Historia reparacji: od wojny kalmarskiej po XX wiek
Reparacje to nie wynalazek XX wieku. - Ich początki sięgają XVII stulecia, a jednym z pierwszych przykładów była wojna kalmarska - przypomina dr Piotr Andrzejewski z Instytutu Studiów Politycznych PAN.
2025-09-17, 13:30
- Reparacje pojawiają się dopiero w XVII wieku. Mamy tu przykład wojny kalmarskiej pomiędzy Danią a Szwecją. To drugie państwo musiało wpłacić pieniądze Danii, która była w tym konflikcie agresorem - zaznacza gość PR24.
Historyk podkreśla, że w kolejnych wiekach reparacje przybierały różne formy. - W XIX wieku mieliśmy francuskie reparacje za wojny napoleońskie. Część kosztów dotyczyła choćby utrzymania fortyfikacji w państwach walczących wtedy z Francją - wyjaśnia.
Posłuchaj
Za początek nowoczesnego rozumienia reparacji badacz uznaje wojnę francusko-pruską z lat 1870-1871. - Pokonana przez bismarckowskie Prusy Francja musiała zapłacić aż pięć miliardów franków w złocie, w ciągu pięciu lat. To był ogromny narzut finansowy na Francuzów. Właśnie stąd wziął się pomysł, aby po pierwszej wojnie światowej ukarać Niemcy. To była pewna forma odwetu za upokorzenie sprzed kilku dekad - mówi dr Andrzejewski.
Jak dodaje, udało się ściągnąć przynajmniej część reparacji po I wojnie światowej, ale dopiero wiek XX przyniósł większą systematyzację tego, czym są reparacje i jak należy je egzekwować.
- Herling-Grudziński - Giedroyc. Korespondencja gigantów
- Wicepremier Ukrainy o Starlinkach. "Prowadzimy rozmowy z Polską"
- Kiedy koniec wojny w Ukrainie? Trump i USA wskazują nowy termin
Źródło: Polskie Radio 24
Prowadzący: Paweł Wojewódka
Opracowanie: rb