Wojna sprawiła, że trafiły na "koniec świata". Polskie dzieci z Pahiatua
W 1944 roku do Nowej Zelandii przybyła grupa 733 polskich dzieci, ofiar sowieckich wysiedleń. Po tułaczce z żołnierzami armii Andersa, dzięki pomocy rządu nowozelandzkiego, młodzi Polacy, głównie sieroty, znaleźli bezpieczne schronienie w obozie w Pahiatua, nazywanym "Małą Polską". O losach polskich dzieci na obczyźnie i o wojnie z dziecięcej perspektywy mówiła w Polskim Radiu 24 Martyna M. Wojtkowska, autorka książki "W Nowej Zelandii wschodzi słońce".
2025-08-09, 15:45
Dzieci, które po 1940 roku znajdowały się na terenach Związku Radzieckiego, zostały na początku przesiedlone m.in. do Isfahanu - miasta, które znajduje się na terenach dzisiejszego Iranu.
Polscy dyplomaci rządu w Londynie podjęli starania o rozmieszczenie ich w bezpiecznych rejonach świata, z daleka od wojennych działań. Tak część dzieci trafiła do Nowej Zelandii.
Posłuchaj
Dzieci miały przebywać w Pahiatua wyłącznie do momentu zakończenia wojny. Polska zajęta przez Sowietów w latach 1944-45 stała się krajem niesuwerennym. Zdawał sobie z tego sprawę premier Peter Fraser. "Życzeniem naszego rządu jest, żeby ci młodzi ludzie mieli nieograniczoną wolność wyboru oraz żeby ich wybór był oparty wyłącznie na ich przyszłym szczęściu" - powiedział do Szczęsnego Zaleskiego, przedstawiciela Ministerstwa Opieki Społecznej rządu RP na uchodźstwie.
W pierwszym okresie pobytu dzieci nie uczyły się angielskiego, bo wierzono, że tuż po zakończeniu wojny wrócą do kraju. Gdy okazało się, że Polska stała się częścią sowieckiej strefy wpływów i powrót do kraju pod rządami komunistów nie jest już oczywisty, wprowadzono lekcje angielskiego i przyspieszono proces asymilacji.
***
Audycja: Świat 24
Prowadzący: Magdalena Skajewska
Gość: Martyna Wojtkowska (autorka książki "W Nowej Zelandii wschodzi słońce")
Data emisji: 09.08.2025
Godzina emisji: 13.30
Źródło: Polskie Radio 24/PAP/paw