Zasada jednomyślności w UE. Czarnecki: odejście od niej leży w interesie Niemiec

Europoseł PiS Ryszard Czarnecki w Studio PAP odniósł się do wypowiedzi niektórych europejskich polityków, którzy podważają zasadę jednomyślności w Unii Europejskiej, w ramach której poszczególne kraje członkowskie mogą korzystać z prawa weta. W połowie lipca kanclerz Niemiec Olaf Scholz stwierdził, że "nie możemy już sobie pozwolić na krajowe weta, na przykład w polityce zagranicznej, jeśli chcemy być nadal słyszalni w świecie konkurujących ze sobą wielkich mocarstw". Chodzi o podejmowanie w przyszłości większej liczby decyzji w UE większością kwalifikowaną. 

Czarnecki zwrócił uwagę, że mówią o tym głównie "politycy niemieccy, a nie portugalscy, hiszpańscy, czy chociażby z krajów Beneluksu".

- Odejście od zasady jednomyślności jest bardzo korzystne dla Niemiec, którym łatwo jest stworzyć koalicję, (...) która może przeforsować głosowanie na zasadzie większości kwalifikowanej. Oczywiście, że politycy niemieccy mówią o tym, bo leży to w interesie Niemiec - stwierdził europoseł.

Zasada jednomyślności w UE. Próby jej omijania

Jak ocenił europoseł, zasada jednomyślności jest dobra, ponieważ "gwarantuje ona krajom mniejszym, słabszym gospodarczo (...) poczucie wpływu na decyzje".

REKLAMA

- Brak tego może wywołać tendencje odśrodkowe - dodał. Europoseł PiS stwierdził, że pojawiają się próby obejścia traktatów UE, aby weto nie mogło być wykorzystane. Wymienił wykorzystywany w tej chwili mechanizm solidarnościowy dotyczący redukcji zużycia gazu przez kraje UE. Przepisy te będą przyjęte w oparciu o większość kwalifikowaną, bez możliwości weta.

- To jest bardzo dobry przykład omijania zasady jednomyślności. (...) Okrężną drogą, pomijając traktaty, w pewnej kluczowej kwestii stosuje się pewne obejście, czyli odchodzi się od zasady jednomyślności w kwestii gazowej. Takich pretekstów, aby omijać zasadę jednomyślności pewnie będzie więcej. (...) To jest bardzo niebezpieczne. Widzimy co się dzieje w relacjach Polska-UE, odejście od zasady weta będzie dla nas bardzo szkodliwe - powiedział Czarnecki. 

• Sprzeciw dla zmian w unijnych traktatach. Trzynaście krajów, w tym Polska, wydało wspólne oświadczenie
• Najwyższy czas już podziękować za dalsze niemieckie "przywództwo" w Europie. Felieton Miłosza Manasterskiego
• Niemcy chcą forsować zniesienie weta w UE. Sakiewicz: chcą to wykorzystać do walki z kryzysem energetycznym

Odejście od zasady jednomyślności szkodliwe dla Polski

Według niego odejście od zasady jednomyślności jest niekorzystne zarówno dla Polski jak i Unii Europejskiej, gdzie do tej pory "poszczególne kraje członkowskie miały poczucie pewnej partycypacji w systemie decyzyjnym". Zaznaczył, że nawet jeżeli wydłuża to proces decyzyjny, to daje to krajom szanse na ochronę ich interesów.

- I dla polski, i dla rozwoju UE lepiej jest, jak będziemy utrzymywać zasadę jednomyślności - dodał.

REKLAMA

Trwa procedura pisemna, w ramach której państwa UE będą mogły zdecydować, czy zgadzają się z przyjęciem rozporządzenia o ograniczeniu wykorzystania gazu ziemnego w Unii Europejskiej. W ubiegłym tygodniu państwa członkowskie osiągnęły polityczny konsensus co do wprowadzenia w UE nowych przepisów zakładających dobrowolną redukcję zużycia gazu o 15 proc. w związku z obawami, że Rosja może całkowicie odciąć dostawy błękitnego paliwa do UE.

Przepisy będą przyjęte w oparciu o większość kwalifikowaną. Oznacza to, że aby je zablokować, potrzebna będzie odpowiednia liczba państw. Zgodnie z przepisami UE większość kwalifikowana jest osiągnięta, gdy spełnione są dwa warunki: 55 proc. państw członkowskich głosuje za (co w praktyce oznacza 15 z 27 państw) i wniosek popierają państwa członkowskie reprezentujące co najmniej 65 proc. ogółu ludności UE.

Porozumienie polityczne zakłada dobrowolne ograniczenie popytu na ten surowiec o 15 proc. przed zimą i w okresie zimowym. Przewiduje również możliwość uruchomienia "stanu ostrzegawczego" dotyczącego bezpieczeństwa dostaw w razie kryzysu. W takim wypadku zmniejszenie zapotrzebowania na gaz stałoby się obowiązkowe.

"Weto w Unii musi zniknąć"

W połowie lipca kanclerz Niemiec Olaf Scholz w wywiadzie dla Frankfurter Allgemeine Zeitung powiedział, że należy podjąć działania w celu zachowania jedności Unii Europejskiej. Zaznaczył, że oznacza to "koniec egoistycznego blokowania decyzji europejskich przez poszczególne państwa członkowskie". "Po prostu nie możemy już sobie pozwolić na krajowe weta, na przykład w polityce zagranicznej, jeśli chcemy być nadal słyszalni w świecie konkurujących ze sobą wielkich mocarstw" - stwierdził Scholz.

REKLAMA

W czerwcu 2021 roku minister spraw zagranicznych Niemiec Heiko Maas powiedział, że "weto w Unii Europejskiej musi zniknąć".

Zobacz: Paweł Mucha z Kancelarii Prezydenta RP w Programie 1 Polskiego Radia

ASP