Historia

10 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 10.04.2011 00:00
96 osób zginęło w katastrofie Tu-154M pod Smoleńskiem.

1246 - Elbląg otrzymał akt lokacji na prawie magdeburskim.
1525 - Hołd Pruski złożony na Krakowskim Rynku przez księcia Albrechta Hohenzollerna królowi Rzeczypospolitej Obojga Narodów Zygmuntowi I Staremu.
1651 - Urodził się Ehrenfried Walther von Tschirnhaus, niemiecki wynalazca europejskiej porcelany. (zm. 11.10.1708)
1814 - Wojny napoleońskie: marszałek Nicolas Soult stoczył bitwę pod Tuluzą. Przyniosła ona taktyczny sukces marszałka, który nie dał się Arthurowi Wellingtonowi ani pobić, ani okrążyć. Była to bitwa już po abdykacji Napoleona.   
1827 - Urodził się Lewis Wallace, amerykański pisarz, generał, polityk, uczestnik wojny secesyjnej, autor powieści "Ben Hur". (zm. 15.02.1905)
1829 - Urodził się William Booth, angielski działacz religijny i społeczny, założyciel Armii Zbawienia. (zm. 20.08.1912)
1831 - Bitwa pod Iganiami - zwycięstwo wojsk polskich dowodzonych przez generała Ignacego Prądzyńskiego nad wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez generała Jerzego Rosena.
1847 - Urodził się Joseph Pulitzer, amerykański dziennikarz, wydawca, założyciel szkoły dziennikarskiej przy Columbia University, fundator nagrody za osiągnięcia w pracy dziennikarskiej, literaturze i muzyce, przyznawanej od 1917 roku. (zm. 29.10.1911)  
1864 - Aresztowano Romualda Traugutta, dyktatora powstania  styczniowego. Został stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 roku.  
1864 - Urodził się Eugen d’Albert, niemiecki pianista i kompozytor, dyrektor Hochschule für Musik w Berlinie, autor symfonii, uwertur i oper, między innymi "Zamarłe oczy”, "Niziny”. Był także pedagogiem kontynuującym tradycję pianistyki lisztowskiej. (zm. 03.03.1932)  
1887 - Urodził się Bernardo Alberto Houssay, argentyński fizjolog, laureat nagrody Nobla z 1947 roku w dziedzinie medycyny za prace dotyczące czynności przysadki mózgowej. (zm. 21.10.1971)
1897 - Urodził się Eric Knight, angielski pisarz, któremu światową sławę przyniosła powieść dla dzieci "Lessie, wróć!". (zm. 15.01.1943)
1899 - Urodziła się Ewa Szelburg-Zarembina, pisarka, poetka i działaczka społeczna, autorka książek dla dzieci i młodzieży oraz czytanek szkolnych: „Legendy Warszawy”, "Miasteczko aniołów”, "W cieniu kolumny”, "Wesołe historie”, "Iskry na wiatr”, "Idzie niebo ciemną nocą”, "Kije samobije i inne baśnie”. Napisała także powieści dla dorosłych: "Rzeka kłamstwa”, "Wędrówki Joanny”, "Miasteczko aniołów”. Była inicjatorką budowy Szpitala-Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. (zm. 28.09.1986)  
1911 - Urodził się Maurice Schumann, francuski pisarz, dziennikarz, polityk - minister badań naukowych, atomowych i kosmicznych oraz minister spraw zagranicznych, inicjator utworzenia Zjednoczonej Europy. (zm. 09.02.1998)
1911 - Zmarł Mikalojus Ciurlionis, litewski kompozytor, malarz i grafik, współtwórca litewskiej kultury: muzyki, malarstwa, szkolnictwa, organizator między innymi II Wystawy Malarstwa Litewskiego oraz I Konkursu Kompozytorów Litewskich. (ur. 22.09.1875)
1913 - Urodził się Stefan Heym, niemiecki pisarz, autor powieści, między innymi "Raport o królu Dawidzie”, "Schwarzenberg” oraz antynazistowskich "Sprawa Glasenappa”, "Inwazja”. (zm. 16.12.2001)  
1917 - Urodził się Robert Woodward, amerykański chemik. Dokonał syntezy chininy, patuliny, cholesterolu, strychniny, chlorofilu, witaminy B12. Laureat nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1965 roku. (zm. 1979)
1919 - Zginął Emiliano Zapata, meksykański rewolucjonista, przywódca partyzantki chłopskiej w czasie rewolucji meksykańskiej w latach 1911 -1917.  
(ur. 08.08.1879)  
1919 - Urodził się Stefan Behr, pianista, kompozytor, wieloletni wykładowca Akademii Muzycznej w Warszawie, pierwszy organizator redakcji muzycznej działu dziecięcego w Telewizji Polskiej. W latach 1954 -1974 akompaniator w Estradzie Kameralnej Filharmonii Narodowej. (zm. 24.10.1974)
1920 - Urodził się Maciej Słomczyński, pisarz, nazywany "tłumaczem wszechczasów", autor ponad 200-tu książek i przekładu wszystkich dzieł Szekspira i Joyce'a, ponadto kryminałów pod pseudonimem Joe Alex. (zm. 10.04.1998)
1922 - Urodził się Jerzy Lipman, operator filmowy, autor zdjęć do filmów: "Lotna", "Nóż w wodzie", "Zbrodniarz i panna", "Popioły", "Gangsterzy i filantropii". (zm. 11.11.1983)
1929 - Urodził się Max von Sydow, szwedzki aktor filmowy i teatralny. Zagrał w ponad stu filmach, w tym w większości filmów Ingmara Bergmana, między innymi w "Siódmej pieczęci" i "Jak w zwierciadle", także u Sydney'a Pollacka - "Trzy dni Kondora", "Conan Barbarzyńca" i u Jana Troella: "The Emmigrants", "The New Land", "Hamsun".    
1931 - Urodziła się Dauphine Seyring, francuska aktorka, grała w filmach: "Zeszlego roku w Marienbadzie", "Muriel", "Skradzione pocałunki". (zm. 15.10.1990)
1935 - Urodził się Jerzy Milian, kompozytor, instrumentalista, dyrygent, muzyk jazzowy, artysta plastyk; wykładowca na poznańskiej PWSM, dyrektor artystyczny Orkiestry Rozrywkowej PRiTV w Katowicach, na przełomie lat 50. i 60. występował w zespołach Krzysztofa Komedy  i Jana Ptaszyna Wróblewskiego.
1945 - Rząd RP w Londynie mianował Stefana Korbońskiego Delegatem Rządu na Kraj.
1946 - W Japonii odbyły się w pierwsze w historii wybory powszechne z udziałem kobiet.
1954 - Zmarł Auguste Lumière, francuski chemik, który razem z bratem Ludwikiem uznawany jest jako wynalazca kinematografu. Bracia Lumière w grudniu 1895 roku zorganizowali pierwsze publiczne projekcje, pokazując króciutkie filmy "Wyjście robotników z fabryki” i "Wjazd pociągu na stację”. (ur. 19.10.1862)  
1958 - Air France otworzyło linię lotniczą Paryż - Tokio, wiodącą nad Biegunem Północnym.  
1962 - Zmarł Michael Curtiz, właściwe nazwisko Manó Kertész Kaminer, amerykański reżyser pochodzenia węgierskiego. Autor ponad 60 filmów, wśród nich: "Szarża lekkiej brygady", "Przygody Robin Hooda", "Prywatne życie Elżbiety i Essexa", "Aniołowie o brudnych twarzach" oraz "Casablanca", za który w 1944 roku otrzymał Oscara. (ur. 24.12.1886)
1951 - Zmarł Dobiesław Damięcki, aktor i reżyser, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, występował w teatrach Łodzi, Lwowa i Warszawy, grając między innymi role: Konrada w "Wyzwoleniu” Stanisława Wyspiańskiego, Rodryga w "Cydzie” Pierre'a Corneille’a, Raskolnikowa w "Zbrodni i karze” Fiodora Dostojewskiego, po wojnie grał w filmie i zajmował się reżyserią teatralną. (ur. 02.04.1899)
1966 - Zmarł Evelyn Arthur Waugh, angielski pisarz, autor powieści: "Zmierzch i upadek", "Garść prochu", "Turysta w Afryce", "Nieodżałowana". (ur. 28.10.1903)
1970 - Paul McCartney publicznie ogłosił swe odejście z zespołu The Beatles. Dzień ten uznaje się  za oficjalną datę rozpadu The Beatles, jednego z najważniejszych zespołów w historii muzyki pop.
1979 - Zmarł Nino Rota, włoski kompozytor muzyki filmowej. Przez lata współpracował z Federico Fellinim, komponując ścieżki muzyczne do wielu jego filmów, między innymi: "Na drodze”, "Osiem i pół”, "Amarcord”, "Casanova”.
1981 - W Nowym Jorku przedstawiciele 35 państw podpisali konwencję o zakazie stosowania szczególnie okrutnych rodzajów broni konwencjonalnej, która weszła w życie 2 grudnia 1983 roku.
1983 - Zmarł Wiktor Sukiennicki, prawnik, historyk, sowietolog, teoretyk prawa, pracownik naukowy Instytutu Hoovera przy uniwersytecie w Stanford w Stanach Zjednoczonych, autor prac: "Konstytucja stalinowska a ustrój radziecki”, "Trzydzieści lat emigracji rosyjskiej”, "Polacy w ZSRR”. Po wojnie przebywał na emigracji. (ur. 25.07.1901)  
1988 - Zmarł Włodzimierz Boruński, poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej, aktor, autor zbiorów satyr: "Sprawy codzienne”, "Nie umiem grać na gitarze”, "Co mi zostanie z tych lat”. (ur. 03.07.1906)  
1994 - Samoloty bojowe NATO zbombardowały pozycje Serbów bośniackich w okolicach Gorażde. Był to pierwszy w historii przypadek użycia sił zbrojnych NATO przeciwko innemu państwu.  
2004 - Zmarł Jacek Kaczmarski, poeta, bard, kompozytor, autor powszechnie kojarzony z etosem pierwszej "Solidarności” oraz stanem wojennym, podczas którego jego liryka, rozpowszechniana w nieoficjalnych wydawnictwach, identyfikowana była jako głos antykomunistycznej opozycji: "Sen Katarzyny II”, "Rejtan, czyli raport ambasadora”, "Mury”, "Nasza klasa”, "Obława”, autor ponad 600 wierszy i 5 powieści. (ur. 22.03.1957)

2010 - Katastrofa prezydenckiego samolotu TU-154M pod Smoleńskiem, zginęło 96 osób w tym prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, grupa parlamentarzystów, dowódcy Sił Zbrojnych, pracownicy Kancelarii Prezydenta, duchowni, przedstawiciele ministerstw, instytucji państwowych, organizacji kombatanckich i społecznych, stanowiący delegację polską na uroczystości związane z obchodami 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, zginęli: Joanna Agacka-Indecka, Ewa Bąkowaka, Andrzej Błasik, Krystyna Bochenek, Anna Maria Borowska, Bartosz Borowski, Tadeusz Buk, Miron Chodakowski, Czesław Cywiński, Leszek Deptuła, Zbigniew Dębski, Grzegorz Dolniak, Katarzyna Doraczyńska, Edward Duchnowski, Aleksander Fedorowicz, Janina Fetlińska, Jarosław Florcza, Artur Francuz, Franciszek Gągor, Grażyna Gęsicka, Kazimierz Gilarski, Przemysław Gosiewski, Bronisław Gostomski, Mariusz Handzlik, Roman Indrzejczyk, Paweł Janeczek, Dariusz Jankowski, Izabela Jaruga-Nowacka, Józef Joniec, Sebastian Karpiniuk, Andrzej Karweta, Mariusz Kazana, Janusz Kochanowski, Stanisław Komornicki, Stanisław Komorowski, Paweł Krajewski, Anrzej Kremer, Zdzisław Król, Janusz Krupski, Janusz Kurtyka, Andrzej Kwaśnik, Bronisław Kwiatkowski, Wojciech Lubiński, Tadeusz Lutoborski, Barbara Mamińska, Zenona Mamontowicz-Łojek, Stefan Melak, Tomasz Merta, Dariusz Michałowski, Stanisław Mikke, Aleksandra Natalli-Świat, Janina Natusiewicz-Mirer, Piotr Nosek, Piotr Nurowski, Bronisława Orawiec-Löffler, Jan Osiński, Adam Pilch, Katarzyna Piskorska, Maciej Płażyński, Tadeusz Płoski, Agnieszka Pogródka-Węcławek, Włodzimierz Potasiński, Andrzej Przewoźnik, Krzysztof Putra, Ryszard Rumianek, Arkadiusz Rybicki, Wojciech Seweryn, Andrzej Sariusz Skąpski, Sławomir Skrzypek, Leszek Solski, Władysław Stasiak, Jacek Surówka, Aleksander Szczygło, Jerzy Szmajdziński, Jolanta Szymanek-Deresz, Izabela Tomaszewska, Marek Uleryk, Anna Walentynowicz, Teresa Walewska-Przyjałkowska, Zbigniew Wassermann, Wiesław Woda, Edward Wojtas, Paweł Wypych, Stanisław Zając, Janusz Zakrzeński, Gabriela Zych, oraz członkowie załogi: Arkadiusz Protasiuk, Robert Grzywna, Andrzej Michalak, Artur Ziętek, Barbara Maciejczyk, Natalia Januszko, Justyna Moniuszko. Była to druga pod względem liczby ofiar katastrofa w historii lotnictwa polskiego, katastrofy nie przeżyła żadna z osób obecnych na pokładzie samolotu.




Czytaj także

9 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 09.04.2011 00:00
Dekretem prezydenta RP powstał FON.
rozwiń zwiń
Czytaj także

11 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 11.04.2011 00:00
Koniec cenzury w Polsce.
rozwiń zwiń