Nowe Prawo restrukturyzacyjne: firmy łatwiej wyjdą z kłopotów finansowych

Nowe przepisy wprowadzają możliwość działań sanacyjnych, usprawniają procedury restrukturyzacyjne i upadłościowe tak, by z jednej strony chronić dłużnika, z drugiej zabezpieczyć interesy wierzycieli.

Rewolucyjna ustawa

Rewolucyjność ustawy polega na tym, że daje pierwszeństwo restrukturyzacji nad upadłością i likwidacją firmy - mówi Andrzej Dera z Solidarnej Polski, który bezpośrednio uczestniczył w pracach nad ustawą.

Ligia Krajewska z Platformy Obywatelskiej, która przewodziła tym pracom, dodaje, że do tej pory jest tak, iż kiedy upada przedsiębiorstwo, które ma wielu kontrahentów, to bankrutują i wiele osób traci pracę. Ta ustawa ma zapobiec tej sytuacji - mówi Krajewska. Z kolei wiceminister gospodarki Mieczysław Kasprzak zwraca uwagę na zmianę przepisów dotyczących syndyka. Ma on w zależności od wielkości przedsiębiorstwa mieć określone wynagrodzenie i czas na przeprowadzenie restrukturyzacji.

Cztery procedury restrukturyzacyjne

Zgodnie z ustawą firmy znajdujące się w tarapatach finansowych będą mogły skorzystać z czterech procedur restrukturyzacyjnych: o zatwierdzenie układu, przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego i postępowania sanacyjnego. Przedsiębiorca będzie mógł wybrać procedurę dopasowaną do swoich potrzeb i przechodzić od jednej procedury do drugiej.
Postępowanie o zatwierdzenie układu przewiduje uproszczoną procedurę tworzenia spisu wierzytelności, co prowadzone będzie samodzielnie przez dłużnika przy aktywnym udziale wierzycieli oraz nadzorcy układu. Rola sądu jest w nim ograniczona do wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu przyjętego przez wierzycieli w drodze samodzielnego zbierania głosów przez dłużnika.
Przedsiębiorca może skorzystać z postępowania sanacyjnego
W myśl nowej ustawy przedsiębiorca, który nie zdołał zawrzeć układu z wierzycielami, może skorzystać z postępowania sanacyjnego, które pozwala na zastosowanie szczególnych instrumentów prawnych, jak możliwość odstąpienia od niekorzystnych dla dłużnika umów, możliwość dostosowania poziomu zatrudnienia do potrzeb z wykorzystaniem uprawnień przysługujących dotychczas wyłącznie syndykowi oraz możliwość sprzedaży zbędnych składników majątkowych ze skutkiem sprzedaży egzekucyjnej.
Wprowadzono także nową uproszczoną procedurę ubiegania się o pomoc publiczną przy restrukturyzacji przedsiębiorstwa.
Zdolność restrukturyzacyjną będą mieli wszyscy przedsiębiorcy
Nowe przepisy przewidują, że zdolność restrukturyzacyjną będą mieli wszyscy przedsiębiorcy; nie będą jej posiadali: Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego. Kluczowym elementem ma być wprowadzenie dodatkowych zasad gwarancji poszanowania praw wierzycieli na każdym etapie postępowania restrukturyzacyjnego.
W przypadku kolizji wniosków, to wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego będzie miał pierwszeństwo przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości, ale nie jest to pierwszeństwo o charakterze bezwzględnym.
Nowela ogranicza również uprzywilejowanie należności publiczno-prawnych poprzez zniesienie uprzywilejowania należności publiczno-prawnych, w tym należności podatkowych; wyjątkiem są należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres do trzech lat.
Nowelizacja ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze
W przepisach przejściowych przewidziano także nowelizację ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. W ramach tej nowelizacji wprowadzono m.in. nową definicję stanu niewypłacalności. Zaproponowano też modyfikację regulacji dotyczącej oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości z powodu tzw. "ubóstwa masy". Oddalenie takiego wniosku będzie możliwe, gdy koszty postępowania upadłościowego całkowicie albo w przeważającej części będą wyższe niż wartość upadłego majątku. Wprowadzona została ponadto regulacja, która w ramach postępowania upadłościowego pozwoli dłużnikowi na złożenie wniosku o sprzedaż przedsiębiorstwa lub części jego majątku.
Uproszczono też i przyspieszono procedurę upadłościową. Dotychczasowe przepisy zobowiązują firmy do spełnienia wielu wymogów formalnych dotyczących wniosków i pism w postępowaniu upadłościowym. Aby to zmienić, wprowadzone zostać mają ujednolicone formularze, w przyszłości w formie elektronicznej, co ułatwi i przyspieszy procedurę.
Regulacja zakłada utworzenie internetowego Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości. Będzie on zawierał m.in. wyszukiwarkę prowadzonych spraw upadłościowych, wykaz syndyków i biegłych. W rejestrze będą znajdowały się ponadto informacje o wszystkich postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Będzie się można z niego dowiedzieć, która spółka jest w upadłości i na jakim etapie znajduje się postępowanie. Korzystanie z rejestru będzie bezpłatne. Znajdą się w nim także wzory pism i formularzy, wymagane w trakcie postępowania. Informacje umieszczane w rejestrze nie będą już publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, a także w prasie lokalnej. Dzięki temu spadną koszty procedur upadłościowych.
Większość przepisów ustawy wchodzi w życie 1 stycznia 2016 r.

IAR/PAP, awi