Najważniejsze informacje w skrócie:

• Coca-Cola sprzedawana jako środek odrdzewiający nie byłaby objęta systemem kaucyjnym – pomysł pojawił się już w 2021 roku, gdy inrternet szukał sposobów na ominięcie podatku cukrowego
• Ominięcie systemu kaucyjnego poprzez zmianę klasyfikacji produktu na „środek chemii gospodarczej – odrdzewiacz” jest teoretycznie możliwe, ponieważ przepisy kaucyjne dotyczą wyłącznie opakowań „na napoje”
• Przedstawiciele Coca-Cola Polska już w 2021 roku stanowczo odcięli się od wszelkich tego typu praktyk, deklarując, że ich produkt jest i pozostanie środkiem spożywczym

Coca-Cola jako odrdzewiacz. Pomysł na podatek cukrowy skuteczny na kaucję?

Pomysł na sprzedawanie popularnych gazowanych napojów, takich jak Coca-Cola, pod inną etykietą, by uniknąć opłat, nie jest w Polsce niczym nowym. Koncepcja ta, oparta na narodowej zaradności i nieoczywistych właściwościach kwasu fosforowego, powróciła wraz ze startem systemu kaucyjnego.

Teoretycznie, sprzedawanie Coca-Coli jako odrdzewiacza mogłoby być sposobem na obejście kaucji, a logika tego działania jest dokładnie taka, jak w przypadku próby ominięcia podatku cukrowego w 2021 roku. Słowem kluczowym w ustawie kaucyjnej jest bowiem "na napoje".

Polski system kaucyjny, który wszedł w życie 1 października 2025 roku, obejmuje opakowania ściśle powiązane z ich zawartością, w tym jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra. Jeżeli produkt zostałby legalnie wprowadzony na rynek jako „środek chemii gospodarczej – odrdzewiacz”, jego opakowanie – nawet gdyby była to identyczna butelka PET – formalnie nie podlegałoby obowiązkowi kaucyjnemu.

- Coca-Cola to napój, czyli w rozumieniu prawa środek spożywczy, spełniający najwyższe standardy bezpieczeństwa i jakości. Produkujemy go od ponad 130 lat. Działamy według najwyższych standardów i nie zamierzamy obchodzić obowiązującego prawa, stosować nieetycznych czy wątpliwych prawnie praktyk, a także nie popieramy takich działań – przekazała Coca-Cola redakcji Radia ZET w 2021 roku, komentując pomysł na obejście podatku cukrowego.

Taka teoretyczna możliwość ominięcia kaucji wynika z obecności w napoju kwasu fosforowego. Kwas ten, obecny w recepturze od wczesnych lat XX wieku, pełni funkcję regulatora kwasowości i jest tym samym składnikiem, który stosuje się w komercyjnych odrdzewiaczach. Jego działanie polega na chemicznej reakcji z rdzą (tlenkiem żelaza), w wyniku której tworzy się fosforan żelaza – czarna, stabilna warstwa, łatwa do usunięcia. Historia wykorzystania Coca-Coli do usuwania nalotu rdzy, szczególnie z chromowanych elementów, rozkwitła w Stanach Zjednoczonych w latach 50. i 60. XX wieku, a wraz z erą internetu stała się globalnym "life hackiem".

System kaucyjny w Polsce. Przewodnik w pigułce

Sprawdź, od kiedy startuje, ile wyniesie kaucja i które opakowania będzie można zwrócić.

Kluczowe zasady

🗓️

Daty startu

1 października 2025: butelki PET i puszki.
1 stycznia 2026: szklane butelki wielorazowe.

💰

Wysokość kaucji

50 groszy za butelki PET i puszki.
1 złoty za szklane butelki wielorazowe.

🧾

Zwrot bez paragonu

Aby odzyskać kaucję, nie musisz okazywać dowodu zakupu.

❌

Nie zgniataj!

Automat przyjmie tylko nieuszkodzone opakowania w oryginalnym kształcie i z czytelną etykietą.

Szukaj tego symbolu

Tylko nowe opakowania

Kaucja będzie pobierana (i zwracana) tylko za opakowania z nowym, wyraźnym oznaczeniem "KAUCJA". Na początku na półkach będą też stare butelki i puszki, których nie zwrócisz w automacie.

Co jest objęte systemem, a co nie?

✅

Opakowania OBJĘTE systemem

Plastik: Butelki jednorazowe (PET) do 3 litrów.
Metal: Puszki do 1 litra.
Szkło: Butelki WIELOKROTNEGO użytku do 1,5 litra.

🚫

Opakowania WYŁĄCZONE z systemu

Plastik: Opakowania po mleku i produktach mlecznych.
Szkło: Butelki JEDNORAZOWEGO użytku.

Prawne przeszkody i inne kreatywne "furtki"

Choć teoria ominięcia kaucji przez zmianę klasyfikacji wydaje się prosta, w praktyce byłaby niezwykle trudna i ryzykowna. Zmiana statusu produktu z napoju na środek chemiczny wymagałaby spełnienia rygorystycznych, zupełnie innych norm prawnych, w tym dotyczących kart charakterystyki produktu, oznaczeń o szkodliwości i zasad przechowywania.

Taka jawna próba obejścia ustawy spotkałaby się również z natychmiastową i surową reakcją ze strony Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) oraz Inspekcji Handlowej, grożąc sprzedawcom wysokimi karami finansowymi za wprowadzanie konsumentów w błąd i próbę obejścia systemu.

Choć logika wykorzystania Coca-Coli jako odrdzewiacza do ominięcia kaucji jest teoretycznie spójna z konstrukcją przepisów, ogromne przeszkody prawne i stanowisko producenta czynią tę strategię niepraktyczną i niemożliwą do realizacji. W praktyce, firmy postawiły na inne, mniej ryzykowne formy omijania nowego prawa, koncentrując się na manipulacji pojemnością i zmianie materiałów opakowaniowych.

• System kaucyjny w Polsce. Co musisz wiedzieć od 1 października 2025?
• System kaucyjny wystartował tylko teoretycznie. Co naprawdę czeka nas po 1 października?
• Nowa opłata na paragonie. Tak zapłacimy kaucję za butelki

Źródło: PolskieRadio24.pl/Michał Tomaszkiewicz