Zmiany w budownictwie w UE. Plany zmniejszenia zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych
2024-03-13, 10:15
We wtorek europosłowie przyjęli plany, uzgodnione już z Radą Europy, dzięki którym ma zmniejszyć się zużycie energii i emisja gazów cieplarnianych w budownictwie. Co to oznacza dla Polaków?
Proponowana zmiana dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ma sprawić, że do 2030 roku znacznie zmniejszą się emisje gazów cieplarnianych i zużycie energii w budownictwie. Do 2050 roku sektor ten ma stać się neutralny dla klimatu. Ma ona również doprowadzić do renowacji większej liczby budynków o najgorszych parametrach. Ponadto ma poprawić wymianę informacji na temat charakterystyki energetycznej.
Według Komisji Europejskiej budynki w Unii odpowiadają za 40 proc. całkowitego zużycia energii i za 36 proc. emisji gazów cieplarnianych. 15 grudnia 2021 roku Komisja przyjęła projekt przepisów zmieniających dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Stanowi on cześć pakietu "Gotowi na 55". Dzięki nowemu Europejskiemu prawu o klimacie (z lipca 2021 roku) cele na lata 2030 i 2050 stały się wiążącymi przepisami unijnymi.
Cele redukcji emisji
Od 2030 roku nowe budynki mają być zeroemisyjne. Nowe budynki zajmowane przez władze publiczne lub będące ich własnością powinny być zeroemisyjne od 2028 roku.
Państwa członkowskie będą mogły wziąć pod uwagę współczynnik globalnego ocieplenia w cyklu życia budynku. Współczynnik ten obejmuje produkcję i utylizację produktów budowlanych użytych do jego budowy.
Czym Polacy ogrzewają domy? Źródło: PAP W przypadku budynków mieszkalnych państwa członkowskie będą musiały wprowadzić środki, które mają doprowadzić do zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej o co najmniej 16 proc. do 2030 roku i co najmniej 20-22 proc. do 2035 roku.
Zgodnie z nową dyrektywą państwa członkowskie będą musiały do 2030 roku wyremontować 16 proc. budynków niemieszkalnych o najgorszej charakterystyce energetycznej, a do 2033 roku 26 proc. takich budynków. Pomogą w tym minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej.
Jeśli będzie to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, do 2030 roku państwa członkowskie będą musiały stopniowo montować instalacje słoneczne na budynkach publicznych i niemieszkalnych - zależnie od ich wielkości - oraz na wszystkich nowych budynkach mieszkalnych.
Ogrzewanie w polskich domach. Źródło: PAP Wycofywanie kotłów na paliwa kopalne
Państwa członkowskie muszą przyjąć środki, które przyczynią się do dekarbonizacji systemów grzewczych i wycofywania paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu. Do 2040 roku należy całkowicie wycofać kotły na paliwa kopalne. Od 2025 roku nie będzie można dotować niezależnych kotłów na paliwa kopalne. Nadal będzie można stosować zachęty finansowe w odniesieniu do hybrydowych systemów grzewczych, na przykład łączących kocioł z instalacją cieplną wykorzystującą energię słoneczną lub pompą ciepła.
Nowych przepisów będzie można nie stosować do budynków rolniczych i zabytkowych. Kraje Unii mogą również zdecydować, że nie będą stosować tych przepisów do budynków chronionych ze względu na ich szczególne walory architektoniczne lub historyczne, budynków tymczasowych oraz kościołów i miejsc kultu.
Najbardziej uciążliwe rachunki. Źródło: PAP - Dyrektywa wyraźnie pokazuje, w jaki sposób polityka klimatyczna może przynieść realne i natychmiastowe korzyści mniej zamożnym członkom naszego społeczeństwa. Prawo to pomoże obniżyć rachunki za energię i zajmie się podstawowymi przyczynami ubóstwa energetycznego, zapewniając jednocześnie tysiące wysokiej jakości lokalnych miejsc pracy w całej UE. Zwalczając 36 proc. emisji CO2 w Europie, stanowi absolutnie niezbędny filar Europejskiego Zielonego Ładu. Dzisiejszy wynik pokazuje, że Parlament nadal wspiera Zielony Ład, który zapewnia sprawiedliwość i ambicje w równym stopniu - powiedział sprawozdawca ds. dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ciarán Cuffe z Irlandii.
Dyrektywę przyjęto stosunkiem głosów 370 do 199, przy 46 głosach wstrzymujących się. Musi ją zatwierdzić Rada, a następnie stanie się ona obowiązującym prawem.
Konferencja w sprawie przyszłości Europy
Przepisy dotyczące charakterystyki energetycznej budynków są bezpośrednio powiązane z celami i propozycjami Konferencji w sprawie Przyszłości Europy (CoFE), mającymi na celu zwiększenie niezależności energetycznej i zrównoważonego rozwoju UE.
Posłuchaj
Ta inicjatywa legislacyjna jest powiązana z propozycjami CoFE, takimi jak zwiększenie roli gmin w planowaniu urbanistycznym w celu wspierania niebiesko-zielonej infrastruktury, zmniejszenie zależności od importu ropy i gazu poprzez projekty w zakresie efektywności energetycznej oraz aktywne wspieranie projektów w zakresie efektywności energetycznej w celu osiągnięcia większej autonomii w dziedzinie produkcji i dostaw energii.
Koszty zmian
Zgodnie z analizami Polskiego Instytutu Ekonomicznego na dostosowanie się do wspomnianych przepisów trzeba będzie w Polsce wydać około 558 mld zł. Na tę sumę składają sią następujące działania: termomodernizacja budynków ogrzewanych z sieci cieplnych 83 mld PLN, wymiana źródeł ciepła w ciepłowniach i elektrociepłowniach 57 mld PLN, rozbudowa sieci ciepłowniczych 14 mld PLN, termomodernizacja budynków ogrzewanych indywidualnie 169 mld PLN, wymiana źródeł ciepła w budynkach ogrzewanych indywidualnie 235 mld PLN. Część inwestycji może zostać sfinansowana ze środków z KPO.
Posłuchaj
PR24/IAR/PE/PIE/Justyna Golonko/mib