytucja 3 maja miała być dziełem uzupełnianym. Ono nie kończyło reformy, ale ją zaczynało. Kolejną miała być konstytucja ekonomiczna, która wprowadzałaby na nowe tory ekonomię państwa, a następną - konstytucja moralna dotycząca oświaty i kultury. Ostatnią miała być konstytucja dotycząca praw Rzeczypospolitej - powiedział w Polskim Radiu 24 prof. Janusz Odziemkowski, historyk z UKSW.
2022-05-03, 10:37
3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni po burzliwej debacie przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była ona drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Była ostatnią próbą ratowania Rzeczypospolitej. Dawała nadzieję na wzmocnienie państwa polskiego, w którym przez wieki dominowała zasada "liberum veto".
- Tomasz Jefferson - wybitny polityk Stanów Zjednoczonych stwierdził, że świat otrzymał trzy wielkie dary: konstytucję amerykańską, konstytucję polską i konstytucję francuską - powiedział prof. Janusz Odziemkowski.
"Rozpoczynała dzieło naprawy państwa"
Jak zaznaczył w I Rzeczypospolitej, "trudno było utrzymywać dziedzictwo, które zupełnie nie przystawało do epoki, które osłabiało państwo - z liberum veto na czele". - Dzieło Konstytucji 3 maja, które my dziś świętujemy miało być początkiem wielkiej reformy państwa. I tak rozumieli to twórcy konstytucji. Konstytucja ta rozpoczynała dzieło naprawy państwa. Była to konstytucja polityczna, bez której nie można było prowadzić dalszych reform - podkreślił gość PR24.
- W zamyśle jej twórców miało to być dzieło uzupełniane. Ono nie kończyło reformy, ale ją zaczynało. Kolejną miała być konstytucja ekonomiczna, która wprowadzałaby na nowe tory ekonomię państwa, a następną - konstytucja moralna dotycząca oświaty i kultury. Ostatnią miała być konstytucja dotycząca praw Rzeczypospolitej - podsumował prof. Janusz Odziemkowski.
REKLAMA
Próba wprowadzenia konstytucji w życie została przekreślona już w połowie 1792 roku. Przyczyniła się do tego konfederacja targowicka (zawiązana przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej pod hasłami obrony zagrożonej wolności) i wkroczenie wojsk rosyjskich w granice Polski.
Więcej w nagraniu.
Posłuchaj
***
Audycja: "Temat dnia"
REKLAMA
Prowadzący: Antoni Opaliński
Gość: prof. Janusz Odziemkowski (historyk, UKSW)
Data emisji: 3.05.2022
Godzina: 9.33
REKLAMA
bartos
REKLAMA