Żołnierz Wehrmachtu ekspertem niemieckiego radia. Tamtejsze media piszą tylko o morderstwach nazistów, a nie Niemców

Byłego żołnierza Wehrmachtu zapytano w radiu Deutschlandfunk o opinię na temat dostaw czołgów na Ukrainę. 96-letni Joachim Hoeppner powiedział, że w 1944 roku walczył na froncie zachodnim - jak precyzuje Bild.de - brał udział w ofensywie w Ardenach, a teraz jest przeciwny pomocy zbrojeniowej dla atakowanej Ukrainy.

- Co myślą ludzie, którzy podejmują takie decyzje? Bronią nie rozwiązuje się żadnego problemu - stwierdził żołnierz Wehrmachtu w kontekście dostaw czołgów.

Na wywiad niemieckiej rozgłośni zareagował były ambasador Ukrainy w Niemczech, obecnie wiceszef ukraińskiej dyplomacji Andrij Melnyk. "Dla przypomnienia: nie tylko SS, ale i Wehrmacht wymordowało na okupowanej Ukrainie ponad 5 milionów [ukraińskich] cywili, w tym 1,5 miliona ukraińskich Żydów. A teraz czołgista Wehrmachtu może bezczelnie udzielać rad nam Ukraińcom" - napisał Melnyk na Twitterze.

Bild.de komentuje wywiad

Rozmowę niemieckiego żołnierza Wehrmachtu komentuje także Bild.de. Portal przypomina, że "w grudniu 1944 roku jego oddział walczył w ofensywie w Ardenach - ostatniej wielkiej próbie Hitlera odwrócenia losów wojny".

"Mówiąc wprost: Hoeppnerowi, który brał udział w zbrodniczej wojnie napastniczej nazistów, wolno tłumaczyć ofiarom rosyjskiej wojny napastniczej, dlaczego nie powinny dostać czołgów" - napisał portal.

W tekście Bild.de poświęconym wywiadowi, jedyne odniesienie do Niemców walczących w II wojnie światowej pojawia się w kontekście cytatu z pewnej Ukrainki. W pozostałych zdaniach portal nie nazywa żołnierzy Hitlera Niemcami.

Niemiecki relatywizm historyczny

Mówienie o nazistach, zamiast o Niemcach, rozjeżdżających w II wojnie światowej pół Europy gąsienicami swoich czołgów jest skutkiem długotrwałej polityki historycznej Niemiec - wynika z badań przywołanych w książce "Zbiorowa niewinność. Wypieranie Szoah z niemieckiej pamięci" Samuela Salzborna.

- 70 proc. Niemców, nawet jeśli uznaje prawdę o niemieckich zbrodniach, to nie widzi wśród swoich bezpośrednich przodków - swoich ojców i dziadków - sprawców tych zbrodni - mówił o książce w Polskim Radiu 24 Tomasz Stefanek z Instytutu Pileckiego.

Autor twierdzi, że szeroko rozpowszechnione przekonanie, że Niemcy uporali się ze swoją nazistowską przeszłością, że pamięć o zbrodniach niemieckich, zwłaszcza o zbrodni Holokaustu, stanowi centrum niemieckiej, krytycznej świadomości historycznej, jest całkowitą fikcją.

Dyskurs ofiar i odciążenia

Wyrazem niemieckiej polityki historycznej były takie wypowiedzi, jak słowa niemieckiej polityk Katariny Barley z maja 2019 roku. "Nie tylko dla nas, Niemców, jest to dzień wyzwolenia" - powiedziała ówczesna szefowa niemieckiego resortu sprawiedliwości z okazji 74. rocznicy zakończenia drugiej wojny światowej.

Kwestia relatywizacji winy Niemiec za II wojnę światową jest zjawiskiem znacznie szerszym - zwracał wielokrotnie uwagę nieżyjący już badacz i znawca niemieckiej polityki historycznej z Instytutu Zachodniego w Poznaniu prof. Zbigniew Mazur. Jego zdaniem, w polityce Berlina w tym zakresie wskazać można dwie podstawowe narracje: dyskurs ofiar i dyskurs odciążenia.

Dyskurs ofiar przedstawia Niemców jako pierwsze ofiary Hitlera i nazistów, szaleńców, którzy przejęli władzę, doprowadzili do wybuchu wojny i są odpowiedzialni za cały ogrom zbrodni z lat 1939-1945 - wskazywał Mazur.

Dyskurs odciążenia zaś to w pierwszej kolejności przyznanie się do winy oraz wzięcie odpowiedzialności za rozpętanie wojny i jej tragiczny przebieg. Mazur podkreślał jednak, że odciążenie polega na stwierdzeniu, że inni również ponoszą część winy, zgodnie z przekonaniem, że Niemcy może i zaczęli wojnę, ale pozostali im w jej trakcie wtórowali.

Uciekanie od odpowiedzialności

Polityka "ofiar i odciążenia" ma także zupełnie współczesne skutki, widoczne choćby w kontekście wypłaty przez Niemcy odszkodowań za polskie straty wojenne. Berlin jednoznacznie negatywnie odpowiedział na polską notę dyplomatyczną w tej sprawie.

Według rządu RFN, sprawa reparacji i odszkodowań za straty wojenne pozostaje zamknięta, a rząd niemiecki nie zamierza podejmować negocjacji w tej sprawie.

- To głęboko zaskakująca decyzja - ocenił prezes IPN dr Karol Nawrocki. Podkreślił, że w ten sposób Niemcy odrzucili prawdę o skali niemieckich zbrodni i grabieży w czasie II wojny światowej. - Ta prawda o hekatombie II wojny światowej jest przecież obiektywna w świecie historycznym i dyplomatycznym. Widzimy w warunkach europejskich brak dialogu. To przerażające - stwierdził.

Niemcy przeciwko reparacjom. Nawrocki: skutek polityki historycznej

Odnosząc się do sondażu przeprowadzonego w Niemczech, według którego 75 procent mieszkańców tego kraju jest przeciwna zadośćuczynieniu wobec Polski, prezes IPN powiedział, że nie jest zaskoczony takim wynikiem. W jego opinii jest to efekt nieprawdziwej wizji historii II wojny światowej, która od dekad promowana jest w niemieckiej przestrzeni publicznej.

- Edukacja historyczna w Niemczech, która jest także przedmiotem naszych badań i analiz oraz doświadczeń IPN, skupia się na walce narodu niemieckiego z nazizmem. Postacie takie jak Sophie Scholl (zamordowanej w 1943 r. członkini kilkuosobowej grupy antynazistowskiej Biała Róża), które także są częścią prawdy historycznej, dominują nad niemieckimi zbrodniami. Kolejne pokolenia Niemców są wychowane w przekonaniu, że naród niemiecki podejmował walkę z nazizmem - podkreślił prezes IPN.

Czytaj także:

• Prof. Jan Żaryn: napadli na nas Niemcy, a nie naziści
•  "Niemcy mają problem, sprawa nie jest zamknięta". Arkadiusz Mularczyk o reparacjach wojennych

PAP, IAR/ mbl