Rok w polskiej gospodarce na plus, są jednak pewne obawy. Na świecie głównym tematem wojna handlowa

Posłuchaj

Nowy rok z radiową Jedynką - podsumowanie gospodarcze (Justyna Golonko, Elżbieta Szczerbak, Karolina Móżgowiec/Naczelna Redakcja Gospodarcza)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński powiedział, że choć jest trochę nieobiektywny, to naszej gospodarce w zeszłym roku wystawiłby szkolną "piątkę".

- Myślę, że miniony rok przejdzie do historii gospodarczej naszego kraju pod względem skuteczności prowadzonej polityki gospodarczej i społecznej - podkreślił gość Jedynki. Jak dodał, wzrost przez 5 kolejnych kwartałów był wysoki, przekraczał 5 procent, ale - co ważne - był to wzrost zrównoważony, bez "górek" i "dołków".

 - To jest to, do czego dążymy. Gospodarka lubi stabilizację (...) To również efekt polityki, prowadzonej przez nasz rząd - powiedział minister. Zaznaczył przy tym, że wszystko wskazuje na to, że spodziewane spowolnienie na razie do nas nie dotarło.

Jerzy Kwieciński przyznał, że najbardziej jest zadowolony z tego, że udało się pobudzić wzrost gospodarczy i podzielić się owocami tego wzrostu ze społeczeństwem. W tym kontekście wymienił m.in. podwyżkę płacy minimalnej i kontynuację programu Rodzina 500 Plus.

Rynek pracy - dużo na plus, ale są i minusy

W 2018 roku sporo mówiło się o sytuacji na rynku pracy - rosnących płacach, ale i o dużej liczbie wakatów i coraz większymi brakami w zatrudnieniu, co przedsiębiorcy wskazywali jako jedną z głównych barier rozwojowych. Jak mówił ekspert Polskiego Instytutu Ekonomicznego Andrzej Kubisiak, z badań wynika, że 38 procent odczuwa wzrost trudności z pozyskiwaniem kandydatów,  a 36 procent firm mówi o tym, że odczuło podniesienie kosztów pracy.

Z drugiej strony mieliśmy do czynienia z dużą presją płącową - przeciętne wynagrodzenie sięgnęło prawie 5 tys. zł. brutto. Ale, jak mówi Alfred Bujara z "Solidarności", pensje w Polsce były i są i tak dość niskie, zwłaszcza w skali europejskiej. Na ten problem zwrócił też uwagę Piotr Szumlewicz z OPZZ, którego zdaniem 2018 był "rokiem niewykorzystanych szans" - bo mimo dobrych wskaźników makroekonomicznych nie zrobiono wiele, by poprawić sytuację pracowników. Jego zdaniem można było też bardziej podnieść płacę minimalną. Piotr Szumlewicz do plusów zaliczyłby natomiast bardzo niskie bezrobocie. Z kolei Alfred Bujara w tym kontekście wymienił wprowadzenie zakazu handlu w niedzielę oraz przepisu, który nakazuje, by po 33 miesiącach pracy kolejna umowa była już na czas nieokreślony.

Rok z perspektywy biznesu

Na rynku pracy w zeszłym roku wiele wakatów zapełniali Ukraińcy. Główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich Łukasz Kozłowski zwrócił uwagę, że napływ naszych sąsiadów na polski rynek pracy zaczął w 2018 roku słabnąć, przez co firmy zaczęły szukać pracowników w innych miejscach, na przykład w innych krajach byłego ZSRR czy nawet w Azji.

- Siła oddziaływania i przyciągania polskiego rynku pracy bardzo się zwiększyła - podsumował ekspert.

Pytany o wzrost płac podkreślił, że był on zgodny z wcześniejszymi prognozami. Jak mówił, firmy doszły wręcz do granic możliwości rywalizowania o pracowników poprzez podnoszenie płac, bo nie pozwala im na to środowisko, w którym funkcjonują.

A co ekspert sądzi o różnych ułatwieniach dla firm, które weszły w życie w zeszłym roku? Łukasz Kozłowski powiedział, że najważniejszą zmianą było wprowadzenie głównych przepisów Konstytucji dla Biznesu, choć, jego zdaniem, główne jej skutki przedsiębiorcy odczują dopiero w tym roku. Ekspert przypomniał też o zmianach w przepisach dot. inwestycji, w tym o uczynieniu całej Polski specjalną strefą ekonomiczną. Jego zdaniem istotną zmianą dla przedsiębiorców była także ustawa o sukcesji firm. Negatywną zmianą dla firm - wskazywał - jest natomiast wzrost kosztów leasingu od tego roku.

Na świecie szybki rozwój

Rok w światowej gospodarce upłynął pod znakiem dobrej koniunktury i wojen handlowych. Główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej Piotr Soroczyński podkreślił, że w pierwszych miesiącach 2018 roku wiele gospodarek znalazło się w apogeum wzrostu. Później zaczęło się to zmieniać i coraz więcej zaczęło się mówić o spodziewanym spowolnieniu w światowej gospodarce. Kiedy ono faktycznie nadejdzie i jak głębokie będzie - to pozostaje pytaniem otwartym. Marek Rogalski z domu maklerskiego BOŚ mówi, że wskaźniki gospodarcze z Europy czy Chin są coraz słabsze, i choć na razie przedwcześnie jest mówić o jakimś wielkim spowolnieniu, to bez wątpienia widać, że rynki się go boją.

Tematem numer jeden była bez wątpienia wojna handlowa USA-Chiny. Piotr Soroczyński zwrócił uwagę, że USA, które sprzedają do Chin mniej niż Chiny do Stanów, mają w ręku więcej instrumentów w tej potyczce. Z kolei Marek Rogalski mówił, że w tej wojnie - zgodnie ze słowami wiceprezydenta Mike'a Pence'a - chodzi głównie o to, by zablokować Chińczykom dojście do pozycji dominującej w światowej gospodarce, co było tylko kwestią lat.

- To jest ten problem. Ten konflikt może ciągnąć się długo, a to generuje niepewność - podkreślił.

Eksperci wśród tematów roku wymienili też kwestię Brexitu i jego potencjalnych skutków, które nadal trudno przewidzieć.

Nie spoczywajmy na laurach

Ekonomista Marek Zuber powiedział, że to był dobry rok, o czym świadczą choćby wskaźniki makroenomiczne, takie jak dynamika PKB czy konsumpcji. Pewną "rysą" natomiast, jego zdaniem, jest brak odbicia w inwestycjach.

- Oby takie odbicie nastąpiło. To bardzo ważne jeśli chodzi o przyszłość. Jeśli mamy utrzymać ten wzrost wynagrodzeń, jeżeli ma tu nie być ograniczenia rozwoju polskiej gospodarki, to musi być wzrost wydajności pracy, a tego nie ma bez inwestycji - zaznaczył.

Naczelna Redakcja Gospodarcza, Jedynka, Justyna Golonko, Elżbieta Szczerbak, md