Dietetyk: post pomaga zyskać równowagę. Harmonia ciała i ducha, aby zachować zdrowie

Post jest pojęciem szerszym niż tylko kwestia wstrzemięźliwości od określonych pokarmów. Dieta jest bardzo ważnym elementem postu, jednak jego praktyka nie ogranicza się wyłącznie do zmian w sposobie żywienia. One same mogą już być istotne dla naszego zdrowia, ale w połączeniu z pełnym spojrzeniem na post i jego dobrym przeżyciem, oprócz pozytywnych efektów dla kondycji fizycznej, poprawić mogą kondycję psychiczną człowieka.

Jak podkreślają dietetycy, jednym z największych aktualnych problemów z przestrzeganiu zdrowiej diety, jest nadmiar i szybkość – chcemy jeść często za dużo i za szybko, zapominając u umiarze i trosce o zdrowie. Z drugiej strony popularność zyskują różnorodne diety, niekiedy stając się wręcz modnymi, a reklamowane są jako remedium na wszystkie problemy zdrowotne.

- Dieta kojarzy się nam najczęściej z zabraniem czegoś. Czujemy się pozbawieni jakiegoś jedzenia czy napoju i dotykamy tu zachowań żywieniowych. Natomiast post jest oddaniem czegoś, by osiągnąć określony cel - mówi dietetyk Marzena Szymczak, która pracuje z pacjentami praktykującymi Post Daniela, który jest biblijną propozycją postu. Dodaje, że każdy post wnosi do spraw żywienia wymiar duchowy.

Jak mówi, na przestrzeni wieków zmieniały się formy postu, ale zmieniają się także diety, pojawiają się różne mody na to, by się odchudzać, w taki czy inny sposób.

Ciało i duch

- Głównym celem diety jest odchudzanie, zdobycie swojej wymarzonej masy ciała. Tu skupiamy się na wymiarze cielesnym, ukierunkowujemy się na to, co cielesne. Natomiast post będzie integrował i scalał nasze jestestwo wewnętrzne z tym, co cielesne - stwierdza Marzena Szymczak w rozmowie z Przemysławem Goławskim.

- Post, tak jak asceza ma właśnie ten wymiar odnalezienia sensu niedostatku i umiarkowania. Kościół tego też nie nakazuje, to raczej my musimy rozpoznać to, jako propozycję, coś co będzie budujące - wyjaśnia. Zwraca także uwagę, że często w dietach, po osiągnięciu zakładanego celu, po jakimś czasie wracają niezdrowe nawyki. Post, który proponowany jest także w wymiarze religijnym, jest regularnie powtarzany. Co roku mamy Wielki Post, a każdego tygodnia postne piątki.

Czytaj także:

• Dietetyk: w czasach hedonizmu wszyscy potrzebujemy postu

W jaki sposób post może wpłynąć na nasze zdrowie? Dietetyk wyjaśnia, że zależy to od formy postu. - Może to być post o chlebie i wodzie, ale też np. Post Daniela, dieta owocowo-warzywa, propagowana przez dr Ewę Dąbrowską. Mówimy wtedy o detoksykacji i o procesach autofagii w organizmie. To podejście lecznicze do postu, ale też integracja, harmonia ciała i ducha - mówi.

"Wyzwala do życia"

Jak przypomina, kluczem do zdrowia i dobrego samopoczucia nie jest sama zmiana zachowań żywieniowych, ale też stylu życia, by wysypiać się, dbać o zdrowie psychiczne, wypoczynek, a nawet kulturę osobistą.

- To wszystko razem daje stały i stabilny efekt, nie powoduje uzależnień ani kompensacji. Wyzwala nas do życia - zachęca Marzena Szymczak.

Posłuchaj

- Post ma znaczenie lecznicze, ale to też integracja, harmonia ciała i ducha - mówi dietetyk Marzena Szymczak, w rozmowie z Przemysławem Goławskim. 11:14

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Czas postu przeżywają wszystkie Kościoły chrześcijańskie. W prawosławiu rozpoczął się on już wcześniej – w Czysty Poniedziałek, poprzedzający obchodzoną przez katolików Środę Popielcową, a dający początek Czystemu Tygodniowi. To czas wyciszenia, modlitwy i zupełnie innego system żywienia, który wprowadza w 40-dniowy post. W tradycji luteran Środa Popielcowa rozpoczyna Czas Pasyjny, wskazując na przygotowanie do pamiątki śmierci Jezusa w Wielki Piątek i Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego.

Jak podkreślają duchowni, głównym elementem przeżywania postu, powinna być większa refleksja nad własnymi działaniami.

"Czas nawrócenia i wolności"

W opublikowanym dwa tygodnie temu Orędziu na Wielki Post, papież Franciszek napisał, że jest to czas łaski, nawrócenia i wolności. Wskazał, że w świecie nadal deptana jest ludzka godność i negowane są autentyczne więzi i panują chęć dominacji, przywiązanie do pieniędzy i kłamstwo. Dlatego światu potrzeba kontemplacji, modlitwy i postu.

- Post pozwala człowiekowi zatrzymać się i zobaczyć, na ile potrafi on zapanować nad swoim ciałem, nad pożądaniami, zachciankami, emocjami, a więc na ile w życiu jestem zniewolony tym, co zmysłowe, co może narzuca mi otoczenie, kultura, w której funkcjonuję - mówi bp Grzegorz Suchodolski, biskup pomocniczy siedlecki oraz przewodniczący rady KEP ds. duszpasterstwa młodzieży.

Jak mówi, "nawrócenie to zmiana perspektywy patrzenia na otaczającą rzeczywistość - na Boga, samego siebie i drugiego człowieka, to przywrócenie właściwej hierarchii spraw".

- Ojcowie Kościoła uczą, że post ukazuje człowiekowi jego ludzkie granice, możliwości, otwierając go tym samym na Boga, na Jego moc - zwrócił uwagę biskup, wskazując, że "to także droga nauki zaufania Chrystusowi".

Modlitwa, post, jałmużna

Bp Suchodolski przypomniał, że w Wielkim Poście Kościół katolicki wskazuje wiernym trzy praktyki: modlitwę, post i jałmużnę, które "powinny zawsze iść razem". Zaznaczył, że "nie wystarczy mnożyć same modlitwy". - Jeśli czas spędzony z Bogiem nie przekłada się na nasz stosunek do drugiego człowieka, to warto podjąć refleksję, na ile ta modlitwa jest autentyczna? Czy nie jest ona jedynie budowaniem doskonałości w naszych własnych oczach? - zwrócił uwagę biskup. Wyjaśnił, że w przypadku jałmużny nie zawsze chodzi o dar materialny.

- Chrześcijaństwo nie może być zredukowane tylko do wymiaru ludzkiej filantropii. To, co ofiarowujemy drugiemu, powinno wypływać z miłości. Ale nie znaczy to, że zawsze musi być to datek pieniężny. Dziś może dużo ważniejsze od tego może okazać się ofiarowanie drugiej osobie - członkowi rodziny, koledze w pracy - naszego czasu, zainteresowania, wrażliwości, życzliwości - podkreślił hierarcha.

Zasady postu

Zgodnie z prawem kanonicznym, w Środę Popielcową obowiązuje post ścisły (ilościowy), czyli ograniczenie się do spożycia trzech posiłków - dwóch lekkich i jednego do syta, oraz post jakościowy - a więc wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Post ilościowy nie obowiązuje osób do 18. roku życia i powyżej 60. roku życia, podczas gdy wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14. rok życia.

W Popielec prawo kanoniczne nie nakłada na wiernych obowiązku uczestniczenia w tym dniu w Eucharystii. Mimo tego, jest to powszechną praktyką. W czasie Mszy świętej wierni uczestniczą w obrzędzie posypywania głów popiołem na znak pokuty. Zwyczaj ten, celebrowany w Środę Popielcową, pojawił się VIII wieku i funkcjonuje do dziś.

Dietetyk i dietoterapeuta Marek Zaremba o znaczeniu postu:

Czytaj także

• Wojna postu z karnawałem. Skąd się wzięła Środa Popielcowa?
• Dziś Środa Popielcowa. Obowiązuje post ścisły, Kościół zaleca udział we mszy świętej

Przemysław Goławski, iar, pap