Mazowsze to najbogatszy region w Polsce, który zawdzięcza swoją pozycję stolicy kraju

Posłuchaj

Mazowsze tylko w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego ma do wydania w obecnej perspektywie około 2 miliardy 100 milionów euro. 350 milionów euro trafi do przedsiębiorców. (Błażej Prośniewski, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Mazowsze z Programu Regionalnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 do wykorzystania ma ponad 8 mld 600 milionów złotych. Pieniądze przeznaczone są m.in. na rozwój innowacyjności i przedsiębiorczości, wykorzystanie efektów prac badawczo-rozwojowych, przejście na gospodarkę niskoemisyjną oraz obszary ekonomii społecznej, takie jak rozwój rynku pracy.

Elżbieta Szymanik, zastępca dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Projektów Unijnych, tłumaczy, na co szczególnie będzie położony nacisk. Są to: innowacje, zaangażowanie nauki w biznes, wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych w administracji, w ochronie zdrowia, w kulturze, na wzmocnienie przedsiębiorczości, na wspieranie efektywnej energetyki, a także na aktywizację społeczno-zawodową.    

Różnice będą mniejsze

Pieniądze z Unii mają przyczynić się też do zmniejszania dysproporcji pomiędzy stolicą a resztą regionu.

– Warszawa jest wiodącym ośrodkiem w kraju zarówno gospodarczo, naukowo, jak i społecznie. Jednak to sama Warszawa i jej najbliższe okolice. Problem jest z tymi miejscowościami, które są trochę oddalone od Warszawy i władze województwa postanowiły, właśnie poprzez unijne pieniądze te dysproporcje zmniejszać – mówi Piotr Stefaniak, prezes Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości.

Konkursy są już ogłoszone

Pieniądze unijne już trafiają do mieszkańców regionu. Obecnie można się ubiegać o wsparcie w 10 konkursach.

– To przygotowanie terenów inwestycyjnych w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Ten konkurs trwa do 18 lipca. Jest nabór dotyczący parkingów i ścieżek rowerowych. Umiędzynarodowienie mikro-, małych i średnich firm trwa do 31 sierpnia. Konkursy dotyczące budowy i przebudowy dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich – z terminem do 1 września. Odnoszące się do e-usług na uczelniach wyższych – do 2 września. Tworzenie infrastruktury do produkcji energii z odnawialnych źródeł aż do 26 września – wymienia Elżbieta Szymanik z Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Projektów Unijnych.

27 mln na żłobki

Pieniądze z Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa mazowieckiego przeznaczone będą także na walkę z bezrobociem, aktywizację zawodową osób wykluczonych i edukację. Dofinansowane będzie też tworzenie przez gminy żłobków lub klubów dziecięcych – wyjaśnia Monika Dytyniak z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie.

– 27 mln euro przeznaczonych jest na tworzenie żłobków, klubów dziecięcych, instytucji opiekuna dziennego oraz niani. Pierwsze projekty będą realizowane w obszarze warszawskim. Nabór w ramach tego konkursu będzie ogłaszany pod koniec lipca. Drugi nabór organizowany będzie miesiąc po tym pierwszym. Obowiązywać ma na obszarze całego województwa mazowieckiego i dużo więcej gmin, powiatów będziemy obejmować wsparciem – dopowiada Monika Dytyniak.

Warszawa zawyża średnią

Mazowsze jest wyjątkowym regionem naszego kraju, bo  jako pierwszy przekroczył poziom 75 procent średniego unijnego PKB. To zasługa  Warszawy, jednak ta sytuacja uderza w pozostałe części Mazowsza.

–  Mazowsze jest tzw. regionem typu „C”. To jest specyficzny region, który nie spełnia podstawowych paramentów wynikający z przeliczenia PKB na głowę mieszkańca oraz nie ma znacznych problemów związanych z bezrobociem. A właśnie te regiony kategoryzują się jako „A”. Mamy 15 regionów typu „A” i jeden region typu „C”, na którym najbardziej waży Warszawa. To Warszawa jest tym miastem, które wyciąga Mazowsze powyżej 100 proc. średniej wspólnotowej – mówi dr Artur Bartoszewicz ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, który był gościem radiowej Jedynki.

– A statystyczny warszawiak to już 180 proc. średniej wspólnotowej. Czyli jesteśmy o 80 proc. bogatsi niż statystyczny Europejczyk – dodaje.

I przypomina, że Europa to nie tylko wielkie bogate stolice, ale też Grecy, Portugalczycy, to też tereny bardzo biedne.

Takie m.in. jak część Mazowsza, która przypomina Ścianę Wschodnią.

Pieniądze dla przedsiębiorców

Mazowsze tylko w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego ma do wydania około 2 miliardów 100 milionów euro. 350 milionów euro trafi do przedsiębiorców. Połowa w ramach dotacji, a druga - jako instrumenty zwrotne.

– Nowa perspektywa stawia na instrumenty zwrotne. To dobry ruch, dlatego że skoro pożyczasz, musisz oddać – opiniuje Wojciech Jagielski z Radomskiego Centrum Przedsiębiorczości.  

Z tą opinią zgadza się gość radiowej Jedynki.

–  Dotacje rozpuszczają przedsiębiorcę i powodują zdejmowanie z niego instynktu samozachowawczego. Dlatego że jeśli mam coś dostać za darmo, to powoduje, że moja ocena biznesu, który mam zrealizować jest mniej uwiarygadniająca ten biznes. Oczywiście każdy przedsiębiorca wolałby pieniądze dostać – mówi.

Ale można pieniądze pożyczać na warunkach lepszych niż rynkowe. Wtedy jest to pomoc publiczna, ale jednak środki trzeba zwrócić. Czyli w kalkulacji biznesowej trzeba uwzględnić zarobienie pieniędzy.

– To lepszy mechanizm, bezpieczniejszych z punktu widzenia długofalowego rozwoju biznesu – mówi gość Jedynki.

Ponadto – jeśli chodzi o przedsiębiorców – muszą oni nie tylko wybrać, czy chcą dotacje, czy instrumenty zwrotne. Muszą także zdecydować się na jedną z inteligentnych specjalizacji regionu, bo wtedy znacznie prościej będzie uzyskać wsparcie.

– Zwrócenie uwagi na te inteligentne specjalizacje Mazowsza jest szczególnie ważne w tych konkursach, gdzie jest postawiony taki warunek. Bez tego ten projekt odpada – mówi Elżbieta Szymanik.

Inteligentne specjalizacje Mazowsza

A wśród inteligentnych specjalizacji Mazowsza są: bezpieczna żywność, inteligentne systemy zarządzania, nowoczesne usługi dla biznesu oraz wysoka jakość życia.

–  To jest oczywiście jakiś kompromis związany z tym, że Mazowsze jest bardzo ciekawym regionem, o dużym potencjale. Tutaj swoje siedziby mają największe przedsiębiorstwa, które dyktują warunki wielu innym regionom, tu też jest najwięcej działań w wymiarze nowych technologii. Dlatego trudno o Mazowszu powiedzieć, że jest w czymś szczególnie wyspecjalizowane. Na pewno Warszawa ma trochę inną specjalizację niż pozostała część regionu, gdzie są te technologie żywnościowe. Mamy tu zaawansowane technologie IT, z grami komputerowymi, które promują Polskę – mówi  dr Artur Bartoszewicz.

Zdaniem ekspertów to właśnie zaawansowane technologie informatyczno-komunikacyjne mogą zadecydować o przewadze konkurencyjnej Polski.

Twarde inwestycje funduszy strukturalnych

Mazowsze stawia nie tylko na rozwój przedsiębiorczości, ale także na rozwój infrastruktury kolejowej i drogowej. Pieniądze na te działania będą pochodzić zarówno ze środków regionalnych, jak i centralnych. I tu jedną z najbardziej spektakularnych inwestycji będzie dalsza budowa II linii warszawskiego metra.

– Pieniądze pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, czyli to twarde inwestycje funduszy strukturalnych, jak i Funduszu Spójności, bo Mazowsze też jest biorcą z tego obszaru. Z metra korzystają nie tylko warszawiacy – mówi gość Jedynki.

A projekty już realizowane to obwodnica Radomia na odcinku drogi ekspresowej S7 i prawie 40-kilometrowy odcinek drogi S8.

Ważną część funduszy europejskich dla Mazowsza stanowią także środki na tzw. gospodarkę niskoemisyjną. Chodzi np. o budowę instalacji odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków. Z tych pieniędzy będzie mogła skorzystać szeroka gama potencjalnych beneficjentów.

Aby Mazowsze dogoniło poziom rozwoju Warszawy, potrzebne są też zmiany na rynku pracy. Na walkę z bezrobociem i aktywizację zawodową w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego przeznaczono ponad 450 mln euro.

Na własną działalność

Przygodę z weterynarią 15 lat rozpoczął Jarosław Konarski, który pracuje we własnym gabinecie weterynaryjnym w Radomiu.

Po studiach w różnych miejscach zdobywał praktykę zawodową.

– Cały czas myślałem o założeniu własnej działalności, w monecie, gdy uznałem, że jestem gotowy, półtora roku temu, złożyłem wniosek o dofinansowanie na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Otrzymałem środki, dzięki którym byłem w stanie otworzyć swój biznes. Robię to, co sprawia mi przyjemność – mówi Jarosław Konarski.

Za otrzymane pieniądze kupił odpowiedni sprzęt i wyposażył gabinet.

Wsparcie na założenia własnej działalności można także otrzymać w ramach Programu Regionalnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. 

19 tysięcy osób do zaktywizowania

Przy udziale środków unijnych organizowane będą także szkolenia czy płatne staże – tłumaczy Monika Dytyniak z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie.

 – Łącznie w ramach programu regionalnego jest 137 milionów euro. Jeżeli chodzi o formy wsparcia, najczęściej finansowane w przypadku projektów pozakonkursowych są staże, szkolenia, przygotowanie zawodowe, doradztwo. Jeśli chodzi o projekty konkursowe, najczęstszymi formami są staże i szkolenia. I mamy zamiar aktywizować ponad 19 tysięcy osób pozostających bez zatrudnienia – wyjaśnia.

Osoby bezrobotne mogą też otrzymać wsparcie na założenie własnej działalności gospodarczej w wysokości 20 tysięcy zł.

– W ramach projektów Powiatowych Urzędów Pracy, w odróżnieniu do środków krajowych, gwarantuje się wsparcie szkoleniowe, w postaci doradztwa. Zanim dostanie się pieniądze, do 25 tysięcy złotych, zostanie się przeszkolonym, jak się rozliczyć, jak kontaktować się z Urzędem Skarbowym. To są najbardziej przydatne informacje – mówi Monika Dytyniak.

Pobudzenie przedsiębiorczości

Unijne środki mają też pobudzić przedsiębiorczość w regionie.  Chodzi tu o zrównoważony rozwój całego obszaru Mazowsza  – tłumaczy Elżbieta Szymanik, zastępca dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Projektów Unijnych.

– Mazowsze jest zróżnicowane, to Warszawa i wianuszek gmin wokół Warszawy, które rozwijają się bardzo dobrze. Tu drzemie największy potencjał przedsiębiorczy, kreatywny, są szkoły wyższe. A trzeba rozwijać również inne miejsca. Dlatego wprowadzony jest instrument terytorialny w oparciu o inne ośrodki subregionalne, czyli o Ciechanów, Radom, Siedlce, Płock i Ostrołękę.

Konkursy są już ogłoszone

Konkursy na pozyskanie unijnych pieniędzy już trwają – wyjaśnia  Anna Kołtun, kierownik Oddziału Zamiejscowego Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych w Radomiu.

– Aktualnie mamy ogłoszonych 10 konkursów. O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa np. na działalność badawczo-rozwojową. Mamy bony na innowacje, trwa również konkurs na e-usługi. Jest też ogłoszony konkurs na internacjonalizację przedsiębiorstw poprzez wzrost eksportu towarów i usług. Poza tym konkurs na uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych. Aktualny jest też konkurs z odnawialnych źródeł energii. Mamy również konkursy w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych na mobilność miejską, na parkingi, ścieżki rowerowe. Dwa konkursy na budowę i przebudowę dróg wojewódzkich, jak również dróg powiatowych i gminnych. I kolejnym konkursem jest aktywizacja zawodowa osób wykluczonych i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu – wylicza Anna Kołtun.

Innowacyjność może liczyć na wsparcie

Dzięki środkom z Unii, firmy z Mazowsza mogą zwiększyć swoją konkurencyjność i innowacyjność. Z  takiego wsparcia skorzystała już firma Kratki.pl Marek Bal –  wyjaśnia Julita Bukalska, menedżer do spraw strategii i rozwoju w firmie.

– Do tej pory udało się nam zrealizować 17 projektów unijnych. Dofinansowanie z tych projektów to jest kwota powyżej 14 mln zł – podaje.

Innowacje dotyczyły zarówno technologii wytwarzania, jak i samego produktu.

– Zamierzamy złożyć kilka wniosków w Programie Regionalnym, na pewno chcemy złożyć wniosek w programie dotyczącym wdrożenia wyników prac badawczych. Dzięki temu byśmy mogli zakupić kolejne maszyny do tego, by produkować nowe, innowacyjne urządzenia – tłumaczy wyjaśnia Julita Bukalska.

Firma eksportuje swoje towary na cały świat.

Na rozwój e-usług

Mazowsze stawia też na zwiększenie zastosowań technologii informatycznych w różnego typu instytucjach. Już niedługo radomianie na przykład będą mogli załatwić wiele urzędowych spraw bez konieczności wychodzenia z domu. To dzięki e-usługom, na realizację których miasto otrzymało unijne środki – mówi Jerzy Zawodnik, wiceprezydent Radomia.

– Tak, jak funkcjonuje bankowość elektroniczna, chcemy wprowadzić taki sam system do urzędów: w naszym mieście projekt za ponad 3 mln w ramach RPO, dzięki czemu będziemy mogli się komunikować z urzędem poprzez Internet – opłacić podatki, załatwić sprawy. To jest jeden z pierwszych projektów. Czekamy na ogłoszenie kolejnych konkursów – mówi.

Różne możliwości finansowania

A możliwości na zdobycie funduszy unijnych jest dużo – dodaje Dominika Pilacińska z Mazowieckiej Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich.

Województwo mazowieckie może korzystać zarówno z RPO, jak i z programów krajowych. Są to Programy Operacyjne: Infrastruktura i Środowisko, Inteligentny Rozwój, Polska Cyfrowa.

Są one na tyle różnorodne, że każdy znajdzie coś dla siebie.

Więcej informacji na temat funduszy unijnych, w tym o aktualnych naborach, znajduje się w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich i na portalu funduszy europejskich.

Błażej Prośniewski, Justyna Golonko, Grażyna Raszkowska