12 myśli z jednego z najsłynniejszych w historii poradników życia
"Rozmyślania" Marka Aureliusza – filozofa i rzymskiego cesarza – należą do światowego kanonu książek o poznaniu samego siebie, o sztuce życia. W rocznicę śmierci autora "Rozmyślań" przedstawiamy dwanaście fragmentów tego niezwykłego dzieła, które jest dla wielu źródłem stoickiej mądrości, wciąż aktualnej, mimo że liczącej prawie 2 tysiące lat.
Jacek Puciato
2025-03-17, 06:05
"Nie żyj tak, jakbyś miał żyć lat dziesięć tysięcy. Los wisi nad tobą. Dopóki żyjesz, dopóki można, bądź dobrym". (ks. IV, 17)
"Pamiętaj, że każdy żyje tylko tą oto teraźniejszością, chwilką. Wszystko zaś inne alboś przeżył, albo niepewne". (ks. III, 10)
"Jeżeli cię trapi coś zewnętrznego, to nie to ci dolega, ale twój własny sąd o tym. A ten zmienić — już jest w twej mocy". (ks. VIII, 47)
Posłuchaj
"Sztuka życia ma większe podobieństwo z atletyką niż z tańcem, bo trzeba być w pogotowiu i stać bez trwogi wobec wypadków, nawet nieprzewidzianych". (ks. VII, 61)
REKLAMA
"Ten, kto namiętnie troszczy się o sławę pośmiertną, nie myśli o tym, że wszyscy ci, którzy o nim pamiętają, wnet sami pomrą. Następnie znowu i ten, który tę pamięć od tamtego przejął, aż wreszcie wszelkie wspomnienie zatrze się, idąc koleją ludzi, którzy je zapalali i gasili". (ks. IV, 19)
"Nie zajmuj się na raz wielu sprawami, mówią, jeżeli chcesz zachować pogodę ducha (…). Przy każdej sprawie należy przypominać sobie, czy też ona nie jest jedną z tych, które nie są konieczne. A należy nie tylko strzec się czynów niekoniecznych, ale i myśli. W tym razie bowiem i czynów nie będzie, które z drogi prostej odwodzą". (ks. IV, 24)
"Niech ci to zawsze będzie jasne, że i ten kącik ziemi jest ziemią. I że tu to samo znajdujesz, co na szczycie góry czy na wybrzeżu morskim, czy gdzie chcesz". (ks. V, 23)
REKLAMA
"Zdolność życia najszczęśliwszego tkwi w duszy, byle człowiek był obojętny wobec spraw obojętnych". (ks. XI, 16)
"Cokolwiek robisz, zadaj sobie pytanie: w jakim stosunku pozostaje to do mnie? Czy nie będę tego żałował? Wnet umrę, a wszystko mi będzie obojętne". (ks. VIII, 2)
Posłuchaj
"Uwolnij się od niepokojących myśli, tak sobie zawsze mówiąc: ode mnie to teraz zależy, aby w tej oto duszy nie przebywała złość ani żądza, ani żaden w ogóle niepokój, lecz abym widział wszystko tak, jak jest, i używał poszczególnych rzeczy podług ich wartości. Pamiętaj o tej mocy danej ci przez naturę!". (ks. VIII, 29)
"Należy odczuć (…), że masz wymierzony kres czasu. A jeżeli go nie użyjesz dla uzyskania pogody ducha, zniknie on i ty znikniesz, a po raz drugi nie powróci". (ks. II, 4)
REKLAMA
"O cóż więc należy się starać? O to jedno: sprawiedliwy umysł i działalność pożyteczną dla ogółu, i mowę niezdolną nigdy do kłamstwa, i umysł pogodnie przyjmujący to, co się dzieje, wszystko, jako rzecz konieczną, jako rzecz zrozumiałą, jako to, co płynie z tego samego, co i my, początku i źródła". (ks. IV, 33)
Źródła: Polskie Radio
Marek Aureliusz, "Rozmyślania: ksiąg dwanaście pamiętnika", tł. Marian Reiter, Lwów 1913/Polona, domena publiczna
REKLAMA
REKLAMA