Niedobór siły roboczej to zjawisko, w którym pula dostępnych pracowników jest mniejsza niż potrzeby pracodawców w zakresie zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanych osób. Nie ma powszechnie przyjętej metodologii ich pomiaru - wyznacza się je różnymi metodami w poszczególnych sektorach gospodarki lub zawodów. Europejskie Służby Zatrudnienia (EURES) w swoich corocznych raportach prezentują deficyty siły roboczej w podziale na zawody (według 3-cyfrowej klasyfikacji ISCO). Na tej podstawie Komisja Europejska wyróżnia 14 zawodów, w których na poziomie Unii Europejskiej w latach 2016- 2021 utrzymywały się trwałe niedobory siły roboczej.
Segregacja płciowa - rozumiana jako duża nadreprezentacja kobiet lub mężczyzn w danym zawodzie - jest w Unii Europejskiej zjawiskiem powszechnym. W 2021 r. mniej niż co piąty pracownik UE wykonywał zawód, w którym występuje zrównoważenie pod kątem płci (czyli udział kobiet i mężczyzn znajduje się w przedziale 40-60 proc.). A prawie 4 na 10 pracowników pracowało w zawodzie z silną nadreprezentacją jednej płci (czyli udziale powyżej 80 proc.).
Zawody deficytowe
Wśród zawodów deficytowych są również takie, w których kobiety stanowią ponad 80 proc. pracowników. Są to: pielęgniarki i położne, pracownicy opieki osobistej oraz osoby sprzątające w domach i biurach. Reprezentacja płci jest w przybliżeniu zrównoważona w trzech kategoriach zawodów deficytowych - lekarzy, kucharzy i kelnerów. W przypadku lekarzy bardziej szczegółowe badania wskazują na nierównowagę płci w poszczególnych specjalizacjach (np. pediatria lub chirurgia).
Segregacja płciowa jest jednym z elementów, który może przyczyniać się do niedoborów siły roboczej. W niektórych zawodach niedoreprezentacja osób jednej płci wynika m.in. ze stereotypów, które są przyswajane już w pierwszych okresach życia - jakoby niektóre prace były bardziej "męskie", a inne bardziej "żeńskie". Wpływa to na podejmowane wybory już na etapie edukacji oraz przy decyzjach związanych z poszukiwaniem pracy. Przełamywanie tych stereotypów mogłoby przyczynić się do zwiększenia siły roboczej w tych obszarach, w których dana płeć jest niedoreprezentowana.
Czytaj także:
PolskieRadio24.pl/ IAR/ PIE/ mib