Komisja Europejska walczy z unikaniem opodatkowania. Polska traci dziesiątki mld rocznie
Komisja Europejska rozpoczyna prace na rzecz wspólnej podstawy opodatkowania dla osób prawnych. Strategia w tym zakresie to część planu działania na rzecz uczciwego i efektywnego systemu opodatkowania w Europie, jaki został ogłoszony dziś przez Brukselę. Jego celem jest m.in. ograniczenie możliwości unikania podatków przez międzynarodowe koncerny, które prowadzą działalność w różnych krajach.
2015-06-17, 16:20
Posłuchaj
Unijny komisarz ds. gospodarczych i finansowych Pierre Moscovici podkreślał, że wspólna podstawa opodatkowania dla firm to rozwiązanie, które jest w obecnych warunkach konieczne.
- Idea jest prosta: mamy wspólny rynek i potrzebujemy wspólnych zasad podatkowych dla firm prowadzących działalność w kilku krajach - powiedział Moscovici. Wyjaśnił, że takie firmy będą używały wspólnej podstawy opodatkowania, obliczając swoje zyski zamiast podstaw podatkowych obowiązujących w poszczególnych krajach.
- Żadnych więcej niedopasowań, żadnych więcej luk prawnych, żadnych niepotrzebnych kosztów, albo sporów między krajami członkowskimi - dodał komisarz.
Pomysł dotyczący wprowadzenia wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych nie jest nowy. Negocjacje w tej sprawie utknęły w martwym punkcie kilka lat temu. Bruksela uważa jednak, że istnieje teraz ogólna zgoda co do tego, że rozmowy muszą zostać wznowione, z uwagi na znaczne korzyści wynikające z planowanych zmian. Konkretna propozycja w tej sprawie ma być przedstawiona przez Komisję na początku 2016 roku.
Zwiększenie przejrzystości podatkowej
Plan na rzecz uczciwego i efektywnego opodatkowania firm określa także kolejne działania na rzecz większej przejrzystości podatkowej - zarówno na terenie Unii, jak i w stosunku do krajów trzecich. W marcu Komisja Europejska przedstawiła już propozycje dotyczące automatycznej wymiany informacji podatkowej między państwami członkowskimi. Teraz Bruksela opublikowała wykaz państw trzecich i terytoriów znajdujących się na czarnej liście opracowanej przez państwa członkowskie. Na liście znalazł się m.in. Liechtenstein, Monako, Hongkong, Brunei czy Mauritius. Wykaz ten ma pomóc państwom członkowskim lepiej chronić swoje dochody.
Komisja rozpoczęła także konsultacje społeczne dotyczące tego czy spółki powinny mieć obowiązek ujawniania niektórych informacji podatkowych.
Prace dotyczące reguł podatkowych nabrały tempa po wybuchu afery "Luxleaks", która ujawniła, że ponad 300 międzynarodowych firm podpisywało tajne układy z władzami Luksemburga, by płacić niższe podatki.
Polski budżet traci dziesiątki mld rocznie
Polski budżet traci rocznie dziesiątki miliardów złotych z powodu unikania opodatkowania CIT przez międzynarodowe firmy; jestem zszokowany, że rząd odstąpił od wprowadzenia klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania - podkreśla prof. Dominik Gajewski z Rady Konsultacyjnej Prawa Podatkowego.
- Też jestem skonfundowana tym, że w projekcie nowelizacji Ordynacji podatkowej nie ma klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania - oświadczyła wiceminister finansów Izabela Leszczyna, która wraz z Gajewskim uczestniczyła w środę debacie "Czy można uprościć podatki?" zorganizowanej przez SGH i UW we współpracy z MF. Wiceminister przypomniała, że resort zaproponował wprowadzenie odpowiednich przepisów, ale rząd je wycofał.
Jak jednak powiedziała, w kwestii walki z unikaniem opodatkowania ogromne znaczenie ma opinia publiczna i ocena tego co, i w jakim celu, robi rząd. Leszczyna wskazała na rolę mediów w tej kwestii: "Od momentu, kiedy pojawiła się klauzula, nie przeczytałam ani jednego artykułu, który by wyjaśniał rzetelnie, po co rząd to robi. Przeczytaliśmy natomiast wszyscy, że krwiożerczy fiskus dociśnie biednego polskiego przedsiębiorcę, i że już nic nie da się w tym kraju zrobić".
Brakuje narzędzi do walki z unikaniem opodatkowania
- W Polsce nie ma instrumentu, który pozwalałby skutecznie walczyć z międzynarodowym unikaniem opodatkowania - podkreślił Gajewski. Jak podał, Komisja Europejska zdiagnozowała ok. 600 instrumentów agresywnej optymalizacji podatkowej stosowanej przez międzynarodowe holdingi. Zaznaczył, że instrumenty te są stosowane właśnie w systemach podatkowych krajów najmniej dostosowanych do rzeczywistości. Dostosowanie do otaczającej nas rzeczywistości uznał za ważniejsze od - zawartego w tytule debaty - uproszczenia prawa podatkowego.
Także zdaniem przewodniczącego komisji kodyfikacyjnej ogólnego prawa podatkowego prof. Leonarda Etela prawo powinno być wyposażone w klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Etel przypomniał, że jej wprowadzenie przewidują przygotowane przez komisję wstępne założenia do nowej Ordynacji podatkowej. - Bez takiego instrumentu państwo jest bezbronne w walce z międzynarodowym unikaniem opodatkowania - powiedział Etel.
- Dziś żyjemy w dobie globalizacji, (...) a to skutkuje tym, że mamy podmioty działające transgranicznie i mobilnie pod względem rezydencji podatkowej - opisywał Gajewski. Podkreślił, że ważne jest to, by skupić się na rzeczywistości lokalnej, ale patrzeć na prawo podatkowe z punktu widzenia globalnego.
Gajewski podał, że z powodu unikania opodatkowania CIT przez międzynarodowe firmy polski budżet traci rocznie dziesiątki miliardów złotych. Oprócz wymiernych strat dla budżetu - kontynuował - powoduje to, że brak wypływów do kasy państwa musi być jakoś rekompensowany przez Ministerstwo Finansów.
"CIT będzie znikającym punktem"
Z kolei szefowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego prof. Elżbieta Mączyńska oceniła, że zmiany prawa podatkowego, które miałoby doganiać rzeczywistość, przypominają jej gonienie króliczka. - CIT będzie znikającym punktem ze względu na powiązania międzynarodowe - przewiduje prof. Mączyńska. Jej zdaniem zmiany powinny zatem iść w kierunku opodatkowania tego co widać, czyli majątku.
Debata "Czy można uprościć podatki?" poprzedziła uroczystość wręczenia nagród konkursu filmowego "Krótkie filmy o iluzjach podatkowych - Taxminutes" organizowanego przez UW i SGH przy współpracy z Ministerstwem Finansów.
IAR/PAP, awi