Co kryje rachunek za prąd? Opłata mocowa to tylko początek
Od 1 lipca 2025 roku na nasze rachunki za energię elektryczną, po rocznej przerwie, powraca opłata mocowa. O ile wzrośnie przez to kwota do zapłaty? Jakie inne dodatkowe opłaty podbijają nasze rachunki i jaką ich część stanowi faktyczna cena energii elektrycznej? Policzyliśmy to krok po kroku.
2025-06-23, 16:02
- Od 1 lipca rachunki za prąd wzrosną. Po rocznej przerwie wraca tzw. opłata mocowa, która doliczy do Twojej faktury od kilku do nawet kilkudziesięciu złotych miesięcznie, w zależności od rocznego zużycia.
- Płacisz "abonament za prąd". Nawet jeśli nie zużyjesz ani jednej kilowatogodziny, co miesiąc musisz zapłacić ok. 30-35 zł samych opłat stałych za utrzymanie przyłącza i gotowość systemu do pracy.
- Cena samej energii to tylko połowa rachunku. Finalna kwota, którą widzisz na fakturze, składa się w około 50-55% z kosztu faktycznie zużytego prądu. Cała reszta to skomplikowana sieć opłat za dystrybucję, utrzymanie sieci i podatki.
"Abonament na prąd". Ile płacisz zanim cokolwiek włączysz?
Wyobraź sobie, że przez cały miesiąc nie zużywasz ani jednego wata energii. Czy Twój rachunek wyniesie zero? Nic bardziej mylnego. Zanim licznik w ogóle zacznie się kręcić, już naliczane są opłaty stałe. Działają one jak opłata za "trzaśnięcie drzwiami" w taksówce – to koszt za samą gotowość dostawcy do świadczenia usług i utrzymanie potężnej infrastruktury energetycznej w gotowości.
Sprawdziliśmy, jak wysoka jest ta kwota. Aby pokazać, jak zużycie wpływa na ostateczną kwotę, będziemy równolegle śledzić dwa liczniki: dla singla w kawalerce (zużycie 120 kWh miesięcznie) oraz dla rodziny 2+2 w mieszkaniu (250 kWh miesięcznie).
Krok 1: Opłata mocowa
To nie jest opłata za zużytą energię, lecz wynagrodzenie za gotowość systemu do jej dostarczenia w każdej chwili. Uruchomienie konwencjonalnej elektrowni to proces trwający wiele godzin, podczas gdy zapotrzebowanie na prąd może wzrosnąć w mgnieniu oka. Dlatego część elektrowni musi stale pracować "na parze", jak silnik na biegu jałowym, by w razie potrzeby natychmiast dostarczyć moc.
REKLAMA
Opłata mocowa finansuje właśnie tę gotowość, chroniąc system przed blackoutami, zwłaszcza gdy odnawialne źródła, jak wiatr czy słońce, akurat nie działają. Jej wysokość ma formę stałej, miesięcznej stawki, ale jest uzależniona od rocznego zużycia energii elektrycznej. Im więcej prądu zużywasz w skali roku, tym wyższy próg opłaty mocowej Cię obejmuje. Zobaczmy, jak to wygląda w naszych scenariuszach:
- Singiel (roczne zużycie 1440 kWh): Kwalifikuje się do trzeciego progu (od 1200 kWh do 2800 kWh), co oznacza stawkę brutto 14,07 zł
- Rodzina 2+2 (roczne zużycie 3000 kWh): Wpada w najwyższy, czwarty próg (powyżej 2800 kWh), co oznacza stawkę brutto 19,69 zł
📊 Na liczniku rachunku:
Singiel: 14,07 zł
Rodzina 2+2: 19,69 zł
💡 Zerowe zużycie, niezerowa opłata
Co się stanie, jeśli w danym miesiącu lub przez cały rok nie zużyjesz ani jednej kilowatogodziny? Czy opłaty znikną?
Odpowiedź brzmi: nie. Wszystkie opłaty stałe (sieciowa, abonamentowa, przejściowa) są naliczane bez zmian, ponieważ pokrywają koszt utrzymania aktywnego przyłącza i konta klienta. Opłata mocowa również nie znika – jest naliczana, ale w swojej najniższej stawce. Roczne zużycie na poziomie 0 kWh kwalifikuje odbiorcę do najniższego progu ("Poniżej 500 kWh"), co oznacza opłatę mocową w wysokości 3,52 zł brutto miesięcznie. Pamiętajmy, to opłata za gotowość, a nie za zużycie.
REKLAMA
Krok 2: Opłata sieciowa stała
Ta kwota pokrywa koszty utrzymania, konserwacji i modernizacji lokalnych sieci energetycznych – tysięcy kilometrów kabli i transformatorów, którymi prąd płynie do Twojego domu. Jest całkowicie niezależna od zużycia.
Kwota brutto: 9,72 zł (dla przykładowego operatora Tauron)
📊 Na liczniku rachunku:
Singiel: 14,07 zł + 9,72 zł = 23,79 zł
Rodzina 2+2: 19,69 zł + 9,72 zł = 29,41 zł
REKLAMA
Krok 3: Opłata abonamentowa
To wynagrodzenie dla sprzedawcy za obsługę Twojego konta – za odczytywanie licznika, wystawianie faktur i prowadzenie biura obsługi klienta.
Kwota brutto: 5,61 zł (dla przykładowego operatora Tauron)
📊 Na liczniku rachunku:
Singiel: 23,79 zł + 5,61 zł = 29,40 zł
Rodzina 2+2: 29,41 zł + 5,61 zł = 35,02 zł
REKLAMA
Krok 4: Opłata przejściowa
Historyczna opłata, która jest echem transformacji energetycznej z przeszłości. Pokrywa koszty poniesione przez producentów energii w związku z wcześniejszym rozwiązaniem starych, długoterminowych umów na sprzedaż mocy.
Kwota brutto: 0,41 zł
📊 Na liczniku rachunku:
Singiel: 29,40 zł + 0,41 zł = 29,81 zł
Rodzina 2+2: 35,02 zł + 0,41 zł = 35,43 zł
REKLAMA
I to koniec opłat stałych na rachunku. Jak widzicie, jeszcze przed zużyciem choćby jednej kilowatogodziny, minimalny koszt utrzymania przyłącza do sieci wynosi od blisko 30 zł dla singla do ponad 35 zł dla czteroosobowej rodziny. To nasz stały "abonament na energię", od którego nie da się uciec.
📉 5 prostych kroków do obniżenia rachunków
Chcesz płacić mniej? Zacznij od prostych nawyków, które nie wymagają inwestycji:
Wyłączaj, nie usypiaj: Urządzenia w trybie standby (telewizor, komputer, konsola) wciąż pobierają energię. Wyłączaj je z gniazdka lub listwy zasilającej.Wymień żarówki na LED: Oświetlenie LED zużywa do 90 procent mniej energii niż tradycyjne żarówki i działa znacznie dłużej.
Korzystaj z AGD z głową: Uruchamiaj pralkę i zmywarkę tylko przy pełnym załadunku. Gotuj pod przykryciem – to skraca czas pracy płyty grzewczej nawet o 30 procent.
Sprawdzaj klasę energetyczną: Kupując nowy sprzęt, wybieraj ten o najwyższej dostępnej klasie energetycznej. To inwestycja, która zwróci się w niższych rachunkach.
Pierz w niższej temperaturze: Obniżenie temperatury prania z 40°C do 30°C może zmniejszyć zużycie energii przez pralkę nawet o 40 procent. Nowoczesne detergenty są stworzone do skutecznego działania w chłodnej wodzie.
Faktyczne zużycie energii. I kolejne opłaty
Do naszego "abonamentu" dodamy teraz cenę za faktycznie zużytą energię. Aby pokazać, jak zużycie wpływa na ostateczną kwotę, będziemy równolegle śledzić dwa liczniki: dla singla w kawalerce (zużycie 120 kWh miesięcznie) oraz dla rodziny 2+2 w mieszkaniu (250 kWh miesięcznie).
Zaczynamy od wyliczonych kwot zawierających tylko opłaty stałe, które dla każdego scenariusza są inne ze względu na wysokość opłaty mocowej różną dla założonych scenariusza zużycia.
REKLAMA
Punkt wyjścia (Singiel): 29,81 zł
Punkt wyjścia (Rodzina 2+2): 35,43 zł
Krok 1: Energia czynna
Długo trwało, ale wreszcie możemy dodać do rachunku cenę faktycznie zużytego prądu elektrycznego. W okresie mrożenia cen (do 30 września 2025 r.) cena brutto wynosi ok. 0,62 zł/kWh.
Singiel: 120 kWh × 0,62 zł/kWh = 74,40 zł
Rodzina 2+2: 250 kWh × 0,62 zł/kWh = 155,00 zł
📊 Na liczniku rachunku:
REKLAMA
Singiel: 29,81 zł + 74,40 zł = 104,21 zł
Rodzina 2+2: 35,43 zł + 155,00 zł = 190,43 zł
Krok 2: Opłata sieciowa zmienna
Teraz doliczamy koszt transportu energii przez sieci energetyczne. Im więcej prądu zużywasz, tym więcej płacisz za korzystanie z "energetycznej autostrady".
Singiel: 120 kWh × 0,3058 zł/kWh = 36,70 zł
Rodzina 2+2: 250 kWh × 0,3058 zł/kWh = 76,45 zł
📊 Na liczniku rachunku:
REKLAMA
Singiel: 104,21 zł + 36,70 zł = 140,91 zł
Rodzina 2+2: 190,43 zł + 76,45 zł = 266,88 zł
Krok 3: Opłata jakościowa
Ta niewielka opłata to swego rodzaju gwarancja, że parametry prądu w twoim gniazdku (np. napięcie) będą utrzymane na odpowiednim poziomie, chroniąc twoje urządzenia.
Singiel: 120 kWh × 0,0486 zł/kWh = 5,83 zł
Rodzina 2+2: 250 kWh × 0,0486 zł/kWh = 12,15 zł
📊 Na liczniku rachunku:
REKLAMA
Singiel: 140,91 zł + 5,83 zł = 146,74 zł
Rodzina 2+2: 266,88 zł + 12,15 zł = 279,03 zł
Krok 4: Opłata OZE
Każda zużyta kilowatogodzina to mała cegiełka dokładana do krajowego systemu wsparcia dla producentów "zielonej energii" z odnawialnych źródeł.
Singiel: 120 kWh × 0,0043 zł/kWh = 0,52 zł
Rodzina 2+2: 250 kWh × 0,0043 zł/kWh = 1,08 zł
📊 Na liczniku rachunku:
REKLAMA
Singiel: 146,74 zł + 0,52 zł = 147,26 zł
Rodzina 2+2: 279,03 zł + 1,08 zł = 280,11 zł
Krok 5: Opłata Kogeneracyjna
Na koniec ostatni mikro-składnik – dopłata do energii produkowanej w najbardziej efektywny sposób, czyli jednocześnie z ciepłem w elektrociepłowniach.
Singiel: 120 kWh × 0,0046 zł/kWh = 0,55 zł
Rodzina 2+2: 250 kWh × 0,0046 zł/kWh = 1,15 zł
📊 Na liczniku rachunku:
REKLAMA
Singiel: 147,26 zł + 0,55 zł = 147,81 zł
Rodzina 2+2: 280,11 zł + 1,15 zł = 281,26 zł
🧾 Anatomia rachunku – co ile kosztuje?
Poniższe procentowe zestawienie pokazuje, jak różne są proporcje rachunku w zależności od zużycia.
Scenariusz: Singiel (Rachunek: 147,81 zł)Energia czynna (sam prąd): ~50 procent rachunku (74,40 zł)
Dystrybucja (transport prądu): ~30 procent rachunku (43,60 zł)
Opłaty stałe (abonament): ~20 procent rachunku (29,81 zł)
Scenariusz: Rodzina 2+2 (Rachunek: 281,26 zł)
Energia czynna (sam prąd): ~55 procent rachunku (155,00 zł)
Dystrybucja (transport prądu): ~32 procent rachunku (90,83 zł)
Opłaty stałe (abonament): ~13 procent rachunku (35,43 zł)
Cena energii to tylko początek. Drugie tyle dorzucają dopłaty
Ta szczegółowa analiza pokazuje, jak z wielu, często pozornie nieistotnych opłat rzędu ułamków grosza za kilowatogodzinę, budowana jest ostateczna kwota na rachunku. Dopiero zsumowanie wszystkich składników – stałych, kosztu energii i pełnego pakietu opłat dystrybucyjnych – daje nam pełen obraz tego, za co faktycznie płacimy.
Czytaj także:
REKLAMA
- Zachowasz się jak w Polsce, zapłacisz srogi mandat. Uważaj na wakacjach w tych krajach
- Tusk: PiS zapłaciło 30 mld zł Niemcom. "To już nie frajerstwo, to sabotaż"
- Euro "ukradnie" nam Skłodowską? Trafi na banknot, ale nie cała
Źródło: Polskie Radio 24/Michał Tomaszkiewicz
REKLAMA