Od 1994 roku Fundacja na Rzecz nauki Polskiej wspiera finansowo edycję kolejnych tomów "Słownika Polszczyzny XVI w". Materiał Słownika stanowi zbiór tekstów XVI-wiecznych, reprezentujących możliwie wszystkie formy piśmiennicze: wierszowane i prozatorskie, ciągłe i dialogowane, retoryczne, naukowe, narracyjne itp. o różnej genezie społecznej i różnym stopniu literackości, pochodzących ze wszystkich dzielnic ówczesnej Polski. Opracowywane są wszystkie pojawiające się w nich wyrazy poza nazwami miejscowymi i osobowymi. Zgromadzona kartoteka liczy ponad 8 milionów kart (ok. 100.000 haseł). Nie zredagowane jeszcze materiały są uporządkowane alfabetycznie i udostępniane badaczom. Do tej pory ukazały się 33 tomy tego wydawnictwa, kolejne są w przygotowaniu.

O zadaniach i o celach, jakie ma Słownik realizować – Katarzyna Kobylecka rozmawia z członkiniami toruńskiej Pracowni Słownika Polszczyzny XVI wieku Instytutu Badań Literackich PAN : Anną Nath -Dokurno, Małgorzatą Pierzgalską i dr Ewą Cybulską-Bohuszewicz.

9 lipca (piątek), godz. 22:30

Od kilku już lat Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej przyznaje – w ramach programu FOCUS – subsydia na tworzenie zespołów naukowych w wybranej, corocznie określanej przez Fundację, dziedzinie badań. Niedawno wyłoniono laureatów Edycji 2009, której tematyką była: "Językowa kategoryzacja świata". Jednym z sześciu beneficjentów tego programu został gość naszej audycji, doktor Paweł Rutkowski z Wydziału Polonistyki UW, który od wielu już lat zajmuje się Polskim Językiem Migowym. Dzięki grantowi Fundacji jego zespół zamierza stworzyć korpus języka migowego, który będzie podstawą sporządzenia szczegółowego opisu najbardziej charakterystycznych aspektów gramatyki Polskiego Języka Migowego. 

Dr Rutkowski przypomniał, że język migowy to odrębny system językowy, posiadający swoje znaki i swoją gramatykę.

Niewiele jednak łączy Polski System Migowy z językiem polskim. Bliżej mu już do... języka chińskiego.

Polski Język Migowy należy do języków naturalnych, a nie stworzonych sztucznie przez człowieka. Powstaje tak jak języki foniczne, z potrzeby komunkacji. Okazuje się, że mogą go nawet wymyśleć nieświadome świadomości językowej dzieci...

Nie należy mylić popularnego Systemu Językowo-Migowego (zwanego miganym) z Polskim Językiem Migowym (choć system znaków jest częściowo zbieżny, ten pierwszy nie ma gramatyki, nie posługuje się też przestrzenią jako kategorią znaczącą).

Poza tym w audycji m.in. o planach budowy Pracowni Lingwistyki Migowej, o korpusie Polskiego Języka Migowego, o lektoratach, na których można się nauczyć tego języka.

Prowadziła Katarzyna Kobylecka.

Zapraszamy do wysłuchania audycji.

W ramach obchodów 85-lecia Polskie Radio zaproponowało swoim słuchaczom kolejny tydzień tematyczny, tym razem poświęcony nauce i edukacji. W "Skarbcu Nauki Polskiej" Katarzyna Kobylecka rozmawiała z dr. Eleonorą Bergman – dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. ŻIH – we współpracy z Fundacją na Rzecz Nauki Polskiej – przygotowuje się do publikacji kolejnych tomów dokumentów z tzw. Archiwum Ringelbluma. Zbiór ten to unikatowy zespół bardzo różnych tekstów (listy, pamiętniki, teksty literackie, opracowania, relacje a także druki i pisma urzędowe), które dokumentują los i zagładę Żydów w czasie II wojny. Inicjatorem powstania tego zbioru był historyk i działacz społeczny pochodzenia żydowskiego – Emanuel Ringelblum

Dr Eleonora Bergman opowiedziała o twórcy Archiwum, jak i o samych zasobach tego szczególnego, wpisanego przez UNESCO na listę najcenniejszych dokumentów świata, zbioru.

Dyrektor ŻIH przedstawiła również pierwsze tomy z planowanej serii wydawniczej obejmującej, w zamierzeniu, wszystkie materiały Archiwum. Nie chcemy dokonywać wyboru – mówi Eleonora Bergman – tylko chcemy, żeby cały materiał został udostępniony. I bilet tramwajowy,  i wypracowanie szkolne, i każda z gazet wydawanych w konspiracji – każdy z tych dokumentów jest ważny.   

Zapraszamy do wysłuchania audycji.