Podsumowanie 2019 roku w Polsce. Przypominamy najważniejsze wydarzenia

STYCZEŃ

Pożar w escape roomie w Koszalinie

Rok 2019 rozpoczął się tragedią. 4 stycznia doszło do pożaru w escape roomie "To Nie Pokój" w Koszalinie, w którym zginęło pięć 15-letnich dziewcząt. Według wstępnych ustaleń prokuratury, przyczyną pożaru był ulatniający się gaz z butli, które zasilały piecyki w budynku. Ogień miał uniemożliwić 25-letniemu pracownikowi escape roomu dotarcie do nastolatek - mężczyzna został poparzony, nie otworzył dziewczętom drzwi. One same mogły to zrobić dopiero po rozwiązaniu ostatniej zagadki. Jak się okazało, w budynku nie było dróg ewakuacyjnych. Po pożarze pojawiła się na forum publicznym dyskusja na temat bezpieczeństwa w escape roomach, ówczesny szef MSWiA Joachim Brudziński zlecił odpowiednim służbom kontrolę takich obiektów w całym kraju. Miłosz S., organizator escape roomu w Koszalinie, został aresztowany - w grudniu szczeciński sąd przedłużył mu tymczasowy areszt o trzy miesiące.

Zabójstwo prezydenta Gdańska

Powiązany Artykuł

Atak na Pawła Adamowicza. Dramat rozegrał się w ciągu ok. 90 sekund

Kilka dni później doszło do kolejnej tragedii, która wstrząsnęła Polską. 13 stycznia, podczas finału 27. edycji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, nożem został zaatakowany prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. Po ataku wyrazy wsparcia dla włodarza popłynęły od polityków z całego świata. Życia samorządowca nie udało się jednak uratować - w wyniku odniesionych ran zmarł dzień później w szpitalu. Do ataku doszło na scenie, w trakcie akcji "Światełko do nieba". Sprawcą okazał się 27-letni Stefan W. - mężczyznę od razu złapano i aresztowano, przebywa on w jednoosobowej celi aresztu śledczego, ponieważ ma status niebezpiecznego aresztowanego. Na początku grudnia powołano nowy zespół biegłych lekarzy psychiatrów oraz psychologów, którzy jeszcze raz zbadają jego poczytalność. Od opinii biegłych zależy, czy stanie przed sądem. Nowym prezydentem Gdańska została Aleksandra Dulkiewicz.

LUTY

Powstanie partii Wiosna Roberta Biedronia

Na polskiej scenie politycznej pojawiło się nowe ugrupowanie. 3 lutego Robert Biedroń oficjalnie ogłosił powołanie partii Wiosna. Lewicowa formacja wprowadziła w majowych wyborach do Parlamentu Europejskiego troje posłów. Niedługo przed głosowaniem wewnątrz partii wybuchła afera - jeden z młodych działaczy zamieścił na Facebooku wpis, w którym oznajmił: "Opowiem wam jak byłem mobbingowany w wiośnie i jak nie znalazłem nigdzie pomocy (pisownia oryginalna – red.)". Opisał w nim swój konflikt z Moniką Pawłowską, koordynatorką regionalną partii Wiosna w woj. lubelskim. Kobietę upomnieniem ukarał Sąd Koleżeński, który uznał jednak, że zachowanie działaczki nie nosiło znamion mobbingu. Mimo że Robert Biedroń, ogłaszając powstanie Wiosny, zapewniał, że będzie to nowa jakość w polskiej polityce, przyszłość pokazała zupełnie coś innego. W sierpniu polityk postanowił, że jego ugrupowanie zawrze sojusz z SLD, który wcześniej krytykował. Do zjednoczenia obu partii w nową formację pod nazwą Nowa Lewica oficjalnie doszło w grudniu.

Zmarł Jan Olszewski

Powiązany Artykuł

Jan Olszewski - zobacz serwis specjalny

7 lutego w wieku 88 lat w Warszawie zmarł Jan Olszewski. W latach 1991-1992 pełnił funkcję premiera. Stanowisko objął 6 grudnia. Jego rząd został powołany 23 grudnia 1991 r. przez Sejm I kadencji i był pierwszym rządem w III Rzeczypospolitej wybranym w pełni wolnych wyborach. Gabinet upadł w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r. podczas słynnej "nocy teczek". Poprzedzone to zostało ujawnieniem archiwaliów SB przez ówczesnego szefa MSW Antoniego Macierewicza - 4 czerwca rano do Sejmu trafiły koperty z tzw. listą Macierewicza, na której znajdowały się nazwiska polityków figurujących w dokumentach MSW jako tajni współpracownicy komunistycznych służb specjalnych. Jan Olszewski w latach 60. bronił opozycjonistów w procesach politycznych. W 1975 r. podpisał "List 59" - protest przeciw poprawkom wprowadzającym do konstytucji PRL przewodnią rolę PZPR i sojusz z ZSRR. Był członkiem Komitetu Obrony Robotników i uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Od 1990 r. należał do Porozumienia Centrum. Kiedy w 1992 r. PC podzieliło się, Jan Olszewski stanął na czele Ruchu dla Rzeczypospolitej. Żałoba narodowa po śmierci byłego premiera rozpoczęła się w nocy z 14 na 15 lutego i trwała dwa dni. Uroczystości pogrzebowe Jana Olszewskiego, który spoczął na Powązkach Wojskowych, odbyły się 16 lutego. W pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele najwyższych władz, rodzina i przyjaciele zmarłego. Posłuchaj cyklu rozmów z Janem Olszewskim, które w Polskim Radiu przeprowadzili Dorota Truszczak i Andrzej Sowa z radiowej Jedynki.

Protest rolników

Na początku lutego swój pierwszy protest w Warszawie rozpoczęli rolnicy. Najpierw pikietowali pod Pałacem Prezydenckim. Protestujący mówili o ograniczeniu importu żywności do Polski i oznakowaniu polskich produktów, a także domagali się skuteczniejszej walki z ASF - afrykańskim pomorem świń. Po raz drugi rolnicy manifestowali w tych sprawach w stolicy w połowie marca. Bez zgłoszenia zgromadzenia zablokowali wtedy jedno z głównych skrzyżowań miasta, podpalili opony, a na jezdnię wyrzucili jabłka i świńskie łby - konieczna była interwencja policji. Po raz trzeci rolnicy przyjechali do Warszawy na początku kwietnia. Wtedy jednak uprzedzili o manifestacji, której przebieg był zdecydowanie spokojniejszy od poprzedniej. Na czele wszystkich protestów stał Michał Kołodziejczak. Lider ruchu AGROunia w związku z drugą pikietą usłyszał zarzuty udziału w nielegalnym zbiegowisku i zniszczenia mienia.

Obalenie pomnika ks. Henryka Jankowskiego

Powiązany Artykuł

Akt wandalizmu w Gdańsku. Przewrócono pomnik ks. Jankowskiego

W nocy z 20 na 21 lutego doszło do przewrócenia pomnika ks. prałata Henryka Jankowskiego, który stanął w 2012 r. w sąsiedztwie kościoła św. Brygidy w Gdańsku staraniem społecznego komitetu. Wcześniej, w grudniu 2018 r., w "Dużym Formacie" opublikowano reportaż, w którym kapelan Solidarności, wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy, został oskarżony m.in. o seksualną przemoc wobec nieletnich. Publikacja wywołała falę protestów przeciwko czczeniu pamięci duchownego. Po obaleniu monumentu - już w marcu - Rada Miasta Gdańska zdecydowała o rozbiórce pomnika ks. Henryka Jankowskiego oraz zmianie nazwy skweru noszącego dotychczas imię kapłana. Radni pozbawili także duchownego tytułu honorowego obywatela miasta Gdańska. Tak publicyści dyskutowali o tym na antenie Polskiego Radia 24.

MARZEC

Matczyne emerytury

1 marca wszedł w życie program "Mama 4 plus". W jego ramach matki po 60. roku życia, które wychowały przynajmniej czworo dzieci, zyskały prawo do minimalnej emerytury - 1100 zł brutto (w niektórych przypadkach o świadczenie mogą ubiegać się także ojcowie, którzy samotnie wychowywali dzieci). Z uwagi na duże zainteresowanie programem Zakład Ubezpieczeń Społecznych wnioski o świadczenie przyjmował jeszcze przed wejściem programu w życie. W budżecie państwa w 2019 r. na program "Mama 4 plus" zagwarantowano ok. 801,3 mln zł.

Referendum strajkowe

Związek Nauczycielstwa Polskiego zadecydował o przeprowadzeniu od 5 do 25 marca referendum strajkowego. Podano, że jeśli w jego wyniku zapadnie decyzja o strajku, to rozpocznie się on 8 kwietnia i będzie bezterminowy. Według ogłoszonych przez ZNP wyników referendum uczestniczyć w strajku zdecydowało się 79,5 proc. szkół i przedszkoli w Polsce. W międzyczasie grupa nauczycieli z Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" rozpoczęła okupację małopolskiego kuratorium oświaty w Krakowie. Domagali się m.in. skrócenia ścieżki awansu zawodowego, zmiany przepisów dotyczących oceny pracy nauczycieli i wzrostu wynagrodzeń. Okupacja trwała do 5 kwietnia, czyli 26 dni, w tym przez 11 dni prowadzony był strajk głodowy.

Dane Episkopatu nt. pedofilii

Podczas 382. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie przedstawiono dane o wykorzystywaniu seksualnym małoletnich przez duchownych. Z opracowania Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego i Centrum Ochrony Dziecka wynika m.in., że od 1 stycznia 1990 r. do 30 czerwca 2018 r. zgłoszono 382 przypadki wykorzystywania seksualnego małoletnich. 198 dotyczyło osób poniżej 15 lat, a 184 - osób powyżej 15. roku życia. Tak o raporcie Episkopatu dotyczącym pedofilii na antenie Polskiego Radia 24 dyskutowali publicyści.

KWIECIEŃ

Powiązany Artykuł

Okrągły stół ws. oświaty. Co dalej z systemem edukacji?

Okrągły stół edukacyjny po proteście

8 kwietnia rozpoczął się strajk w szkołach zorganizowany przez ZNP i Forum Związków Zawodowych. Do strajku przystąpiła też część nauczycieli związkowców z oświatowej "Solidarności", choć NSZZ "Solidarność" zawarła porozumienie z rządem. Prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki apelowali do protestujących nauczycieli, by umożliwili uczniom wzięcie udziału w egzaminach. Ostatecznie ostatni w historii egzamin gimnazjalny, premierowy egzamin ósmoklasisty oraz matura odbyły się bez zakłóceń (choć Sejm znowelizował ustawę Prawo oświatowe, by mimo strajku dyrektorzy szkół mogli sklasyfikować uczniów i dopuścić ich do matury). Zanim jednak abiturienci przystąpili do egzaminu dojrzałości, odbyło się pierwsze posiedzenie okrągłego stołu edukacyjnego, zorganizowanego z inicjatywy premiera. W obradach wzięli udział m.in. przedstawiciele nauczycieli, rodziców, uczniów, samorządowców, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych, środowiska akademickiego i instytucji związanych z oświatą. Kolejne tury obrad miały miejsce w maju i czerwcu. Nie uczestniczyli w nich przedstawiciele ZNP i należącego do FZZ Wolnego Związku Zawodowego "Solidarność - Oświata". Strajk natomiast trwał do 27 kwietnia. Tego dnia Zarząd Główny ZNP zdecydował o jego zawieszeniu, ale - jak podkreślił prezes ZNP Sławomir Broniarz - nie o zakończeniu. W czerwcu zaś Sejm uchwalił nowelizację Karty nauczyciela, w której zapisano podniesienie średniego wynagrodzenia nauczycieli od 1 września 2019 r. o 9,6 proc., wprowadzenie świadczenia na start dla nauczycieli stażystów, określenie minimalnej wysokości dodatku za wychowawstwo i skrócenie ścieżki awansu zawodowego.

Pożar Katedry Notre Dame i pomoc Polski

Fatalnie rozpoczął się Wielki Tydzień przed Wielkanocą. W poniedziałek, 15 kwietnia, wybuchł pożar Katedry Notre Dame, jednej z najbardziej znanych świątyń na świecie, symbolu Paryża i katolickiej Francji. Ogień zniszczył katedrę, doprowadzając m.in. do zawalenia się XIX-wiecznej iglicy świątyni. Wydarzenie to odbiło się szerokim echem na całym świecie. Wiele państw, w tym Polska, zaoferowało pomoc w odbudowie obiektu. Wicepremier i minister kultury Piotr Gliński zadeklarował pomoc specjalistyczną, deklarację polskiego wsparcia złożył również premier Mateusz Morawiecki. Apel w tym celu wystosował przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki - do apelu przyłączyło się Polskie Radio. Caritas Polska uruchomiło akcję SMS-ową i udostępniło konto bankowe do wpłat bezpośrednich. Przez trzy miesiące udało się zebrać ponad 148 tys. zł. Francuskie ministerstwo kultury poinformowało w październiku, że na odbudowę gotyckiej katedry przekazano datki w wysokości prawie miliarda euro. Choć francuski prezydent Emmanuel Macron zapowiadał, że chce, by Katedra Notre Dame została odbudowana w ciągu pięciu lat, to eksperci wątpią, by w tak krótkim czasie było to możliwe. W czerwcu prokuratura w Paryżu podała, że przyczyną pożaru był najprawdopodobniej źle ugaszony papieros lub awaria instalacji elektrycznej.

MAJ

Premiera filmu "Tylko nie mów nikomu"

Na oficjalnym profilu Tomasza Sekielskiego na kanale YouTube 11 maja odbyła się premiera filmu dokumentalnego pt. "Tylko nie mów nikomu", w którym przedstawione zostały przypadki wykorzystywania seksualnego małoletnich przez osoby duchowne. "Jestem głęboko poruszony tym, co zobaczyłem w filmie pana Tomasza Sekielskiego. Przepraszam za każdą ranę zadaną przez ludzi Kościoła" - napisał w oświadczeniu prymas Polski abp Wojciech Polak. Oświadczenie wydał także przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki. "Niektóre sprawy ukazane w filmie były już znane, inne nieznane. Te znane trzeba raz jeszcze dokładnie przeanalizować, w przypadku nieznanych należy rozpocząć procesy tak, aby dobro pokrzywdzonych było chronione przede wszystkim i nade wszystko" - podkreślił abp Stanisław Gądecki. Dwa tygodnie później we wszystkich kościołach w Polsce został odczytany list biskupów do wiernych, w którym hierarchowie przyznali, że jako pasterze Kościoła nie uczynili wszystkiego, aby zapobiec skandalom seksualnym z udziałem duchownych i krzywdom doznanym przez ofiary tych przestępstw. Tak sprawę na antenie Polskiego Radia 24 komentowali publicyści.

Powiązany Artykuł

Zdecydowane zwycięstwo PiS w eurowyborach. Oficjalne wyniki PKW

Eurowybory

26 maja odbyły się wybory do Parlamentu Europejskiego. Zdecydowanie zwyciężyło w nich Prawo i Sprawiedliwość. Partia Jarosława Kaczyńskiego uzyskała 45,38 proc. głosów, Koalicja Europejska - 38,47 proc., Wiosna - 6,06 proc. PiS zdobyło 27 mandatów, Koalicja Europejska - 22, a Wiosna - 3. Przez całą kampanię wyborczą organizowane były konwencje regionalne PiS i Koalicji Europejskiej. Liderzy partii wzywali do uczestnictwa w wyborach. Frekwencja w tych wyborach była rekordowa, bo wyniosła 45,68 proc. Najwyższym indywidualnym poparciem cieszyła się Beata Szydło. Na byłą premier zagłosowało aż 525 tys. wyborców.

CZERWIEC

Nowi ministrowie

W wyborach do Parlamentu Europejskiego mandaty zdobyło kilku ministrów w rządzie premiera Mateusza Morawieckiego. Konieczne stało się zatem powołanie ich następców przez prezydenta Andrzeja Dudę, co nastąpiło 4 czerwca. Tym samym wicepremierem został Jacek Sasin, szefem MSWiA - w miejsce Joachima Brudzińskiego - Elżbieta Witek, ministrem rodziny, pracy i polityki społecznej - za Elżbietę Rafalską - Bożena Borys-Szopa, a szefem Ministerstwa Edukacji Narodowej - za Annę Zalewską - Dariusz Piontkowski.

XIV Marsz dla Życia i Rodziny

Pod hasłem "Seksedukacja to deprawacja" ulicami Warszawy 9 czerwca przeszedł XIV Marsz dla Życia i Rodziny. Uczestnicy udali się Krakowskim Przedmieściem przed Ratusz na placu Bankowym. Marsz poświęcony był problemowi edukacji seksualnej, zagrażającej prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży oraz podważającej pierwszeństwo wychowawcze rodziców. Uczestnicy marszu nieśli ze sobą transparenty z m.in. takimi napisami jak "Stop demoralizacji seksualnej", "Ratujmy nasze dzieci" czy "Mąż i żona to rodzina zjednoczona". W marszu udział wzięła prof. Judith Reisman - na jego zakończenie wygłosiła przemówienie, w którym podkreśliła, że edukacja seksualna jest dużym zagrożeniem dla dzieci. Marsz dla Życia i Rodziny odbył się nie tylko w stolicy - tego rodzaju marsze przeszły również ulicami 130 innych miast Polski, a uczestniczyło w nich 200 tys. osób.

LIPIEC

Powiązany Artykuł

Zakończyła się konwencja "Myśląc Polska". Trzy dni dyskusji o wizji Polski według PiS

Rozszerzenie programu "Rodzina 500 plus"

1 lipca ruszył rozszerzony program "Rodzina 500 plus", który zakłada przyznanie świadczenia wszystkim dzieciom do 18 lat, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę. W nowej odsłonie programu o świadczenie mogło wnioskować 4,4 mln rodzin (ok. 6,8 mln dzieci). Po zmianach w 2019 r. na program przeznaczono ok. 31 mld zł.

"Myśląc: Polska" w Katowicach

W dniach 6-8 lipca odbyła się w Katowicach trzydniowa konwencja programowa PiS "Myśląc: Polska". Konwencja miała na celu podsumowanie dotychczasowych działań rządu, jak i wypracowanie podstaw do stworzenia programu wyborczego partii. Premier Mateusz Morawiecki mówił, że PiS chce zaproponować wielką agendę rozwoju gospodarczego, a priorytety to służba zdrowia, edukacja, ochrona środowiska, energetyka i inwestycje. Tak na antenie radiowej Trójki publicyści komentowali konwencję.

Tragiczny finał poszukiwań 5-latka

W połowie lipca cały kraj żył największymi poszukiwaniami w historii polskiej policji. Szukano 5-letniego Dawida Żukowskiego z Grodziska Mazowieckiego, który zaginął 10 lipca. Jak szybko ustalili funkcjonariusze, ostatnich kilka godzin przed zniknięciem chłopiec przebywał ze swoim ojcem, który jeszcze tego samego dnia popełnił samobójstwo, rzucając się pod pociąg. Mimo że ustalili również trasę, którą poruszali się ojciec z synem, przez długi czas nie byli w stanie odnaleźć chłopca. Udało się to dziesiątego dnia od zaginięcia. Policjanci odnaleźli ciało dziecka na trasie między Warszawą a Grodziskiem Mazowieckim. Jak wykazała sekcja zwłok, chłopiec miał liczne rany kłute klatki piersiowej.

SIERPIEŃ

Marek Kuchciński składa rezygnację

Marszałek Sejmu Marek Kuchciński poinformował 8 sierpnia, że następnego dnia zamierza złożyć rezygnację z funkcji marszałka Sejmu w związku z informacjami o jego lotach służbowych. Oświadczył też, że podczas swojej działalności nie złamał prawa. Stwierdził, że "liczba lotów wywołująca kontrowersje była podyktowana dużą liczbą spotkań z mieszkańcami, często małych miejscowości, jakie odbywał podczas swojej pracy". Szef PiS Jarosław Kaczyński ocenił, że decyzja Marka Kuchcińskiego "jest dowodem postawy, która jest związana z naszym hasłem: słuchać Polaków, służyć Polsce". Nowym marszałkiem Sejmu została Elżbieta Witek. W głosowaniu jej kandydaturę poparło 245 posłów. Tak wybór Elżbiety Witek na marszałka Sejmu komentowali na antenie Polskiego Radia 24 publicyści.

Powiązany Artykuł

Wielka defilada w Katowicach. Oglądało ją około 200 tys. osób

Wielka defilada w Katowicach

W 2019 r. z okazji Święta Wojska Polskiego defilada "Wierni Polsce" odbyła się w Katowicach, a było to związane z setną rocznicą wybuchu I powstania śląskiego - jednego z trzech powstańczych zrywów, które doprowadziły w 1922 r. do włączenia do Polski części Górnego Śląska. Wzdłuż trasy defilady tysiące ludzi zgromadziły się, aby obserwować przemarsz 2,6 tys. żołnierzy, przejazd ponad 180 pojazdów, w tym czołgów i transporterów, a także przelot kilkudziesięciu wojskowych samolotów i śmigłowców. W centralnych uroczystościach z okazji Święta Wojska Polskiego uczestniczyli m.in. prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki i szef MON Mariusz Błaszczak. - Defiladą w Katowicach pokazujemy jedność Polski - powiedział premier przed defiladą. Dodał, że dziś strzegące granic kraju i służące na misjach zagranicznych polskie wojsko idzie w ślady powstańców śląskich. Z kolei prezydent oświadczył, że nigdy nie podpisze ustawy o obniżeniu emerytur wojskowych godzącej w tych, którzy służyli Rzeczypospolitej. Tak defiladę komentowali goście Polskiego Radia 24.

Tragiczna burza w Tatrach

Tegoroczny sezon letni w Tatrach był jednym z najgorszych pod względem wypadków. Śmierć poniosło osiem osób, w tym pięć w wyniku burzy na Giewoncie (cztery po stronie polskiej i jedna po stronie słowackiej). 22 sierpnia gwałtowne wyładowania atmosferyczne zaskoczyły grupę turystów znajdujących się na tym szczycie. TOPR udzielił tam pomocy aż 157 osobom, a także 400 turystom, którzy utknęli na szczycie Kasprowego Wierchu. Po burzy awarii uległ mechanizm kolejki linowej, dlatego konieczna była ewakuacja przebywających na górze ludzi. Pod koniec sierpnia głośno było także o poszukiwaniu dwóch grotołazów. Mężczyźni zaginęli w Jaskini Wielkiej Śnieżnej podczas eksploracji nieodkrytych jej partii. Akcja wydobycia niestety już tylko ich ciał trwała niemal miesiąc, zaangażowanych w nią było bardzo wielu ratowników TOPR.

Awaria warszawskiej oczyszczalni "Czajka"

29 sierpnia premier Mateusz Morawiecki zwołał w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów sztab kryzysowy z udziałem m.in. ministrów środowiska - Henryka Kowalczyka, obrony narodowej - Mariusza Błaszczaka i zdrowia - Łukasza Szumowskiego w związku z awarią w Warszawie dwóch nitek kolektora odprowadzającego ścieki z części lewobrzeżnej Warszawy do oczyszczalni ścieków "Czajka". Po posiedzeniu szef KPRM Michał Dworczyk poinformował, że premier podjął decyzję o budowie alternatywnego rurociągu, którym ścieki z lewobrzeżnej Warszawy zostaną przerzucone na prawy brzeg, aby trafiły do "Czajki". Bypass tworzyły dwie nitki rurociągu o długości ponad 1 km każda i średnicy 1 m. Część przechodząca przez Wisłę została ułożona na moście pontonowym, który zbudowało wojsko. W tym czasie  - w ciągu ponad dwóch miesięcy - na zlecenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji naprawiono kolektor. Pod koniec listopada ponownie popłynęły nim ścieki.

Koniec gimnazjów

31 sierpnia był ostatnim dniem istnienia gimnazjów w strukturze szkolnictwa w Polsce. W 2017 r. rozpoczęło się stopniowe wygaszanie tego typu szkół, zaprzestano naboru do nich, a zaczęto wydłużać naukę w szkołach podstawowych z sześciu lat do ośmiu - uczniowie po skończeniu klasy VI zamiast do gimnazjum poszli do VII klasy wydłużonej szkoły podstawowej. Absolwenci obu typów szkół (gimnazjów i ośmioletnich szkół podstawowych) rozpoczęli naukę w szkołach średnich. Absolwenci po gimnazjum uczą się w nich zgodnie z tzw. starą podstawą programową - dla nich nauka w liceach ogólnokształcących nadal trwa trzy lata, a nauka w technikach - cztery lata. Absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej uczą się zgodnie z tzw. nową podstawą programową - dla nich nauka w liceach ogólnokształcących trwa cztery lata, a w technikach - pięć lat.

Powiązany Artykuł

Prezydent: może nie byłoby wojny, gdyby Zachód ostro sprzeciwił się Hitlerowi

WRZESIEŃ

Obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej

1 września rozpoczęły się w Polsce obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Pierwsze ofiary nad ranem w Wieluniu uczcili prezydenci Polski Andrzej Duda i Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Następnie uroczystości przeniosły się na gdańskie Westerplatte, gdzie obecni byli także premier Mateusz Morawiecki, przedstawiciele władz państwowych, delegacja z Komisji Europejskiej z jej wiceprzewodniczącym Fransem Timmermansem na czele, reprezentanci wielu polskich samorządów oraz 24 zagranicznych miast dotkniętych II wojną światową. Centralne uroczystości odbyły się w południe w Warszawie - wzięło w nich udział 40 delegacji zagranicznych. Na pl. Piłsudskiego przemówienia wygłosili prezydenci Polski Andrzej Duda i Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz wiceprezydent USA Mike Pence. Motywem przewodnim wystąpień były słowa "pamięć i przestroga". Andrzej Duda mówił, że musimy być zdecydowani, by nigdy więcej nie doszło do zbrojnej agresji, Mike Pence podkreślił, że Polska udowodniła, iż jest ojczyzną bohaterów, Frank-Walter Steinmeier prosił zaś o wybaczenie za historyczną winę Niemiec i przyznał się do nieprzemijającej odpowiedzialności.

Propozycje PiS

We wrześniu na dobre ruszyła kampania przed wyborami parlamentarnymi, które zaplanowano na 13 października. Rządzące Prawo i Sprawiedliwość rozpoczęło cykl konwencji regionalnych i spotkań z mieszkańcami. Prezes PiS Jarosław Kaczyński, premier Mateusz Morawiecki oraz wicepremier Beata Szydło przedstawili program wyborczy partii. Wśród propozycji złożonych przez tych polityków znalazły się m.in. podniesienie pensji minimalnej do 3 tys. zł na koniec 2020 r., a na koniec 2023 r. do 4 tys. zł, podwójna trzynasta emerytura w 2021 r. zrównanie dopłat do hektara dla rolników, zwiększenie do 1200 zł minimalnej emerytury, przeznaczenie po 2 mld zł na fundusz modernizacji szpitali oraz fundusz modernizacji szkół, podniesienie ryczałtu dla małych i średnich przedsiębiorstw z 250 tys. do 1 mln euro i dalej do 2 mln euro oraz powołanie specjalnego Funduszu 100 obwodnic. Tak konwencję w Lublinie, podczas której Jarosław Kaczyński przedstawił propozycje PiS, komentowali publicyści.

Sprawa Mariana Banasia

21 września "Superwizjer" TVN poinformował, że były minister finansów i wybrany pod koniec sierpnia nowym szefem Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś zaniżał w oświadczeniach majątkowych dochody z wynajmu kamienicy w Krakowie, mowa była także o powiązaniach ze stręczycielami wynajmującymi w kamienicy pokoje na godziny. Marian Banaś po publikacji wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że materiał "Superwizjera" TVN to próba manipulacji, szkalowania i podważania dobrego imienia nie tylko jego, ale również kierowanych przez niego instytucji. Następnie, już w październiku, złożył pozew cywilny o ochronę dóbr osobistych przeciwko TVN SA i reporterowi Bertoldowi Kittelowi - domagał się przeprosin, sprostowania i zapłaty stosownej kwoty na cel społeczny. Na początku grudnia Prokuratura Regionalna w Białymstoku wszczęła śledztwo dotyczące m.in. podejrzeń nieprawidłowości w oświadczeniach majątkowych i deklaracjach podatkowych Mariana Banasia. Prezes NIK oświadczył, że był gotów złożyć rezygnację, ale stał się przedmiotem brutalnej gry politycznej i od rezygnacji odstąpił. Zapowiedział, że będzie kontynuował misję prezesa NIK w poczuciu odpowiedzialności. Zadeklarował też, że jest gotów odpowiedzieć na każde pytanie śledczych, a jeśli zajdzie potrzeba - zrzec się immunitetu przysługującego prezesowi NIK.

Powiązany Artykuł

Wzmocnienie współpracy wojskowej. Prezydenci Polski i USA podpisali deklarację

Deklaracja o współpracy wojskowej

Prezydenci Polski i USA Andrzej Duda i Donald Trump podpisali w Nowym Jorku deklarację o pogłębianiu współpracy wojskowej. Była ona uszczegółowieniem deklaracji o współpracy obronnej z 12 czerwca, która potwierdzała pobyt w Polsce ok. 4,5 tys. osób personelu wojskowego stanów Zjednoczonych i zapowiadała rozlokowanie ok. tysiąca kolejnych. Stany Zjednoczone i Polska uzgodniły także lokalizacje dla planowanej zwiększonej obecności wojskowej USA. Między innymi na główną siedzibę Centrum Szkolenia Bojowego do wspólnego wykorzystania przez siły zbrojne obu państw wyznaczono Drawsko Pomorskie, Wrocław-Strachowice wskazano jako siedzibę bazy lotniczej załadunkowo-rozładunkowej, Łask zaś wyznaczono na siedzibę eskadry zdalnie sterowanych statków powietrznych Sił Powietrznych USA. Tak na antenie Polskiego Radia 24 politycy komentowali znaczenie amerykańskiej bazy wojskowej dla bezpieczeństwa Polski.

PAŹDZIERNIK

Taśmy Sławomira Neumanna

4 października TVP Info opublikowała nagranie rozmowy szefa klubu PO-KO Sławomira Neumanna z lokalnymi działaczami Platformy Obywatelskiej z Tczewa, która odbyła się pod koniec 2017 r. w Gdańsku. Polityk w wulgarny sposób wypowiadał się w niej na temat sytuacji w tym mieście. Rozmowa dotyczyła też ewentualnych zarzutów prokuratorskich dla związanych z PO prezydentów miast. Lider pomorskiej PO deklarował, że stanie murem za wszystkimi, którzy mają problem z prawem, warunkiem jest jednak członkostwo w Platformie. Po publikacji nagrań wyjaśnień od władz PO zażądali politycy PiS. Sławomir Neumann przeprosił za swe słowa.

Przekop Mierzei Wiślanej

4 października podpisano umowę ws. budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Nowa droga wodna ma poprawić dostęp do portu w Elblągu oraz zagwarantować Polsce swobodny dostęp z Zalewu Wiślanego do Bałtyku, z pominięciem kontrolowanej przez Rosję Cieśniny Piławskiej. Minister gospodarki wodnej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk w listopadzie przypomniał, że przekazany został już teren pod budowę, a inwestycja ma zostać zakończona w 2022 r. Jak powiedział, pierwsze efekty prac widoczne będą w 2020 r.

Nobel dla Olgi Tokarczuk

Akademia Szwedzka 10 października ogłosiła laureatów literackiej Nagrody Nobla za rok 2018 i 2019 - uhonorowani zostali Olga Tokarczuk i Austriak Peter Handke. Złoty medal i dyplom z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa polska pisarka odebrała w grudniu. Akademia Szwedzka przyznała Oldze Tokarczuk literackiego Nobla za "narracyjną imaginację oraz encyklopedyczną pasję, które reprezentują przekraczanie granic jako formę istnienia". Olga Tokarczuk została piątym Polakiem, któremu przyznano literackiego Nobla - wcześniej tę nagrodę otrzymali Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska.

Powiązany Artykuł

Oficjalne wyniki wyborów do Sejmu i Senatu. PiS z samodzielną większością

Wybory parlamentarne

Jesienią Polacy znów poszli do urn. 13 października odbyły się wybory parlamentarne - do Sejmu i do Senatu. We wszystkich 41 okręgach listy zarejestrowało pięć komitetów wyborczych: Prawo i Sprawiedliwość, Koalicja Obywatelska (PO, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni), Polskie Stronnictwo Ludowe, z którego list startowali także politycy ruchu Kukiz'15, Konfederacja Wolność i Niepodległość oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej, skupiający SLD, Wiosnę i Lewicę Razem. Łącznie o mandat posła ubiegało się 5112 kandydatów, natomiast do Senatu, w 100 jednomandatowych okręgach wyborczych, pretendowało 278 kandydatów. W wyborach zdecydowanie zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość. Partia Jarosława Kaczyńskiego zdobyła 43,59 proc. głosów i 235 mandatów w Sejmie, Koalicja Obywatelska - 27,40 proc. i 134 mandaty, SLD - 12,56 proc. i 49 mandatów, PSL - 8,55 proc. i 30 mandatów, a Konfederacja - 6,81 proc. i 11 mandatów, zaś 1 mandat przypadł Mniejszości Niemieckiej. W Senacie Prawu i Sprawiedliwości przypadło 48 mandatów, Koalicji Obywatelskiej - 43 mandaty, Polskiemu Stronnictwu Ludowemu - 3 mandaty, a Sojuszowi Lewicy Demokratycznej - 2 mandaty. W izbie wyższej zasiadło ponadto czworo senatorów, którzy kandydowali ze swoich komitetów.

LISTOPAD

Zaprzysiężenie nowego rządu

12 listopada rozpoczęło się pierwsze posiedzenie Sejmu. Marszałkiem Sejmu została Elżbieta Witek (PiS), a wicemarszałkami: Małgorzata Gosiewska (PiS), Ryszard Terlecki (PiS), Małgorzata Kidawa-Błońska (KO), Włodzimierz Czarzasty (Lewica) i Piotr Zgorzelski (PSL). Oto lista posłów Sejmu IX kadencji.

Tego dnia pierwsze posiedzenie Senatu otworzył prezydent Andrzej Duda. - Cieszę się, że w Senacie jest reprezentowane tak szerokie spektrum polityczne. Wierzę w to, że to będzie dobra kadencja - powiedział. Nowym marszałkiem Senatu został Tomasz Grodzki. Wicemarszałkami izby wyższej zostali Michał Kamiński (PSL), Stanisław Karczewski (PiS), Bogdan Borusewicz (KO) i Gabriela Morawska-Stanecka (Lewica). Tutaj lista senatorów X kadencji.

Dwa dni później prezydent desygnował Mateusza Morawieckiego na premiera i powierzył mu misję utworzenia rządu. Następnie Andrzej Duda powołał nowy rząd - na jego czele ponownie stanął Mateusz Morawiecki, który tymczasowo objął też stanowisko ministra sportu. Większość dotychczasowych szefów resortów pozostała na swoich stanowiskach, ale nie zabrakło nowych nazwisk, m.in. ze względu na zmiany w strukturach niektórych ministerstw. Tak prezentuje się skład nowego rządu Mateusza Morawieckiego.

Prezes Rady Ministrów wygłosił w Sejmie swoje exposé 19 listopada. - Naszym celem jest zbudowanie Polski jako najlepszego miejsca do życia w Europie - podkreślił. Zaapelował o zmianę konstytucji, aby zagwarantować ochronę środków w Pracowniczych Planach Kapitałowych i Indywidualnych Kontach Emerytalnych, zapowiedział też m.in. powołanie pełnomocnika rządu ds. odnawialnych źródeł energii oraz dalsze zmiany w wymiarze sprawiedliwości. Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Mateusza Morawieckiego. Posłuchaj exposé premiera.

Polska wygrała drugi raz z rzędu Eurowizję Junior

Reprezentująca Polskę Wiktoria "Viki" Gabor zwyciężyła 24 listopada w Gliwicach w konkursie Eurowizji Junior. W finałowym koncercie okazała się najlepsza spośród uczestników z 19 krajów. Zaśpiewała piosenkę z ekologicznym przesłaniem pt. "Superhero". Tym samym Polska drugi raz z rzędu zwyciężyła w "dziecięcej" Eurowizji, co wcześniej nie udało się żadnemu innemu krajowi - w 2018 r. wygrała Roksana Węgiel. Wydarzenie zorganizowały wspólnie Telewizja Polska i Europejska Unia Nadawców.

GRUDZIEŃ

Tragedia w Szczyrku

Powiązany Artykuł

Wydobyto ciała ofiar wybuchu. Zginęło osiem osób, w tym czworo dzieci

Ostatni miesiąc 2019 r. rozpoczął się tragedią. 4 grudnia wieczorem w Szczyrku doszło do wybuchu gazu w jednorodzinnym domu. Eksplozja zniszczyła całkowicie trzykondygnacyjny budynek. Ratownicy znaleźli w gruzach ciała ośmiu ofiar, w tym czworga dzieci. Po wybuchu bielska prokuratura wszczęła śledztwo. Śledczy zlecili pisemne opinie powołanych w tej sprawie biegłych z zakresu fizykochemii, budownictwa, gazownictwa, geodezji i geologii. Kilkanaście dni później prokuratorzy potwierdzili, że istniał związek między wybuchem gazu w Szczyrku a pracami budowlanymi prowadzonymi pod ulicą, przy której stał zniszczony dom. Podczas badania z wykorzystaniem georadaru znaleziono miejsce uszkodzenia gazociągu, które później zostało odsłonięte i poddane szczegółowym oględzinom. W efekcie przed świętami bielski sąd rejonowy przychylił się do wniosku prokuratury i aresztował tymczasowo na trzy miesiące trzech mężczyzn, w tym prezesa firmy budowlanej, która zleciła wykonanie przewiertu pod drogą.

"Korytarz życia" i jazda "na suwak"

6 grudnia weszło w życie znowelizowane przez Sejm Prawo o ruchu drogowym. Dokument po "noweli" wprowadził do przepisów tzw. korytarz życia i jazdę "na suwak". Nowe regulacje mają na celu ułatwienie służbom ratunkowym dojazdu do miejsca wypadku oraz upłynnienie ruchu. O potrzebie formowania "korytarzy życia" w momencie, kiedy na sygnale jedzie pogotowie, podkreślają ratownicy medyczni. Przypominają, że przy zatrzymaniu akcji serca na pomoc zostaje 3 do 4 minut, a potem zamiera niedotleniony mózg. Zwracają uwagę, że do tej pory kierowcy często nie wiedzieli, jak się zachować i zamiast ułatwiać, utrudniali przejazd karetki. Tak o zmianach w Prawie o ruchu drogowym przypominano w radiowej Jedynce.

Reforma wymiaru sprawiedliwości

12 grudnia posłowie PiS złożyli na ręce marszałek Sejmu projekt nowelizacji niektórych ustaw sądowych (m.in. Prawa o ustroju sądów powszechnych i ustawy o Sądzie Najwyższym, który przewiduje m.in. zmiany w systemie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i modyfikację procedury wyboru I prezesa Sądu Najwyższego), a to wobec zagrożenia przed prawną anarchią. Miesiąc wcześniej - 19 listopada - Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał polski Sąd Najwyższy jako właściwy do zbadania niezależności jego Izby Dyscyplinarnej, czego skutkiem był wyrok z początku grudnia, w myśl którego obecna KRS nie jest organem bezstronnym i niezawisłym, a Izba Dyscyplinarna nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego i krajowego.

W efekcie 19 grudnia podczas posiedzenia Sejm - po głosowaniu nad rozszerzeniem porządku obrad  - zajął się projektem, który został skierowany do sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka. Po godz. 5 nad ranem po całonocnych obradach komisja przyjęła łącznie 22 poprawki PiS do projektu nowelizacji ustaw sądowych. Odrzucono ponad 80 poprawek opozycji, które zostały następnie przedstawione w drugim czytaniu w Sejmie jako wnioski mniejszości. 20 grudnia Sejm uchwalił nowelizację ustaw sądowych. Tak na antenie radiowej Jedynki o nowelizacji ustawy sądowej, która po przegłosowaniu w Sejmie trafiła do Senatu, dyskutowali politycy.

bb