Adolf Hitler mawiał, że nie żeni się, ponieważ poślubił Niemcy, ale dla niej zrobił wyjątek. 6 lutego 1912 w Monachium urodziła się Eva Braun, kobieta z którą żył przez całą dekadę lat 30. i w latach 40.

Istnieje pewne wyobrażenie tej kobiety. Ponieważ Amerykanie po zdobyciu Orlego Gnizada znaleźli kolorowe filmy, które kręciła Ewa Braun i na których widzimy ją w prywatnych scenkach - zwykliśmy postrzegać ją właśnie przez pryzmat tych klisz: mocno wygimnastykowanej dziewczyny, bardzo sprawnej fizycznie, śmiejącej się, bawiącej się, opalającej, biorącej kąpiel nago pod wodospadem. Książka Heike Görtemaker "Ewa Braun. Na dworze Führera" ma ambicje zmienić to wyobrażenie: pokazuje, że nie docenia się tej silnej kobiety. Praca burzy obraz zinfantylizowanej w powszechnej świadomości kobiety.

A jednak, jak podkreśla gość dwójkowego "Klubu Ludzi Ciekawych Wszystkiego" prof. Zbigniew Wawer, nie wiemy, czy Ewa Braun miała jakikolwiek wpływ na jednego z największych zbrodniarzy ludzkości. Najprawdopodobniej - sądzi historyk - była to po prostu, mówiąc brutalnie, tylko jego kochanką. Podczas, gdy żona Goebbelsa królowała na przyjęciach oficjalnych, przewodziła im, witała gości, Ewa siedziała przy innych stolikach niż sam Hitler. Podobno Braun dwukrotnie w trakcie trwania związku - kiedy jej mężczyzna wspinał się na wyżyny kariery - targała się na swoje życie; być może po to, by zwrócić na siebie uwagę.

Ale skoro na czterdzieści godzin przed samobójczą śmiercią Hitler zawarł z nią małżeństwo, to może dlatego, że chciał dobitnie pokazać Ewę Braun i jej samej, i całemu swemu otoczeniu, jako właśnie tę pierwszą najważniejszą kobietę?

- Po blisko siedemdziesięciu latach od zakończenia wojny o Ewie Braun wiemy mało - mówił prof. Wawer. - I będziemy mało wiedzieli, bo nie dysponujemy materiałami "policyjnymi", wywiadowczymi dokumentami, które by obrazowały tę postać. Wywiad gestapo na pewno zbierał takie materiały. Nie wiemy jednak, co się z nimi stało. Prawdopodobnie znajdują się gdzieś w archiwach, zresztą archiwach amerykańskich, nie rosyjskich.

Posłuchaj audycji Hanny Marii Gizy o Ewie Braun, kobiecie, która kochała Hitlera.

12 października 1939 roku Adolf Hitler wydał dekret o zarządzie okupowanych ziem polskich. Część terytorium, która nie została wcielona do Niemiec, utworzyła Generalne Gubernatorstwo ze stolicą w Krakowie i Hansem Frankiem na czele.

- Hitler zdecydował, żeby Polskę podzielić na odrębnie potraktowane segmenty – mówił historyk, prof. Andrzej Chojnowski w jednej z audycji z cyklu "1939 – rok pokoju, rok wojny", nadanej w Polskim Radiu w 2009 roku. - Część terytoriów Rzeczypospolitej: Pomorze, Wielkopolskę, Śląsk wcielono do Rzeszy, ziemie na wschodzie zajęli sowieci, a na pozostałej części terytorium powstał twór, który nazwano Generalnym Gubernatorstwem. To miała być forma tymczasowej kolonii, która traktowana była przez Niemców jako rezerwuar surowców, siły roboczej, w odległej perspektywie przeznaczona do zgermanizowania.

Fakt ten potwierdzał wielokrotnie na kartach swego "Dziennika" Hans Frank:

"Generalna Gubernia została powołana przez Führera w 1939 roku jako swoisty, wyjątkowy twór administracyjny. Jest ona, że tak powiem, utajonym stanem wyjątkowym. Świadczy o tym m.in. fakt, że zachowaliśmy tu doraźne sądy policyjne, organy uprawnione do natychmiastowego wykonywania wyroków. Utrzymując ten stan wyjątkowy, posunęliśmy się tak daleko, że zmuszamy tutejszą ludność do ofiar, jakich nie musi ponosić ludność żadnych innych terytoriów" – pisał w lipcu 1943 roku. Miesiąc później odnotował:

"Musimy bezwzględnie wykorzystać czas wojny, aby jak najbardziej zniszczyć i rozbić polską siłę narodową. Musimy z całą brutalnością i bez względu na skutki ogałacać ten kraj ze wszystkiego. Musimy przemocą wysiedlać, wywłaszczać i wyrywać z korzeniami (…). Czas pokaże, czy daleko idące restrykcje wobec Polaków są skuteczną bronią przeciwko nim. Surowe środki wykonawcze, które stosujemy w Warszawie, Krakowie i innych miejscowościach mają tylko na celu pokazać, że w tym kraju nadal panują Niemcy".

Dziennik Hansa Franka stał się jednym z głównych elementów materiału dowodowego podczas procesu w Norymberdze. Frank zasiadł na ławie oskarżonych wśród największych zbrodniarzy wojennych. W roku 1947 władze amerykańskie przekazały dziennik Polsce, po czym udostępniono go historykom polskim i obcym, aby służył za jedno z podstawowych źródeł przy opracowywaniu publikacji naukowych na temat II wojny światowej.

Oryginał "Dziennika" przechowywany jest w archiwum Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Składa się z 40 tomów i ma ponad 20 tys. stron.

bs