"Jedyna kobieta na liście". Dorota Kania o powstaniu filmu "Baśka" wyświetlonego na Festiwalu NNW

W Gdyni trwa czwarty i ostatni dzień XII edycji Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. W sobotę na Festiwalu emitowany był film dokumentalny Doroty Kani zatytułowany "Baśka", w związku z czym współautorka dzieła opowiadała o swoim dziele w audycji "Rozmowa kulturalna". Prócz niej gośćmi byli prof. Krzysztof Szwagrzyk, nagrodzony na festiwalu w 2013 roku, a także jego zastępczyni w Biurze Poszukiwań i Identyfikacji IPN, Anna Szeląg.

Powiązany Artykuł

Filmy o Solidarności i spotkania z jej bohaterami. Trwa festiwal NNW

Profesor Krzysztof Szwagrzyk został na początku audycji poproszony o przypomnienie filmu "Golgota wrocławska" z 2008 roku, którego był współscenarzystą i bohaterem. Dzieło wyreżyserowane przez Jana Komasę opisuje historię Henryka Szwajcera, który w 1949 roku został w procesie pokazowym skazany na śmierć za zdradę PRL. Fabuła dotyka także zagadnienia odkrywania historii przez młodego historyka w 1993 roku.

- Wszystko w tym filmie i tak naprawdę w tej sprawie zaczęło się od takiego zdarzenia z początku lat 90., kiedy jako jeszcze bardzo młody człowiek w jednym z archiwów wrocławskich docierałem do dokumentów prokuratorskich z lat 40. Bardzo ważnych dokumentów, były to bowiem teczki prokuratorskie, a w nich zalakowane, przeszyte koperty, w których: w jednej był protokół wykonania wyroku śmierci, w drugiej - były to listy pożegnalne. Jeżeli na początku lat 90. odkrywa się taki zbiór dokumentów, w którym prokurator pozwolił sobie na to, żeby zapieczętować ostatnią korespondencję skazańców do rodzin, myślę, że każdy miałby podobne odczucia, jak miałem wówczas ja - że to niesprawiedliwość - mówił prof. Krzysztof Szwagrzyk.

• "Prawda historyczna jest dla wspólnoty jak chleb". Gliński podczas otwarcia Festiwalu NNW
• Nie tylko filmy. Na Festiwalu NNW odbyła się debata o muzeach
• Festiwal NNW: filmy o zbrodniach sowieckich i Annie Walentynowicz

Dorota Kania prezentowała na Festiwalu NNW film dokumentalny "Baśka", który wyreżyserowała wspólnie z Anną Zapert. Dzieło opowiada historię Heleny Żurowskiej, uczestniczki Powstania Warszawskiego i kuriera Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, skazanej przez komunistyczne władze na karę śmierci i rozstrzelanej w 1949 roku w więzieniu na Mokotowie w Warszawie.

- Dlaczego zajęłam się tą historią? To przypadek. Kiedy robiliśmy poprzedni film, "Ryngraf", byłam na ulicy Rakowieckiej. Ekipa z którą współpracujemy od dłuższego czasu, robiła zdjęcia, a ja szłam korytarzem Rakowieckiej i zobaczyłam spis nazwisk osób, które zostały tam zamordowane. I w tym spisie zobaczyłam nazwisko jednej jedynej kobiety. (...) Zapytałam dyrektora Jacka Pawłowicza, kim była ta kobieta. On mówi "wiesz, tak nie do końca wiem, ale zapytaj dr. Wojciecha Frezika z krakowskiego IPN, bo on wie więcej". Zadzwoniła, do dr. Frezika, on opowiedział, bardzo się ucieszył, że ktoś się zainteresował losem Heleny Żurowskiej - mówiła Dorota Kania.

Powiązany Artykuł

Muzea pełne polskiej historii. Festiwal NNW po raz 12.`

Dodała także, że w międzyczasie na Cmentarzu Łyczakowskim na Ukrainie pobrano materiał genetyczny rodziców Heleny Żurowskiej do porównania ze szczątkami jedynej pochowanej na Łączce kobiety, co do których istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest to ciało Heleny Żurowskiej.

Anna Szeląg opowiadała z kolei o działalności Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, które zajmuje się poszukiwaniem i identyfikowaniem szczątków ofiar terroru komunistycznego. Działalność instytucji, którą kieruje prof. Szwagrzyk, jest nierozerwalnie powiązana z tematyką Festiwalu NNW, z twórczością autorów filmów prezentowanych na Festiwalu, a w tym przypadku - bezpośrednio powiązana z filmem Doroty Kani.

- My jako biuro jesteśmy stosunkowo młodzi, działamy od 4 lat i mamy tak naprawdę dopiero narzędzia, żeby rozbudowywać wszelkie możliwe profile działań. Zatrudniamy coraz bardziej zaawansowanych specjalistycznie ekspertów, ponieważ rozwój nauki, medycyny, naszych badań, naszych potrzeb jest coraz większy. Ale tak naprawdę jest jeszcze dopiero kilkadziesiąt osób. My mamy plany, mamy cele, mamy wizję działalności, na ile będzie dla nas możliwe doprowadzenie tego do realnych kształtów - zobaczymy - mówiła Anna Szeląg.

Posłuchaj

Krzysztof Szwagrzyk, Anna Szeląg i Dorota Kania o Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci ("Rozmowa kulturalna" / PR24) 22:51

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Więcej w nagraniu.

* * *

Audycja: "Rozmowa kulturalna"
Prowadzi: Magdalena Piejko
Goście: prof. Krzysztof Szwagrzyk (Dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN), Anna Szeląg (Zastępca Dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN), Dorota Kania (reżyser, publicystka)
Data emisji: 27.09.2020
Godzina emisji: 08.35

PR24/jmo