W Czersku zbudują muzeum dla niecodziennego obiektu. "Unikat na skalę Europy"

Władze Mazowsza zakupiły dla Państwowego Muzeum Archeologicznego nieruchomość w Czersku na potrzeby stworzenia nowej muzealnej placówki. Powstanie ona, by zaprezentować tzw. szkutę czerską – pierwszy odkryty w Polsce tak dobrze zachowany i tak duży średniowieczny statek.

2025-07-10, 08:00

W Czersku zbudują muzeum dla niecodziennego obiektu. "Unikat na skalę Europy"
Prace nad wydobyciem tzw. szkuty czerskiej, 2018 r. . Foto: PAP/Leszek Szymański

Nieruchomość ma powierzchnię 27,6 tys. metrów kwadratowych i kosztowała 1,9 mln zł.

– Zakup odpowiedniej nieruchomości nie był łatwym zadaniem. Liczyła się lokalizacja, ale też powierzchnia nieruchomości. Sama szkuta jest ogromna, więc wymaga odpowiedniej wielkości budynku. Do tego trzeba doliczyć przestrzeń na sale dydaktyczne, zaplecze, parking i tak dalej – podkreślał marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Czym jest szkuta czerska?

Skarbem, który zostanie przede wszystkim prezentowany w planowanym muzeum, będzie tak zwana szkuta czerska: nazwany od miejsca odnalezienia statek wiślany z końca XV wieku.

Szkutę odkryto w 2009 roku nieopodal zamku Książąt Mazowieckich w Czersku, a wydobyto prawie dekadę później, w 2018. Wrak znajdował się w dawnym starorzeczu stanowiącym niegdyś spławną odnogę głównego nurtu Wisły.

Obiekt ten to wyjątkowe archeologiczne znalezisko: nigdy jeszcze nie odkryto w Polsce tak dobrze zachowanego i tak dużego średniowiecznego statku. Dość powiedzieć, że szkuta ma ponad 30 metrów długości i ponad 7 metrów szerokości. Obsługiwało ją aż 20 flisaków, a służyła prawdopodobnie ponad 60 lat.

Widok na szkute po odpompowaniu wody ze stawu i oczyszczeniu. Fot. mat. prasowe Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego/mazovia.pl Widok na szkute po odpompowaniu wody ze stawu i oczyszczeniu. Fot. mat. prasowe Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego/mazovia.pl

Kiedy będzie można oglądać szkutę?

Szkuta czerska poddawana jest obecnie pracom konserwacyjnym w Pracowni Konserwacji Drewna Państwowego Muzeum Archeologicznego w Rybnie.

Jak tłumaczył Wojciech Brzeziński, dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, proces konserwacji zabytków drewnianych, zwłaszcza statków i łodzi, jest długotrwały.

- Może trwać wiele lat. Wystarczy powiedzieć, że słynny statek Vasa, który został odkryty w Sztokholmie, był konserwowany przez prawie 30 lat. Oczywiście, od tego czasu nieco zmieniły się metody. Robimy to jeszcze bardziej kompleksowo. Potrzeba jednak co najmniej kilkunastu lat do zakończenia konserwacji szkuty i jej ponownego złożenia, aby mogła zostać udostępniona publiczności – mówił Wojciech Brzeziński.

Nie ma wielu podobnych do szkuty obiektów, które są eksponowane w muzeach. Tak duże statki są rzadko wydobywane głównie ze względu na wysokie koszty i utrudnioną logistykę. Szkuta będzie zatem unikatem nie tylko na skalę Polski, ale też całej Europy.

Wstępnie zakłada się, że w nowym muzeum oprócz szkuty prezentowane będą też inne obiekty znalezione na terenie Czerska podczas wieloletnich wykopalisk archeologicznych.
Na terenie muzeum powstanie również ośrodek edukacyjny, który umożliwi odwiedzającym lepsze poznanie historii Wisły i średniowiecznego transportu rzecznego.

Źródło: PAP/mazovia.pl/Polskie Radio

Polecane

Wróć do strony głównej