Wpłacisz tyle do banku i stajesz się "podejrzany". Mało kto wie o tym limicie
W Polsce co prawda nie ma żadnego limitu ograniczającego możliwą wpłatę gotówkową na konto w banku, jeśli jednak powierzane pieniądze przekroczą wartość 15 000 euro, w banku uruchomi się "cichy alarm", o którym informację dostanie także skarbówka.
2025-10-30, 13:00
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Granica raportowania banku: Formalny próg, po którego przekroczeniu bank jest zobowiązany do automatycznego zgłoszenia wpłaty gotówki na konto, wynosi równowartość 15 000 euro (czyli około 65–70 tys. zł, w zależności od kursu)
- Podstawa prawna „alarmu”: Obowiązek ten wynika bezpośrednio z tzw. ustawy AML (Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu), a nie z przepisów podatkowych
- Ryzyko fiskalne: Największe zagrożenie dla klienta polega na tym, że Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) może przekazać informację do Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), co w przypadku niemożności udokumentowania pochodzenia środków grozi nałożeniem 75-procentowego podatku od nieujawnionego dochodu
15 000 euro wpłacane gotówką. Limit, po którym banki muszą raportować do skarbówki
Zacznijmy od najważniejszego faktu: nie ma (także w planach) maksymalnej dopuszczalnej kwoty, jaką można wpłacić gotówką na swoje konto. Bank nie ma prawa odmówić przyjęcia nawet bardzo dużej sumy, jeśli pochodzi ona z legalnego źródła.
Jednakże, każda transakcja finansowa, w tym wpłata gotówkowa, przekraczająca określony pułap, uruchamia obowiązkową, prawnie narzuconą procedurę bankową. Granica ta, znana jako limit zgłoszenia wpłat, wynosi równowartość 15 000 euro. W praktyce, przy obecnych kursach walut, przekłada się to na kwotę rzędu 65–70 tys. zł.
Co to jest GIIF i dlaczego "poluje" na pieniądze?
Generalny Inspektor Informacji Finansowej to kluczowa jednostka w walce z przestępczością finansową.
Czym jest GIIF?
To centralna jednostka analityczna polskiego wywiadu skarbowego. Jego głównym zadaniem nie jest ściganie podatników.
Główne zadanie
Walka z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.
GIIF zbiera dane z banków (jak Twoja wpłata >15 000 euro) i analizuje je w poszukiwaniu śladów poważnej przestępczości (np. zysków z handlu narkotykami, oszustw, działalności mafijnej).
Kiedy wkracza KAS?
Jeśli GIIF uzna, że transakcja nie wygląda na terroryzm, ale może być nieopodatkowanym dochodem, przekazuje informację do KAS (skarbówki).
Wtedy dopiero zaczyna się kontrola podatkowa.
Ten próg wcale nie jest wymysłem banków. Wynika on z zapisów Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (tzw. ustawa AML). Zgodnie z jej art. 72, banki i inne instytucje finansowe mają bezwzględny obowiązek, jako tzw. „instytucje obowiązane”, monitorowania i automatycznego zaraportowania każdej transakcji przekraczającej ten próg do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF).
Samo zgłoszenie transakcji nie jest równoznaczne z automatyczną kontrolą podatkową. Jest to standardowa procedura nadzoru finansowego w Unii Europejskiej. Informacja o wpłacie pieniędzy po prostu trafia do rejestru GIIF, który następnie analizuje dane. Dopiero gdy GIIF uzna, że środki mogą pochodzić z nielegalnych źródeł lub być niespójne z deklarowanymi dochodami klienta, może przekazać informację do Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Choć próg 15 000 euro jest granicą formalną, banki mają obowiązek stosować tzw. środki bezpieczeństwa finansowego (art. 35 ustawy AML) i monitorować również mniejsze operacje, jeśli uznają je za podejrzane. Taka transakcja, niezależnie od jej wartości, może zostać samodzielnie zgłoszona do GIIF przez bank.
Co wzbudzi czujność banku?
Te transakcje system może oznaczyć jako "podejrzane", nawet jeśli wpłacasz tylko 10 000 zł.
Dzielenie Transakcji
(„Smurfing”) To najgorszy błąd. Próba ominięcia progu przez rozbijanie dużej sumy na kilka mniejszych (np. kilka wpłat po 10 000 zł) jest natychmiast wychwytywana.
Od 2025 r. banki analizują łączną wartość operacji w krótkim okresie.
Nietypowe Zachowanie
Wpłata jest nietypowo wysoka w stosunku do wcześniejszych wpływów na koncie.
Np. 50 tys. zł na konto, którego miesięczne obroty wynoszą zwykle 3 tys. zł.
Brak Uzasadnienia
Brak satysfakcjonujących wyjaśnień na temat źródła środków.
Niejasny tytuł wpłaty (zwłaszcza przelewu).
W przypadku transakcji ponadprogowej (powyżej 15 000 EUR), kasjer lub pracownik banku ma obowiązek zapytać klienta o źródło pochodzenia środków, a jego celem jest zanotowanie wyjaśnień w systemie AML.
Co, jeśli nie wyjaśni się, skąd pochodzą pieniądze? 75% podatku od nieujawnionego dochodu
Realne ryzyko finansowe pojawia się, gdy KAS po analizie GIIF poprosi o wyjaśnienia. Urząd Skarbowy, w przeciwieństwie do banku, dąży do weryfikacji, czy środki są opodatkowane i pochodzą z legalnych źródeł.
Mam gotówkę ze ślubu / sprzedaży auta. Jak ją legalnie wpłacić?
Masz dużą, legalną gotówkę i boisz się problemów? Zachowaj spokój i przygotuj się.
Zbierz dokumenty
Sprzedaż auta/mieszkania: Miej przy sobie umowę kupna-sprzedaży.
Darowizna (np. od rodziców): Miej umowę darowizny i dowód zgłoszenia jej do urzędu skarbowego (formularz SD-Z2).
Prezenty ślubne: Warto mieć np. listę gości lub oświadczenie.
Oszczędności "z materaca": Najtrudniejsze. Przygotuj się na wykazanie, że Twoje dochody z poprzednich lat (np. z PIT-ów) pozwalały na odłożenie takiej sumy.
Nie dziel wpłaty
Nigdy nie rozbijaj dużej kwoty na mniejsze, by uniknąć limitu. To najgorsze, co możesz zrobić ("smurfing") i od razu wzbudzi podejrzenia.
Wpłać całość w okienku
Idź do kasjera (zamiast do wpłatomatu). To standardowa procedura przy większych kwotach i ułatwia wyjaśnienie pochodzenia środków.
Spokojnie odpowiedz na pytania
Gdy kasjer zapyta o źródło pieniędzy (ma taki obowiązek!), spokojnie i zgodnie z prawdą odpowiedz (np. "Sprzedaż samochodu") i okaż przygotowany dokument (umowę).
Bank zanotuje to w systemie, co od razu uwiarygodni transakcję i zmniejszy ryzyko dalszych pytań ze strony KAS.
Jeśli klient nie jest w stanie udokumentować pochodzenia wpłaconych pieniędzy (np. umowami sprzedaży, aktami darowizny, postanowieniami sądu o spadku czy zeznaniami PIT), urząd może uznać, że środki pochodzą z nieujawnionych źródeł dochodu. W takiej sytuacji fiskus ma prawo nałożyć sankcyjny podatek w wysokości 75% od tej nieujawnionej kwoty.
Jak przygotować się do wpłaty większych oszczędności?
Jeśli planujesz wpłacić znaczną sumę pieniędzy, najlepszym zabezpieczeniem jest kompletna dokumentacja. Chociaż wpłata własnych oszczędności co do zasady nie powinna budzić obaw, KAS może poprosić o ich udokumentowanie, jeśli ich wysokość znacząco odbiega od deklarowanych dochodów.
Wpłacasz oszczędności? Co może sprawdzić KAS?
Przygotuj te dokumenty, jeśli wysokość wpłaty odbiega od Twoich deklarowanych dochodów.
Umowa sprzedaży
Przygotuj umowę sprzedaży, np. nieruchomości lub pojazdu, która uzasadnia pochodzenie gotówki.
Wyciągi bankowe
Miej pod ręką potwierdzenia wypłaty lokaty lub wyciągi bankowe z innego konta, z którego podjąłeś środki.
Umowa pożyczki / darowizny
W przypadku pożyczki lub darowizny, kluczowa jest pisemna umowa, a najlepiej dowód przelewu potwierdzający transakcję.
Należy także zadbać, aby wpłacie towarzyszył czytelny tytuł, np. „sprzedaż samochodu”, „oszczędności”.
Czytaj także:
- Polacy masowo wypłacają gotówkę. Rosną obawy
- Najdroższe kredyty w Europie. "Polskie banki jadą po bandzie"
- Kupno mieszkania. Sytuacja się zmieniła, teraz można wywalczyć dużą obniżkę
Źródło: ustawa AML/Michał Tomaszkiewicz