Zagrożeni automatyzacją pracownicy zrzeszają się w związki zawodowe. To wpływa również na inflację

Tak wynika z najnowszych badań, które zostały przeprowadzone na próbie 4300 osób w Stanach Zjednoczonych. Z kolei 18 proc. badanych nie martwi się utratą pracy wynikającej z postępującej automatyzacji, a kolejne 3 proc. badanych jest pewnych, że straci pracę.

W badaniu zostały również zbadane zależności między strachem przed automatyzacją a preferencjami i postawami pracowników. Przeprowadzono eksperyment, w którym jednej grupie podawano informacje o wysokim prawdopodobieństwie utraty pracy wynikającym z automatyzacji.

Druga grupa otrzymywała komunikaty, które sugerowały niższe prawdopodobieństwo utraty pracy w wyniku automatyzacji.

Wyniki wskazują, że informacja o zagrożeniu automatyzacją zwiększa deklarowaną chęć wstąpienia do związku zawodowego. Strach przed automatyzacją nie ma natomiast istotnego wpływu na chęć zmiany zawodu lub możliwości przekwalifikowania się i nabycia nowych umiejętności.

REKLAMA

Wyższe podatki i dochód podstawowy

W eksperymencie sprawdzono również jak w obu badanych grupach zmienia się preferowana przez respondentów średnia stawka podatku od dochodu oraz poziom powszechnego dochodu podstawowego. Osoby, które były informowane o większym prawdopodobieństwie utraty pracy opowiadały się za wyższymi podatkami dochodowymi oraz wyższym poziomem dochodu podstawowego.

"Przyszłe fale automatyzacji będą wiązały się z wieloma wyzwaniami na rynku pracy i stanowiły ważną część debaty politycznej. Wyniki amerykańskiego badania sugerują, że strach przed utratą pracy wynikającej z automatyzacji przełoży się na decyzje wyborcze i krajobraz polityczny.

Pojawi się większe zapotrzebowanie na państwo opiekuńcze, a wyborcy, obawiając się o swoje miejsca pracy, będą wymagali od polityków wprowadzenia przepisów zapewniających im ochronę miejsc pracy. To z kolei być może będzie wpływać na zmianę preferencji politycznych wyborców w stronę partii, które zapewniają większą ochronę socjalną, a także na zmianę programów wyborczych wszystkich ugrupowań" - wywnioskowali ze wspomnianych badań analitycy PIE.

Związki zawodowe a inflacja

Doświadczenia głównych gospodarek pokazują, że związki zawodowe potrafią skutecznie negocjować podwyżki – np. we Francji w 2021 r. układy obejmowały ponad 7 mln pracowników.

REKLAMA

Skala podwyżek proponowana przez związki zawodowe przybiera na sile, co może prowadzić do spirali płacowo-cenowej. W 2021 r. żądania płacowe największego niemieckiego związku zawodowego wynosiły średnio 5,2 proc. W 2022 r. związkowcy podchodzili do stołu negocjacyjnego ze średnim żądaniem podwyżek o 8,8 proc.

W 2023 r. toczące się rokowania pomiędzy związkiem a pracodawcami zawierają w sobie postulaty podwyżek średnio o 13,7 proc. Skala żądań jest więc porównywalna do wzrostu pensji, który obserwujemy w Europie Centralnej. Faktyczne podwyżki są nieco mniejsze niż pierwotne żądania, jednak różnica zazwyczaj wynosi 1-2 pkt. proc.

Spadek uzwiązkowienia

Negocjacje zbiorowe będą miały większy wpływ na inflację na Zachodzie niż w Polsce, bowiem rola związków zawodowych jest u nas mniejsza. Polska jest krajem, w którym tylko 10,5 proc. wszystkich pracowników należy do związków zawodowych. Spadek uzwiązkowienia jest dynamiczny, gdyż w 1990 r. w związkach zawodowych zrzeszonych było niemal 40 proc. pracowników. Dla porównania, wskaźnik uzwiązkowienia dla państw skandynawskich (Finlandia, Szwecja, Dania) wynosi od 59 proc. do 67 proc.

W Polsce spada liczba negocjacji zbiorowych. Porozumienia w ramach układów zbiorowych są obecnie 20-krotnie rzadsze niż we Francji. Dodatkowo pracodawcy zawierają coraz mniej układów zakładowych ze związkami zawodowymi.

REKLAMA

W 2021 r. zawarto 48 nowych układów obejmujących 20 tys. pracowników, podczas gdy w 2012 r. zawarto 92 nowe układy obejmujące 61 tys. pracowników. Obecnie obowiązuje 6700 układów zbiorowych, jednak liczba ta jest zawyżona, ponieważ duża część układów jest nieaktywna. Według danych z rejestru warszawskiego, spośród 1349 zarejestrowanych układów zakładowych za aktywne uznaje się 616 porozumień.

• Francuzi protestują przeciwko reformie emerytalnej. "Kulminacja dopiero nastąpi"

PolskieRadio24.pl/ IAR/ PAP/ PIE/ mib