Banki dorzucą więcej do budżetu. "Ich zyski są rekordowe"

Najważniejsze informacje w skrócie:

• Sejm uchwalił podwyżkę stawki CIT dla banków z obecnych 19 proc. do 23 proc.
• Rząd uważa, że podwyższona stawka podatku przyniesie budżetowi 6,5-6,6 mld zł dodatkowych wpływów
• Dr Michał Możdżeń przyznał, że "zyski banków w ujęciu nominalnym bez wątpienia są rekordowe"

Ustawa podnosi stawkę podatku CIT płaconego przez banki z obecnych 19 proc. do 23 proc., przy czym w roku 2026 stawka ta będzie wynosić 30 proc., a w roku 2027 - 26 proc. Wyższy podatek ma być zastrzykiem gotówki dla budżetu państwa, co jest oficjalnym motywem jego wprowadzenia i ma pomów w finansowaniu zwiększonych wydatków na obronność. Ministerstwo Finansów oszacowało, że tylko w 2026 roku podwyższona stawka do 30 proc. ma przynieść budżetowi dodatkowo około 6,5-6,6 miliarda zł. W perspektywie dziesięciu lat (2026–2035) łączne dodatkowe wpływy z tego tytułu mają wynieść ponad 20 miliardów zł (niektóre szacunki mówią o kwocie do 23,4 mld zł). Działania rządu spotkała się z krytyką ze strony kluczowych instytucji finansowych i branżowych, w tym Narodowego Banku Polskiego (NBP) i Związku Banków Polskich (ZBP).

- Zyski banków w ujęciu nominalnym bez wątpienia są rekordowe - uważa dr Michał Możdżeń. Ekonomista tłumaczył, że "za 2024 rok zyski wyniosły ponad 40 miliardów zł i prawdopodobnie około 50 miliardów zł w 2025 roku". - To są nienotowane historycznie wartości. Oczywiście mówimy o sytuacji, w której także i wielkość kapitałów, które banki posiadają wzrosła w międzyczasie. Ale patrząc na zwrot z kapitału, mówimy o wielkościach niespotykanych od czasu boomu kredytowego przed globalnym kryzysem finansowym w 2007 roku. W tym momencie ten zwrot z kapitału wynosi około 15 procent, co stawia polskie banki, te krajowe, w pozycji jednych z najbardziej dochodowych banków w Unii Europejskiej - podkreślił.

Posłuchaj

Dr Michał Możdżeń z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie gościem Ewy Wasążnik (Temat dnia) 13:21

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Stopy procentowe a zyski banków

Dr Możdżeń stwierdził, że "bez wątpienia polski sektor bankowy jest stosunkowo mało złożony". - Opiera się o zestaw dosyć podstawowych narzędzi kredytowych czy też instrumentów kredytowych, takich jak kredyty dla firm, inwestycyjne, kredyty konsumpcyjne, kredyty hipoteczne, to jest duży kawałek, i obligacje skarbu państwa - wyjaśnił.

Dodał, że "głównym źródłem wzrost zyskowności banków jest wzrost stóp procentowych". - Jeszcze kilka lat temu zdecydowana większość kredytów, właściwie 95 proc. kredytów hipotecznych, które udzielały banki, były udzielane na tzw. zmiennej stopie procentowej (...). W efekcie koszt kredytów, które zostały zawarte jeszcze przed podwyżką stóp procentowych, automatycznie zaczął rosnąć. Wiele osób to bardzo dotknęło - przyznał.

Gość Polskiego Radia zwrócił uwagę, że "teraz z kolei odwróciła się ta proporcja". - Zdecydowana większość kredytów w tym momencie jest udzielana na stałą stopę procentową. Wiele ludzi też swoje kredyty, które mieli udzielone wcześniej, refinansowało sobie na stałą stopę, gdzieś tam na górce stóp procentowych - powiedział. Tłumaczył, że "w efekcie mamy do czynienia z sytuacją, w której banki najpierw stały się beneficjentami tych podwyżek stóp procentowych, bo automatycznie wzrosły im nie tylko zyski z tytułu nowo udzielanych kredytów, ale także tych kredytów, które już wcześniej miały - bo one były na zmienną stopę". - Jednocześnie duża część kredytobiorców zamieniła te kredyty na kredyty na stałą stopę. W związku z czym aktualny okres obniżania stóp procentowych nie przynosi takiej ulgi w portfelach, jak można by się spodziewać, gdyby te zmienne stopy były utrzymane - podkreślił.

• Rząd zamyka "furtkę sokową". Policzyliśmy, o ile podrożeją piwa i energetyki
• Andrzej Duda zmienia branżę. Nie polityka, a biznes
• Sejm podniósł CIT dla banków. Zapłacimy go my, klienci?

Źródło: Polskie Radio 24
Prowadzący: Ewa Wasążnik
Opracowanie: Paweł Michalak