Podkarpacie to region przemysłowych innowacji, wspieranych z funduszy UE

Posłuchaj

W ramach funduszy UE będą zrealizowane projekty związane z przemysłem lotniczym –mówią goście radiowej Jedynki: dr Jerzy Kwieciński, Fundacja Europejskie Centrum Przedsiębiorczości i Adam Hamryszczak, dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego (Michał Strzałkowski, NRPM PR SA)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Polska Południowo-Wschodnia docenia wielką szansę, jaką są europejskie fundusze i wie, co zrobić, by w ciągu kilku najbliższych lat jak najlepiej z nich skorzystać.

Ponad dwa miliardy euro to kwota, która trafi na Podkarpacie przez RPO na lata 2014-2020 – aż o 400 mln euro więcej niż w poprzedniej perspektywie.

Szansa dla przemysłu lotniczego

W ramach funduszy europejskich zostanie zrealizowanych wiele projektów związanych z przemysłem lotniczym, który został uznany za tzw. inteligentną specjalizację województwa podkarpackiego.

Europejskie pieniądze mają pomóc zbudować pozycję polskich firm w Europie i na świecie.

–  Myślę, że w znaczący sposób, dzięki tym środkom poprawimy naszą konkurencyjność i naszą atrakcyjność w stosunku do firm zachodnich i zachodnich instytutów badawczych. Powinno to mieć przełożenie na naszą atrakcyjność jako partnera ­ – mówi Marek Bujny, wiceprezes firmy UltraTech i zarazem członek zarządu Stowarzyszenia Dolina Lotnicza.

W następnej perspektywie, po 2020 roku, środków akcesyjnych dla Polski już nie będzie, ale te obecne powinny sprawić, że staniemy się atrakcyjnym partnerem w konsorcjach europejskich. 

Inteligentna specjalizacja: jakość życia

Jaki jeszcze specjalizacje wybrało Podkarpacie?

Oprócz przemysłu lotniczego i kosmicznego, Podkarpacie stawia na produkcję  i przetwórstwo żywności najwyższej jakości, produkty regionalne, zrównoważoną turystykę, czy sieć podkarpackich uzdrowisk.

Podkarpacie będzie się też specjalizowało w ekotechnologii, energooszczędnym budownictwie i wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.

W tym ostatnim przypadku na pewno przyda się doświadczenie i wiedza firmy ML System, która zajmuje się fotowoltaiką.

– Jeśli chodzi o projekty badawcze, korzystaliśmy z Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Mamy też za sobą projekty inwestycyjne – mówi Edyta Stanek, prezes spółki. I jak zapowiada, firma będzie chciała korzystać ze środków unijnych także w najbliższych latach.  – Firma w dalszym ciągu będzie rozwijała fotowoltaikę zintegrowaną z budownictwem – dodaje.

Trzecią inteligentną specjalizacją jest informatyka.

 – Na terenie województwa działa bardzo prężna firma z siedzibą w Rzeszowie, czyli ASECO Poland, jak również szereg stowarzyszeń i firm, które się zgromadziły wokół klastra związanego z informatyką. Odgrywają one coraz większą rolę nie tylko w województwie, ale również w kraju –  wyjaśnia Adam Hamryszczak, dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego, który był gościem radiowej Jedynki.  

Świetnie rokujący region

Komisja Europejska w 2014 roku przeanalizowała 34 regiony w 12 krajach europejskich i wskazała subregion rzeszowski, jako drugi najszybciej rozwijający się po Lizbonie, który zapewnia nowe miejsca pracy.

–  Trzeba szukać nowych branż na bazie tych, które są już mocne. Taką, która może się silnie umocnić w tym województwie, w oparciu o  branżę  lotniczą, będzie motoryzacja. Szereg firm, które są bardzo dobrymi poddostawcami dla branży lotniczej, może śmiało dywersyfikować swoją produkcje, wytwarzając części i podzespoły dla sektora motoryzacyjnego. Jedna i druga branża są silnie innowacyjne i przemysłowe, co również ma bardzo duże znaczenie w obecnym czasie reindustrializacji – mówi dr Jerzy Kwieciński z Fundacji Europejskie Centrum Przedsiębiorczości, który gościł w radiowej Jedynce.   

Specyfika Podkarpacia

Ten peryferyjny region nadal notowany jest jako jeden z najbiedniejszych 20 regionów UE.

–  Ale zaczyna mieć silną pozycję wśród tych, które są uznawane za bardzo innowacyjne. I to jest ważny sygnał i duża szansa, która może popchnąć go do rozwoju w najbliższych latach – mówi dr Jerzy Kwieciński.

Przykład innowacyjności – motoryzacja

Podkarpacie chce być znane już nie tylko z przemysłu lotniczego, ale także z motoryzacji. Dzięki środkom unijnym w najbliższych latach będą mogły się rozwijać firmy skupione w stowarzyszeniu „Wschodni Sojusz Motoryzacyjny".

 –  Motoryzacja już jest wstępnie przyjęta jako innowacyjna specjalizacja regionu. To oznacza, że będziemy w jakimś stopniu korzystać z RPO –  mówi przedstawiciel organizacji Witold Pycior z Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego.

 Region nie może stawiać tylko na jedną branżę.

– Gdyby się pojawiła jakaś dekoniunktura, jakieś kłopoty, trzeba mieć więcej "nóg" biznesowych i gospodarczych. I taka potencjalną specjalizacją jest motoryzacja. Firmy motoryzacyjne z naszego regionu dostarczają podzespoły do wielu światowych marek – mówi Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego.

Dzięki środkom europejskim udało się m.in. zbudować fabrykę w Chmielowie, która zajmuje się produkcją innowacyjnych szyb samochodowych.  Ryszard Jania, prezes Pilkington Automotive Poland, produkującej szyby samochodowe, zwraca uwagę, że źródło funduszy europejskich jest od strony pozyskania kapitału na pewno najtańszym rozwiązaniem.

 – Motoryzacyjny klaster zawiązał się w 2015 roku i miejmy nadzieję, że w najbliższym czasie będzie to nasza inteligentna specjalizacja – mówi dyrektor Adam Hamryszczak z Podkarpackiego Urzędu Marszałkowskiego.

Na terenie Podkarpacia działają też firmy produkujące opony, felgi, producenci tłoków i sworzni.

Firmy te współpracują z Politechniką Rzeszowską i z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.

–  Wierzymy, że klaster motoryzacyjny będzie się tak samo szybko rozwijał i osiągnie taki wysoki poziom, jak klaster lotniczy – mówi przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego.

Dolina Lotnicza na Podkarpaciu jest znana na całym świecie i pozyskuje środki zarówno ze źródeł krajowych jak również zewnętrznych.

Nie tylko przemysł jest szansą

Leżąca we wschodniej części województwa gmina Lubaczów, dzięki środkom z UE, będzie chciała rozwijać już istniejąca ofertę turystyczną, a także skoncentrować się na ekonomii społecznej. Ma temu służyć m.in. budowa przetwórni warzyw i owoców. 

– Mamy nadzieję, że dzięki środkom z UE uda nam się ten model działania zrealizować – mówi wójt gminy Wiesław Kapel.

Celem jest stwarzanie nowych miejsc pracy.

A ze środków europejskich będą mogły także skorzystać osoby fizyczne i organizacje pozarządowe. Będą proponowane staże i praktyki, a także tworzone dobre warunki dla początkujących przedsiębiorców.

Projekty społeczne są bardzo ważne, bo z Podkarpacia wyjeżdżają nie tylko młodzi ludzie, ale także ci starsi.

 –  Z jednej strony musimy dbać o jak najmniejsze bezrobocie i jak największe zatrudnienie wśród mieszkańców w regionie i dawać im propozycję dobrych miejsc pracy, ale trzeba też dbać o integrację np. osób niepełnosprawnych. Najlepszą formą integracji jest zapewnienie pracy –  mówi dr Kwieciński.

Inicjatywy infrastrukturalne

W czerwcu odbędą się pierwsze przetargi na inwestycje finansowane w ramach RPO – w sumie ma ich być 12.

Budowane będą obwodnice kilku miejscowości Podkarpacia m.in. Dynowa, Oleszyc, Lubaczowa. Zaangażowanych zostanie ponad 330 mln złotych.

Oprócz dróg, nacisk zostanie także położony na transport kolejowy. Województwo nie ma bezpośredniego dobrego połączenia z Warszawą, co wydłuża czas dojazdu do stolicy o 2-3 godz. Władze województwa mają nadzieję, że to w najbliższych latach się zmieni. Ponad to dzięki środkom na rewitalizację zyskają także miasta Podkarpacia.

Jednym z atrakcyjniejszych pod względem turystycznym projektów jest Kresowa Osada, czyli wioska tematyczna, prezentująca dziedzictwo kulturowe regionu. Powstała za środki z UE i niedawno dzięki głosom internautów została uznana za „unijną perłę Podkarpacia".

Rozwijać chce się też pobliskie uzdrowisko Horyniec. Dorota Czyż, prezes spółki mówi, że pomysły, jak przyciągnąć jeszcze więcej kuracjuszy już są opracowane. Dotyczą m.in. poszerzenia bazy zabiegowej, budowy nowego obiektu dla kuracjuszy zwłaszcza w podeszłym wieku, a także nowej rozlewni wód.

Nie tylko z RPO

Oprócz 2,5 miliarda euro, które są do wykorzystania z RPO, Podkarpacie może także czerpać m.in. z  programu Polska Wschodnia.

–  Z tego programu była budowana w poprzedniej perspektywie m.in. infrastruktura edukacyjna uczelni wyższych czy infrastruktura transportu publicznego, w tym miejskiego – przypomina dr Jerzy Kwieciński.

Te działania będą kontynuowane. Nowe akcenty to transport kolejowy, a także nastawienie na tworzenie start-upów, czyli nowych, innowacyjnych firm opartych o technologie.

Region podkarpacki będzie też zabiegał o pieniądze z programów ogólnokrajowych.

Wydawanie pieniędzy z nowego Regionalnego Programu Operacyjnego województwa podkarpackiego dopiero rusza i przedsiębiorcy oraz samorządy muszą jeszcze chwilę poczekać na konkursy, natomiast z unijnych pieniędzy już dziś mogą skorzystać ludzie młodzi do 29. roku życia –  przypomina Paweł Rak, koordynator sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich.

Michał Strzałkowski, Błażej Prośniewski, Grażyna Raszkowska