Zmiany w systemie pomocy społecznej. Oto plan resortu rodziny

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Dłuższa dostępność pomocy: Kluczową modyfikacją jest rozszerzenie dostępności mieszkań wspomaganych i treningowych, które dotychczas oferowały usługi opiekuńcze maksymalnie do trzech godzin, tak aby mogły one zapewnić wsparcie osobom wymagającym całodobowej opieki i stawały się realną alternatywą dla kosztownych i często zbyt szybko wybieranych Domów Pomocy Społecznej (DPS).
• Wzmocnione kontrole jakości i praw człowieka: Resort rodziny planuje poszerzyć merytoryczny zakres kontroli przeprowadzanych przez wojewodów w placówkach pomocy społecznej, aby uwzględniały one jakość świadczonych usług oraz przestrzeganie praw człowieka, jednocześnie analizując zaostrzenie kar dla prywatnych domów działających bez wymaganych zgód.
• Uproszczenia administracyjne i nowe kryteria pomocy: W projekcie przewidziano ułatwienia dla beneficjentów, polegające między innymi na wprowadzeniu wniosków i oświadczeń w miejsce dotychczasowego, czasochłonnego rodzinnego wywiadu środowiskowego przy przydzielaniu niektórych form wsparcia, a także rozszerzenie przesłanek do otrzymania pomocy o uzależnienia behawioralne, inne niż te związane z alkoholem czy narkotykami.

Rozpoczęto prace nad nowelizacją ustawy o pomocy społecznej. Celem tych działań, jak podkreśliła w Polskim Radiu wiceszefowa MRPiPS Katarzyna Nowakowska, jest fundamentalne usprawnienie systemu wsparcia skierowanego do najbardziej potrzebujących – seniorów, rodzin znajdujących się w krytycznej sytuacji, osób z niepełnosprawnościami oraz innych wymagających pomocy.

Posłuchaj

Radia Katarzyna Nowakowska, wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej, o nowelizacji ustawy o pomocy społecznej 0:29

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- To na przykład zmiany dotyczące mieszkań wspomaganych i treningowych. One dzisiaj są tylko dla osób, które potrzebują usług opiekuńczych do trzech godzin. Nasza zmiana spowoduje, że będą mogły być dla osób, które potrzebują tam przebywać całodobowo. Chcemy, żeby one powoli stawały się alternatywą dla domu pomocy społecznej, ale to również zapis, który będzie wymagał od samorządów, by oferowały dużo szerszy zakres usług osobie potrzebującej wsparcia, zanim trafi do domu pomocy społecznej. Dzisiaj dzieje się tak zbyt często, zbyt szybko - stwierdziła wiceministra.

Projekt reformy przewiduje również istotne zmiany w zakresie nadzoru nad świadczeniem usług. Ministerstwo dostrzega potrzebę zwiększenia kontroli w domach pomocy społecznej, reagując na niepokojące sygnały dotyczące traktowania podopiecznych. W związku z tym planowane jest poszerzenie uprawnień i zakresu inspekcji prowadzonych przez wojewodów.

Katarzyna Nowakowska odniosła się do tej kwestii, podkreślając konieczność walki z nadużyciami i zapewnienia godności osobom korzystającym z pomocy.

Posłuchaj

Radia Katarzyna Nowakowska, wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej, o nowelizacji ustawy o pomocy społecznej 0:22

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- W dalszym ciągu zbyt często słyszymy o tym, że gdzieś dzieje się komuś krzywda, więc chcemy w tym projekcie zwiększyć, poszerzyć zakres merytoryczny kontroli wojewody, tak by te kwestie dotyczące przestrzegania praw człowieka, tej jakości tego, tej usługi, jaka jest świadczona, były również kontrolowane. Przyglądamy się jeszcze wysokościom kar za prowadzenie domu prywatnego bez odpowiednich zgód - dodała wiceszefowa MRPiPS.

Zwiększenie liczby kontroli, w połączeniu z przeglądem wysokości kar, ma na celu nie tylko poprawę standardów opieki, lecz także uszczelnienie systemu i eliminację prywatnych ośrodków działających bez wymaganych prawnie zezwoleń.

Projekt ustawy wprowadza także szereg innych, ważnych zmian. Wśród proponowanych uproszczeń administracyjnych znajdzie się między innymi możliwość zastąpienia tradycyjnego, czasochłonnego rodzinnego wywiadu środowiskowego zwykłym wnioskiem oraz wymaganymi oświadczeniami – procedura ta dotyczyć będzie przydzielania wybranych form wsparcia.

Ponadto, resort rodziny planuje rozszerzyć przesłanki, na podstawie których pomoc społeczna może zostać udzielona. Zmiana ta jest odpowiedzią na rosnące problemy społeczne związane z nowoczesnymi nałogami: planowane jest objęcie wsparciem osób z uzależnieniami behawioralnymi, które nie są związane z alkoholem lub narkotykami. Reforma dotyka również kwestii kryzysu bezdomności, wprowadzając standardy dotyczące tzw. streetworkingu – formy wsparcia skierowanej bezpośrednio do osób przebywających na ulicy.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej został już ujęty w wykazie prac Rady Ministrów. Następnym etapem, zgodnie z procedurami, będą szerokie konsultacje publiczne, które pozwolą na zebranie opinii przed ostatecznym przyjęciem regulacji.

Czytaj także: 

• Rząd szykuje bon ciepłowniczy. Kto, kiedy i ile dostanie na ogrzewanie domu?
• Ile zapłacimy za energię w 2026? PGE chce cen powyżej 500 zł za MWh
• Odłączaj z prądu na noc. Zmniejszysz rachunki za energię

Źródło: Polskie Radio/Michał Tomaszkiewicz