Tak zapamiętujemy obiekty. Odkrycie pozwoli lepiej rozpoznać choroby?

Neurony i ekspresja genów

Naukowcy z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej, którzy dokonali odkrycia, określili je komórkami owalnymi. Chodzi o wysoce wyspecjalizowane neurony, które aktywują się za każdym razem, gdy napotykamy coś nowego i uruchamiają proces zapisywania tych obiektów w pamięci. Możemy je rozpoznać po miesiącach, a nawet latach.

Badacze odkryli unikalne właściwości tych komórek za sprawą analizy próbki mózgu myszy. Zauważyli w trakcie badania niewielką grupę neuronów o wyraźnie charakterystycznej ekspresji genów. - Ukrywały się one na widoku - mówi Adrienne Kinman, współautorka badania, opisanego w czasopiśmie "Nature Communications".

- Dzięki dalszej analizie zauważyliśmy, że wyraźnie różnią się od innych neuronów zarówno na poziomie komórkowym i funkcjonalnym, jak i pod względem tworzonych połączeń nerwowych - dodaje.

• Zbadali umierający mózg. Zaskakujące odkrycie naukowców
• Przełom w leczeniu raka? Celem odbudowa komórek, a nie ich eliminacja

Zmodyfikowano komórki myszy tak, aby świeciły, gdy są aktywne. Naukowcy obserwowali, jak zachowują się te komórki podczas interakcji myszy z otoczeniem. Owalne komórki rozświetlały się, gdy myszy napotykały nieznany obiekt. Jednak gdy się do niego przyzwyczajały - komórki przestawały reagować. Słowem, gdy komórki wykonały swoje zadanie - myszy zapamiętały nowe obiekty.

- Niezwykłe jest to, jak intensywnie te komórki reagują na nowe bodźce. Rzadko można zaobserwować tak wyraźny związek między aktywnością komórek a zachowaniem. U myszy komórki te potrafią zapamiętać pojedyncze spotkanie z obiektem na całe miesiące, a to niezwykły poziom trwałej pamięci dla tych zwierząt - wyjaśnia Kinman.

Komórki w mózgu. Jaki mają wpływ na choroby?

Obecnie naukowcy badają rolę, jaką komórki owalne odgrywają w różnych zaburzeniach mózgu. Postawili nawet hipotezę, że gdy ich praca ulega zaburzeniu - tj. stają się zbytnio lub niewystarczająco aktywne - mogą przyczyniać się do występowania objawów takich schorzeń, jak choroba Alzheimera i epilepsja. - Zaburzenia pamięci rozpoznawczej są jednym z charakterystycznych objawów choroby Alzheimera. Zapomina się, czym są klucze albo nie rozpoznaje się zdjęcia ukochanej osoby. A co, gdybyśmy mogli manipulować tymi komórkami, aby takim objawom zapobiec lub je odwrócić? - pyta retorycznie Adrienne Kinman.

- W przypadku epilepsji zauważyliśmy, że komórki owalne są nadmiernie pobudliwe i mogą odgrywać rolę w inicjowaniu oraz rozprzestrzenianiu się napadów, co czyni je obiecującym celem dla nowych metod leczenia - podkreśla badaczka.

REKLAMA

"To zmienia nasze rozumienie, jak działa pamięć"

W ocenie naukowców odkrycie stoi w sprzeczności z dekadami tradycyjnego myślenia, zgodnie z którym hipokamp zawiera tylko jeden typ komórek kontrolujących różne aspekty pamięci.

- Z perspektywy podstawowej neurobiologii, to naprawdę zmienia nasze rozumienie tego, jak działa pamięć. Oznacza to nawet, że w mózgu mogą istnieć inne, nieodkryte typy neuronów, z których każdy pełni wyspecjalizowaną rolę w nauce, pamięci i poznawaniu. Tworzy to świat możliwości, które całkowicie przekształcą nasze podejście do zdrowia mózgu i leczenia jego chorób - mówi dr Mark Cembrowski.

• Śmierć kliniczna. Szokujące wizje osób, które ją przeżyły. "Poczułem się spętany ich mocą"
• Świeczki w pomieszczeniu. Naukowcy: negatywnie wpływają na mózg

Źródło: PAP/łl

REKLAMA