Łukaszenka poszerzył katalog powodów do wojny. Doradca Cichanouskiej mówi, co to znaczy. "Niczego nie można wykluczyć"

- W ostatnich dniach Łukaszenka znacznie rozszerzył ustawowo katalog powodów, które upoważniają go do rozpoczęcia działań wojennych. To powinno przyciągnąć uwagę analityków. Nic obecnie nie jest wykluczone - powiedział portalowi PolskieRadio24.pl Walery Kawaleuski, zastępca Swiatłany Cichanouskiej w Zjednoczonym Gabinecie Przejściowym. - Utrzymuje się prawdopodobieństwo, że Białoruś zacznie uczestniczyć w wojnie w poważniejszym, większym zakresie lub że Rosjanie mogą ponownie wykorzystać terytorium Białorusi do ataku na Ukrainę - przekazał. Chodzi o tzw. "rozkaz rozpoczęcia działań wojennych bez wypowiedzenia wojny".

2024-01-08, 19:00

Łukaszenka poszerzył katalog powodów do wojny. Doradca Cichanouskiej mówi, co to znaczy. "Niczego nie można wykluczyć" — Łukaszenka po cichu rozszerzył katalog powodów uprawniających do rozpoczęcia wojny. Foto: PAP/EPA/YURI KOCHETKOV; Shutterstock.com; pravo.by

Na Białorusi reżim jest w kontrofensywie, buduje totalitarny model państwa - wskazał Walery Kawaleuski, zastępca Swiatłany Cichanouskiej w Zjednoczonym Gabinecie Przejściowym w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl.

Walery Kawaleuski zwrócił uwagę, że Łukaszenka podpisał w ostatnich dniach zmiany w ustawie "o urzędzie prezydenta", zakładające m.in. gwarancje i immunitet dla niego i rodziny, przez co również przyznał się pośrednio do świadomości tego, że czeka go kara za zbrodnie.

- W zeszłym tygodniu Alaksandr Łukaszenka podpisał prawo o gwarancjach dla siebie, gdy odejdzie ze stanowiska prezydenta, co nie jest nieoczekiwane. To logiczne, że chce być całkowicie zabezpieczony przed wszelkimi konsekwencjami swoich działań, zagwarantować, że jego rodzina otrzyma wszelkiego rodzaju wsparcie nawet po jego śmierci, a on sam nigdy nie będzie sądzony. Tak myśli. Jest to jednak również sygnałem dla wszystkich, że wie o swoich zbrodniach. Rozumie, że wyrządził wiele zła, więc stara się zagwarantować sobie, że będzie w jakiś sposób chroniony - powiedział Walery Kawaleuski.

- Jednak za zbrodnie będzie sądzony, albo przez międzynarodowe mechanizmy społeczności międzynarodowej, albo przez białoruskie społeczeństwo. To go czeka na pewno - dodał.

REKLAMA

Po cichu poszerzył katalog działań uprawniających do "rozpoczęcia działań wojennych bez wypowiedzenia wojny"

Walery Kawaleuski zwrócił uwagę na to, że Alaksandr Łukaszenka wprowadził w tym akcie prawnym i inne zmiany, poszerzył m.in. katalog przesłanek pozwalających na rozpoczęcie działań wojennych [https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=H12400335]. Zapisy wprowadził w tej samej ustawie, tylko w dziale "kompetencje prezydenta".

- To powinno przyciągnąć uwagę analityków i obserwatorów: to prawo rozszerza katalog przyczyn, z racji których można rozpocząć działania wojenne - przekazał Walery Kawaleuski.

Chodzi o zapisy, o których w Polsce w natłoku zdarzeń prawie się nie mówiło, nie pisano o nich także w propagandowej prasie reżimowej na Białorusi.

Zmieniono katalog przypadków, w których prezydent Republiki Białoruś może wydać rozkaz rozpoczęcia działań wojennych bez wypowiedzenia wojny. Teraz prezydent będzie mógł wydać takie zarządzenie w wielu okolicznościach, które często nie mają wystarczająco jasnych kryteriów (szczegółowy wykaz niżej).

REKLAMA

"Teraz nic nie powinno być obecnie wykluczone"

- To powinno przyciągnąć uwagę analityków i obserwatorów, bo wciąż żyjemy w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę, a Łukaszenka jest częścią tej agresji - przekazał zastępca Swiatłany Cichanouskiej.

- Łukaszenka jest częścią codziennego wysiłku wojennego, codziennie pracuje na to np. kompleks wojskowo-przemysłowy Łukaszenki - pomaga Rosji w walce z Ukraińcami - podkreślił Walery Kawaleuski.

- Fakt, że Łukaszenka rozszerzył katalog powodów, które upoważniają go do rozpoczęcia działań wojennych, oznacza, że wciąż utrzymuje się prawdopodobieństwo, że Białoruś zacznie uczestniczyć w wojnie w poważniejszym, większym zakresie, albo też że Rosjanie mogą ponownie wykorzystać terytorium Białorusi do ataku na Ukrainę. Nic nie powinno być obecnie wykluczone - zaznaczył.

- Dla Unii Europejskiej kluczowe jest, aby Białoruś stała się niepodległym, niezależnym krajem, ponieważ pod kontrolą Putina zawsze będzie źródłem kłopotów dla całego regionu, w tym dla Polski. To co musimy robić teraz - to stworzyć i przyjąć strategię, która zmierza ku temu, że Białoruś stanie się demokratycznym krajem jeszcze przed zakończeniem wojny na Ukrainie. Musimy zapewnić, że Białoruś nie będzie pod kontrolą Rosji, że rosyjska broń jądrowa opuści Białoruś, wojska rosyjskie opuszczają Białoruś. To byłaby ważna pomoc dla Ukrainy, aby pomóc wygrać wojnę, to będzie miało wpływ na sytuację wewnętrzną w Rosji, bo demokratyczna Białoruś podobała się części Rosjan w 2020 roku - zaznaczył działacz.

REKLAMA

Zobacz także: Inwazja Rosji na Ukrainę. Serwis specjalny >>>

- Musimy zatem przekonać Unię Europejską i Polskę jako jednego z orędowników tej sprawy do przyjęcia strategii, zakładającej, że Białoruś stanie się demokratycznym krajem. Strategia ta powinna zostać wdrożona jak najszybciej i bez zwłoki, nawet przed zakończeniem wojny - podkreślił.

- Nie chcemy stać w kolejce i czekać, że Ukraina wygra, potem Rosja się zmieni, by dopiero wówczas szansę na wolność i demokrację. To musi być zrobione teraz i będzie to w interesie wszystkich - zaapelował Walery Kawaleuski.

Łukaszenka i Putin mają nowe plany

Kawaleuski powiedział, że zmiany w prawie ws. casus belli zapowiadają kolejne działania Putina i Łukaszenki.

REKLAMA

- Jest to kolejny instrument prawny, np. aby zapewnić, że kiedy nadejdzie czas i Rosja będzie chciała zaatakować Ukrainę na większą skalę, to Łukaszenka będzie zobowiązany do udziału w wojnie. Ma on sojusz wojskowy z Rosją, a więc musi podjąć kroki, aby wypełnić warunki sojuszu. Łukaszenka i Putin rozszerzyli w sposób naprawdę znaczący powody udziału w wojnie. Można to np. postrzegać jako stworzenie pewnych warunków na przyszłość, gdy Rosja będzie chciała zaatakować Ukrainę od północy. Wtedy Białoruś będzie gotowa i reżim Łukaszenki może użyć nowego prawa - powiedział.

Przyczyny rozpoczęcia działań wojennych

Jak wynika z treści poprawek do ustawy, opublikowanych na portalu prawnym Republiki Białoruś, po zmianie prawa przez Łukaszenkę prezydent Republiki Białoruś może wydać rozkaz rozpoczęcia działań wojennych bez wypowiedzenia wojny w takich przypadkach jak:

- "wtargnięcie sił zbrojnych innego państwa (koalicji państw) na terytorium Republiki Białorusi lub okupacja wojskowa, niezależnie od jej tymczasowego charakteru, aneksja terytorium Republiki Białorusi lub jego części przy użyciu środków zbrojnych"

- "ataki rakietowe i powietrzne przeprowadzone przez siły zbrojne innego państwa (koalicji państw) na terytorium Republiki Białorusi lub użycie jakiejkolwiek innej broni przez inne państwo (koalicję państw) przeciwko Republice Białorusi"

REKLAMA

- "wpływ zbrojny innego państwa (koalicji państw) na Siły Zbrojne Republiki Białorusi, inne oddziały i formacje wojskowe, a także na obiekty Republiki Białorusi, niezależnie od miejsca ich rozmieszczenia (lokalizacji)"

- "działania innego państwa (koalicji państw), które pozwalają państwu trzeciemu (państwom trzecim), grupom i organizacjom ekstremistycznym wykorzystać swoje terytorium do ataku na Republikę Białorusi"

- "wysyłanie przez inne państwo (koalicję państw) lub w imieniu innego państwa (koalicji państw) grup i organizacji ekstremistycznych zlokalizowanych na terytorium innego państwa (innych państw) na terytorium Republiki Białorusi, gangów (grup) zbrojnych siły nieregularne, najemników lub oddziałów wojsk regularnych, które używają siły zbrojnej przeciwko Republice Białorusi"

- "akt agresji zbrojnej któregokolwiek państwa lub koalicji państw, popełniony przeciwko państwu będącemu stroną Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym"

REKLAMA

- "inne działania związane z użyciem siły zbrojnej przez inne państwo (koalicję państw) przeciwko niepodległości, integralności terytorialnej, suwerenności i ustrojowi konstytucyjnemu Republiki Białorusi w inny sposób niezgodny z Kartą Narodów Zjednoczonych".

Wcześniej prawo przewidywało tylko trzy krótko sformułowane podstawy zarządzenia działań wojennych bez wypowiedzenia wojny: celowa inwazja na przestrzeń powietrzną, niespodziewana inwazja Sił Zbrojnych, niespodziewany atak powietrzny.

Zmiany ważne w kontekście rosyjskiej agresji

Oprócz tego prawo to wprowadza inne zapisy, w tym także potencjalnie ważne w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę.

Np. Alaksandr Łukaszenka będzie mógł przedstawić Ogólnobiałoruskiemu Zgromadzeniu Ludowemu wnioski w sprawie wysyłania personelu wojskowego poza Białoruś do udziału w zapewnianiu bezpieczeństwa zbiorowego oraz działaniach na rzecz utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

REKLAMA

***

Czytaj także:

***