Pogrzeb prof. Wandy Półtawskiej. Spoczęła na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie

Prezydent Andrzej Duda podczas uroczystości pogrzebowych przypomniał o losach Wandy Półtawskiej podczas II wojny światowej, gdy była więźniarką niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück. - Przetrwała, przeżyła niezwykłą siłą swojego ducha, niezwykłą siłą swojego umysłu, niezwykłą siłą także swojego ciała, jakże przecież wątłego - mówił.

Posłuchaj

Wandę Półtawską wspominają przedstawiciele wspieranych przez nią organizacji (IAR) 0:25

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Prezydent o prof. Półtawskiej: przeżyła niezwykłą siłą swojego ducha, niezwykłą siłą swojego umysłu

Prezydent stwierdził, że ducha prof. Półtawskiej "nie pomieściłaby Bazylika Mariacka". - Tak był wielki, tak był silny. Przetrwał wszystko przez 102 lata długiego życia - zaznaczył Andrzej Duda. Ocenił, że właśnie te doświadczenia popchnęły ją w kierunku obrania po powrocie z obozu drogi lekarza, po to, by nieść pomoc drugiemu człowiekowi.

Wskazał, że doświadczenie to skłoniło ją do szukania odpowiedzi na pytanie "jak to się stało, że człowiek mógł stać się taki i może być taki, jak ci, z którymi ona na swojej (...) drodze życia się spotkała". - I to wielkie pytanie, które zapewne niejednokrotnie, zwłaszcza wtedy, przenikało jej serce: czy człowiek może być w gruncie rzeczy aż tak zły i czy można kochać takiego człowieka - zaznaczył.

Wiceszef MSWiA Paweł Szefernaker odczytał list szefa rządu, w którym premier napisał, że "odprowadzając w ostatnią drogę śp. prof. Wandę Półtawską, żegnamy osobę, której zasługi dla naszej ojczyzny trudno przecenić". "I choć Rzeczpospolita Polska w dowód wdzięczności uhonorowała ją przed kilkoma laty najwyższym odznaczeniem państwowym, Orderem Orła Białego, nie sposób uciec od myśli, że pozostawiona przez zmarłą spuścizna, zarówno intelektualna, jak i duchowa, jeszcze przez wiele lat będzie odsłaniać przed nami swe piękno i szlachetność" - napisał premier Mateusz Morawiecki.

Szef rządu podkreślił, że postawa prof. Półtawskiej, "zgodna z apostolskim wezwaniem 'zło dobrem zwyciężaj', była widoczna w całym jej późniejszym życiu". Wskazał, że realizowała ją w rodzinie, wśród przyjaciół, a także zawodowo, pracując jako lekarz i pedagog "na rzecz ochrony najsłabszych i najbardziej bezbronnych".

Decyzją ministra edukacji i nauki prof. Wanda Półtawska została pośmiertnie odznaczona złotym medalem "Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas" za "szczególne zasługi dla szkolnictwa wyższego i nauki, w tym za wybitne osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej oraz organizacyjnej".

Kard. Dziwisz: żegnamy osobę o granitowej postawie moralnej

Mszy pogrzebowej w bazylice mariackiej w Krakowie przewodniczył kard. Stanisław Dziwisz, liturgię koncelebrowali m.in. metropolita lubelski abp Stanisław Budzik, senior archidiecezji katowickiej Wiktor Skworc oraz kilkudziesięciu księży.

"Ojciec Święty Franciszek, powiadomiony o śmierci prof. Wandy Półtawskiej, która po długiej, prawie 102-letniej ziemskiej pielgrzymce powróciła do domu Ojca, łączy się duchowo z jej rodziną i wszystkimi, których jej odejście pogrążyło w żałobie" – przekazał Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej w kondolencjach odczytanych podczas uroczystości. Przyznano w nich, że bolesne doświadczenia II wojny światowej, w tym więzienie przez Gestapo, a potem czas w niemieckich obozach koncentracyjnych, gdzie poddawana była "brutalnym eksperymentom pseudomedycznym, wyryły na niej piętno noszone do końca życia", jednak "nie zniszczyły w niej człowieczeństwa, ale stały się ogromną inspiracją do aktywnej obrony godności ludzkiego życia".

Metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski, w liście odczytanym na pogrzebie, podkreślił, że "wiadomość o śmierci śp. Wandy Półtawskiej napełniła serce z jednej strony smutkiem i bólem, z drugiej - zadumą i refleksją nad jej życiem, pełnym chrześcijańskich cnót: wiary, nadziei i miłości". "Ziemska droga życia śp. Wandy Półtawskiej dobiegła końca. Z jednej strony była pasmem jej pięknych, świadomych czynów; z drugiej - nosiła znamiona ingerencji z zewnątrz, która dynamizmy osoby sprowadzała w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück do poziomu poddawania się - horribile dictu - eksperymentom" - wskazał w swoim liście abp Jędraszewski.

W homilii kard. Stanisław Dziwisz podkreślił, że pogrzeb Wandy Półtawskiej to pożegnanie "nieprzeciętnego człowieka". - Żegnamy prawdziwą uczennicę Jezusa Chrystusa, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Pana. Żegnamy szczególnego świadka minionych stu lat, naznaczonych również dyktaturą totalitarnych, zakłamanych ideologii, ale także odzyskaną wolnością i innymi wielkimi wydarzeniami w naszym życiu społecznym i narodowym - powiedział kard. Dziwisz.

Wskazał, że życiowe doświadczenie, wsparte studiami i wieloletnią praktyką, owocowało na wielu polach. - Stała się ekspertem w sprawach życia małżeńskiego i rodzinnego, przygotowania młodych do takiego powołania. Nie mogła nie stać się także wielkim obrońcą życia człowieka od chwili poczęcia do naturalnej śmierci – ocenił.

Kardynał przyznał, że "nie przysporzyło to jej zwolenników w środowiskach myślących odmiennie". - Pani Profesor, o zdecydowanym charakterze i granitowej postawie moralnej, mówiła i robiła to, co jej nakazywała chrześcijańska miłość i sumienie. Nie szła na żadne skróty i układy - mówił kard. Dziwisz.

Podkreślił, że śp. Wanda "nie żyła tylko nauką i teorią". Zwrócił uwagę, że nie tylko weszła w związek małżeński, w którym urodziła cztery córki, ale także "leczyła, pomagała ludziom, dzieliła się swoją mądrością, doradzała duszpasterzom, także klerykom przygotowującym się do kapłaństwa".

Uroczystości miały charakter państwowy i odbyły się z ceremoniałem wojskowym. Ich organizatorem był wojewoda małopolski Łukasz Kmita we współpracy z Archidiecezją Krakowską i Urzędem Miasta Krakowa.

***

We wtorek 24 listopada przed północą zmarła Wanda Półtawska - doktor psychiatrii i działaczka na rzecz obrony życia człowieka. 2 listopada skończyłaby 102 lata.

Przez kilkadziesiąt lat doktor Wanda Półtawska zajmowała się poradnictwem małżeńskim i rodzinnym. Wykładała w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Była zaprzyjaźniona z Janem Pawłem II, z którym współpracowała. W 2016 r. została odznaczona Orderem Orła Białego.

Wanda Półtawska - działaczka konspiracji, więźniarka Ravensbrück

Przed II wojną światową działała w harcerstwie, podczas okupacji pełniła funkcję łączniczki. Aresztowana za działalność konspiracyjną, najpierw więziona na Zamku Lubelskim, potem została wywieziona do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück, gdzie poddano ją pseudomedycznym eksperymentom. Cudem ocalała, a po wyzwoleniu uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.

Prowadziła badania "dzieci oświęcimskich" - ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych. Opracowała też metodę "psychoterapii obiektywizującej" opartą na uświadamianiu nieprzystosowanej młodzieży jej miejsca w rodzinie i społeczeństwie. Zajmowała się też, w oparciu o swe doświadczenia w poradnictwie, wpływem aborcji na psychikę kobiety oraz wpływem postawy antykoncepcyjnej na współżycie małżeńskie i rodzinne.

Psychiatra, obrończyni życia, przyjaciółka papieża Jana Pawła II

Od 1955 do 1997 r, Wanda Półtawska wykładała medycynę pastoralną w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II). W 1967 r. przy tej uczelni zorganizowała Instytut Teologii Rodziny, którym kierowała przez 33 lata, szkoląc młode małżeństwa, narzeczonych oraz księży. Prowadziła też wykłady w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Napisała szereg prac o przygotowaniu do małżeństwa i o właściwej postawie wobec współżycia płciowego.

Doktor Półtawska angażowała się w działania na rzecz obrony życia człowieka. W licznych publikacjach i wystąpieniach przywoływała wartości i zasady bioetyki wywodzące się z antropologii chrześcijańskiej. W 2014 r. opublikowała "Deklarację wiary", podpisaną przez 4 tysiące lekarzy. Zajmowała się propagowaniem wartości małżeństwa i rodziny. Starała się przekazywać nauczanie papieża Jana Pawła II o świętości ludzkiej miłości. Organizowała i uaktywniała lekarzy w służbie życia i rodziny.

Autorka blisko 400 publikacji z zakresu psychiatrii, ochrony życia nienarodzonego, chorych i starszych, problematyki małżeństwa i rodziny. Wanda Półtawska została uhonorowana między innymi Medalem Polskiego Senatu i Krzyżem Komandorskim papieskiego Orderu świętego Grzegorza Wielkiego. Otrzymała doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Notre Dame Pontifical Catechetical Institute w Arlington w Virginii. Została też odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Doktor Półtawska to honorowa obywatelka kilku polskich miast, między innymi Lublina, Siedlec i Zakopanego. W 2019 r. została odznaczona przez prezydenta Lublina medalem "Zasłużony dla miasta Lublin".

Czytaj również: 

• Wanda Półtawska w archiwalnym wywiadzie dla PR24: życie ma być świadomym dążeniem do doskonałości

IAR/PAP/bartos/mg