Presley był jednym z najbardziej popularnych piosenkarzy minionego stulecia. Jego strój i żywiołowe zachowanie na estradzie wywoływały zachwyt. Stał się nie tylko uosobieniem rock and rolla, ale także nowej mody i stylu życia. Wykonywał muzykę z pogranicza gatunków – country, rhythm and blues, pop, rock i gospel.

– Kiedy umiera się młodo, rodzi się legenda. Został nie tylko ikoną rock and rolla, ale także ballad. W ten sposób połączył pokolenia. Kochały się w nim zarówno młode dziewczęta, jak i starsze panie – mówił w PR24 Artur Wróblewski. – Elvis Presley kreował trendy, wniósł do muzyki coś nowego – dodawał ekspert.

Śmierć artysty nie przerwała jego popularności. W latach 1977-1981 sześć pośmiertnie wydanych singli podbiło listy przebojów w USA. Do jego posiadłości Graceland – odkąd w 1982 roku została otwarta dla fanów i turystów – co roku przybywa kilkaset tysięcy odwiedzających. Jest to drugi, po Białym Domu, najczęściej odwiedzany budynek w Stanach Zjednoczonych.

Do największych przebojów Presleya należą utwory – "Love me tender", "Blue Suede Shoes" czy "Heartbreak Hotel". Do tej pory sprzedano ponad miliard jego płyt. W 1986 roku Elvis Presley został wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame.

Polskie Radio 24/IAR

_________________

Data emisji: 16.08.17

Godzina emisji: 14.20

Urodził się 8 stycznia 1935 roku na południu USA w miejscowości Tupelo w stanie Misisipi. Pochodził z biednej rodziny. Kiedy miał 15 lat, rodzina przeniosła się do Memphis. Na początku lat 50. miasto było jednym z centrów raczkującego wtedy rock'and'rolla.

Kariera przez przypadek

Elvis już w czasach szkolnych przejawiał talenty muzyczne. Często grał na gitarze i śpiewał popularne przeboje. W 1954 roku postanowił, że z okazji urodzin mamy nagra dla niej pocztówkę muzyczną.

– Był bardzo związany ze swoją rodziną. Za pierwsze zarobione pieniądze kupił samochód swojej mamie – mówił autor książek o gwiazdach muzyki Dariusz Michalski.

W tym celu skierował się do studia nagraniowego Sun Records, w którym za kilka dolarów można było nagrać własną piosenkę. W tym samym czasie właściciel centrum nagraniowego – Sam Philips – szukał młodych talentów. Twierdził, że jedynym powodem, dla którego nie zdobył jeszcze milionowej fortuny, jest brak białego piosenkarza, który potrafiłby śpiewać w "czarnym" bluesowym stylu. Śpiew Elvisa spodobał mu się już podczas próby. Zaproponował współpracę.

Niespodziewana sława

Wkrótce wykonana specjalnie dla mamy Presleya piosenka pt. "That's All Right" została zaprezentowana w wieczornym programie lokalnej stacji radiowej. Zaledwie kilkanaście minut po jej premierze, do rozgłośni nadesłano 14 telegramów oraz odebrano 47 telefonów od słuchaczy, którzy zachwyceni utworem chcieli wiedzieć, kto jest jego wykonawcą. W odpowiedzi na prośby od słuchaczy, piosenka była nadawana codziennie przez kilka tygodni i stała się znana na całym południu Stanów Zjednoczonych.

W 1955 roku Elvis podpisał umowę ze swoim przyszłym managerem - Tomem Parkerem - dotyczącą organizacji trasy koncertowej. Dzięki serii koncertów Presley stał się popularny w całych Stanach. Kiedy rok później wydał swoją pierwszą płytę, jego sława dotarła także do Europy.

- Presley miał bardzo szeroki repertuar. Młodzież na całym świecie interesowała się jego twórczością i osobą – mówił Wojciech Gąssowski w audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci piosenkarza. – Nie wiem, z czym można by dziś porównać, to, co Presley znaczył dla tamtych pokoleń.

Kim był dla młodego pokolenia Elvis Presley? Posłuchaj audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci artysty.

Grupą docelową twórczości piosenkarza początkowo była młodzież. Z czasem zaczął śpiewać także dla rodziców swoich fanów, dzięki czemu przebił popularnością Franka Sinatrę. Płyty Presleya rozchodziły się w milionowych nakładach.

Jest absolutnym rekordzistą pod względem sprzedaży płyt – sprzedał ich miliard. Cechą charakterystyczną występów Elvisa był nie tylko sposób śpiewania, ale także ruchy sceniczne.

- W latach 50. charakterystyczne potrząsanie biodrami uważano za nieobyczajne ruchy. W telewizji zakazano nawet pokazywać Elvisa w pełnych planach, tylko od pasa w górę – mówił antropolog kultury Mariusz Czubaj w audycji "Elvis Presley jako fenomen socjologiczny".

Na wielkim ekranie

W 1956 roku za namową swojego managera, Presley rozpoczął karierę filmową. Pierwszym filmem, w którym wystąpił był western pt. "Love me tender". Fani Presleya koczowali przed kinami w noc poprzedzającą premierę, by móc jak najszybciej zobaczyć swojego idola na ekranie. Niektórzy śmierć granego przez niego bohatera utożsamiali ze śmiercią samego artysty, na co reagowali histerycznie. Tytułowa piosenka filmu, której wykonawcą był Elvis, stała się ponadczasowym przebojem.

Słynny rekrut

W 1958 roku Presley odpowiedział na wezwanie do wojska i stawił się na komisję poborową. Jego decyzji towarzyszyło przeświadczenie, że w armii może służyć tak samo dobrze, jak jego rówieśnicy.

- Presley wstąpił do armii u szczytu swojej popularności. W czasach obecnych realiów branży muzycznej, takie zachowanie byłoby nie do pomyślenia - dodał Mariusz Czubaj.

Jednostka wojskowa Elvisa stacjonowała na terenie Niemiec Zachodnich. Jako żołnierz był zdyscyplinowany, bez słowa wypełniał wszystkie rozkazy dowódców. Nie wykorzystywał swojej sławy. Zarobione pieniądze przeznaczył na cele charytatywne, m.in. wyposażył jednostkę wojskową w potrzebne sprzęt. Kupił mundury kolegom z biednych rodzin.

W 1958 roku zmarła mu matka. Wrócił wtedy do domu w Stanach i zdecydował się na kilkutygodniowy urlop, by dojść do siebie.

Podczas służby w Niemczech zakochał się w zaledwie 14-letniej Priscilii Beaulieu. Ze względu na młody wiek dziewczyny, zakochani musieli rozstać się na kilka lat. Po osiągnięciu przez dziewczynę pełnoletności, para pobrała się w 1967 roku. Rok później urodziła się ich córka Lisa Maria Presley.

Inspiracja dla innych

Presley w latach 60. zawiesił karierę muzyczną. Występował tylko w filmach. Choć przynosiły one milionowe dochody, to jednocześnie były niskiej wartości artystycznej. Manager Tom Parker cieszył się z wysokich zysków. Nie chciał słuchać Elvisa, kiedy mówił o tym, że chciałby się rozwijać muzycznie, a gra w filmach tylko mu to uniemożliwia.

- Pomimo występów w filmach, nigdy nie potrafił nawiązać dobrych relacji z mediami. Nie do końca zdawał sobie sprawę z obowiązujących konwencji, w ramach których musiał się obracać – wyjaśniał Mariusz Czubaj. - Był nowym typem idola, którego istnienie w gruncie rzeczy zależało od tego, jak długo będzie budził zainteresowanie mediów.

W 1968 roku rozwiązał współpracę ze swoim dotychczasowym managerem i postanowił wrócić na scenę. Na reaktywację działalności wybrał sobie szczególnie trudny czas. Był wykończony grą w filmach. W dodatku na popularności zyskały zespoły rockowe z Wielkiej Brytanii. Presley postanowił dać serię koncertów w Las Vegas i po całych Stanach. Dzięki temu udało mu się utrzymać pozycję w czasach beatlemani.

Presley zmienił muzykę rozrywkową i wpłynął na twórczość wielu innych artystów. Jakie słynne zespoły przyznawały się do fascynacji Elvisem Presleyem? Posłuchaj audycji "Przypadki z życia króla" Marii Szabłowskiej w cyklu "Niedziela z radiową Jedynką".

Lata 70.

W 1973 roku wystąpił na Hawajach w pierwszym dziejach koncercie transmitowanym przez satelitę. Występ oglądało miliard osób na całym świecie. Jednak sukcesy w życiu zawodowym nie przekładały się na życie prywatne. W tym samym roku rozwiódł się. Zaczął także chorować przewlekle na różne choroby.

16 sierpnia 1977 roku w swojej posiadłości Graceland w Memphis, na dzień przed rozpoczęciem trasy koncertowej, zmarł z powodu zatrzymania akcji serca. Pogrzeb króla rock'and'rolla zgromadził setki tysięcy osób.

Legenda króla rock'and'rolla przetrwała jego śmierć. Część fanów zaczęła utrzymywać, że ich idol tak naprawdę żyje. Zmęczony popularnością miał sfingować własny zgon i zaszyć się gdzieś w spokojnym zakątku świata.

- Dla tego pokolenia jego śmierć była czymś absolutnie nie do zaakcpetowania. Muzyka Elvisa wiązała się z ważnymi wydarzeniami w ich życiu – podsumował prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji "Nieznane o znanych".

seb

Urodził się 8 stycznia 1935 roku na południu USA, w miejscowości Tupelo w stanie Missisipi. Pochodził z biednej rodziny. Kiedy miał 15 lat, rodzina przeniosła się do Memphis. Na początku lat 50. miasto było jednym z centrów raczkującego wtedy rock 'n' rolla.

Kariera przez przypadek

Elvis już w czasach szkolnych przejawiał talenty muzyczne. Często grał na gitarze i śpiewał popularne przeboje. W 1954 roku postanowił, że z okazji urodzin mamy nagra dla niej pocztówkę muzyczną.

– Był bardzo związany ze swoją rodziną. Za pierwsze zarobione pieniądze kupił mamie samochód – mówił autor książek o gwiazdach muzyki Dariusz Michalski.

W tym celu skierował się do studia nagraniowego Sun Records, w którym za kilka dolarów można było nagrać własną piosenkę. W tym samym czasie właściciel centrum nagraniowego – Sam Philips – szukał młodych talentów. Twierdził, że jedynym powodem, dla którego nie zdobył jeszcze milionowej fortuny, jest brak białego piosenkarza, który potrafiłby śpiewać w "czarnym" bluesowym stylu. Śpiew Elvisa spodobał mu się już podczas próby. Zaproponował współpracę.

Niespodziewana sława

Wkrótce wykonana specjalnie dla mamy Presleya piosenka pt. "That's All Right" została zaprezentowana w wieczornym programie lokalnej stacji radiowej. W ciągu zaledwie kilkunastu minut od jej premiery do rozgłośni nadesłano 14 telegramów oraz odebrano 47 telefonów od słuchaczy, którzy zachwyceni utworem chcieli wiedzieć, kto jest jego wykonawcą. W odpowiedzi na prośby od słuchaczy piosenka była nadawana codziennie przez kilka tygodni i stała się znana na całym południu Stanów Zjednoczonych.

W 1955 roku Elvis podpisał umowę ze swoim przyszłym managerem – Tomem Parkerem – dotyczącą organizacji trasy koncertowej. Dzięki serii występów Presley stał się popularny w całych Stanach. Kiedy rok później wydał swoją pierwszą płytę, jego sława dotarła także do Europy.

– Presley miał bardzo szeroki repertuar. Młodzież na całym świecie interesowała się jego twórczością i osobą – mówił Wojciech Gąssowski w audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci piosenkarza. – Nie wiem, z czym można by dziś porównać, to, co Presley znaczył dla tamtych pokoleń.

Kim był dla młodego pokolenia Elvis Presley? Posłuchaj audycji zrealizowanej w 35. rocznicę śmierci artysty.

Grupą docelową twórczości piosenkarza początkowo była młodzież. Z czasem zaczął śpiewać także dla rodziców swoich fanów, dzięki czemu przebił popularnością Franka Sinatrę. Płyty Presleya rozchodziły się w milionowych nakładach. Jest zresztą absolutnym rekordzistą pod tym względem – łącznie sprzedał ich miliard.

"Znakiem szczególnym" występów Elvisa był nie tylko sposób śpiewania, ale także ruchy sceniczne.

– W latach 50. charakterystyczne potrząsanie biodrami uważano za nieobyczajne ruchy. W telewizji nie można było nawet pokazywać Elvisa w pełnych planach, tylko od pasa w górę – mówił antropolog kultury Mariusz Czubaj w audycji "Elvis Presley jako fenomen socjologiczny".

Czytaj także:

• Elvis Presley – aktorska droga przez mękę  
• "Elvis" - filmowa historia króla rock'n'rolla

Na wielkim ekranie

W 1956 roku, za namową swojego managera, Presley rozpoczął karierę filmową. Pierwszym filmem, w którym wystąpił, był western pt. "Love Me Tender". Fani Presleya koczowali przed kinami w noc poprzedzającą premierę, by móc jak najszybciej zobaczyć swojego idola na ekranie. Niektórzy śmierć granego przez niego bohatera utożsamiali ze śmiercią samego artysty i reagowali histerią. Tytułowa piosenka filmu, której wykonawcą był Elvis, stała się ponadczasowym przebojem.

Słynny rekrut

W 1958 roku Presley odpowiedział na wezwanie do wojska i stawił się przed komisją poborową. Jego decyzji towarzyszyło przeświadczenie, że w armii może służyć tak samo dobrze, jak jego rówieśnicy.

– Presley wstąpił do armii u szczytu swojej popularności. W czasach obecnych realiów branży muzycznej takie zachowanie byłoby nie do pomyślenia – dodał Mariusz Czubaj.

Jak funkcjonowały gwiazdy muzyki w latach 50. i 60.? Dowiedz się tego z audycji "Elvis Presley jako fenomen socjologiczny".

Jednostka wojskowa Elvisa stacjonowała na terenie Niemiec Zachodnich. Jako żołnierz był zdyscyplinowany, bez słowa wypełniał wszystkie rozkazy dowódców. Nie wykorzystywał swojej sławy. Zarobione pieniądze przeznaczył na cele charytatywne, m.in. wyposażył jednostkę wojskową w potrzebny sprzęt, kupił mundury kolegom z biednych rodzin.

W 1958 roku zmarła mu matka. Wrócił wtedy do domu w Stanach i zdecydował się na kilkutygodniowy urlop, by dojść do siebie.

Podczas służby w Niemczech zakochał się w zaledwie 14-letniej Priscilli Beaulieu. Ze względu na wiek dziewczyny zakochani musieli rozstać się na kilka lat. Po osiągnięciu przez Priscillę pełnoletności, w 1967 roku, para się pobrała. Rok później urodziła się ich córka Lisa Maria Presley.

Elvis - If I Can Dream (Official Live Performance) / Elvis Presley 

Źródło inspiracji

Presley w latach 60. zawiesił karierę muzyczną. Występował tylko w filmach. Choć przynosiły one milionowe dochody, to jednocześnie były niskiej wartości artystycznej. Manager Tom Parker cieszył się z wysokich zysków. Nie chciał słuchać Elvisa, kiedy ten mówił o tym, że chciałby się rozwijać muzycznie, a gra w filmach tylko mu to uniemożliwia.

– Pomimo występów na ekranie nigdy nie potrafił nawiązać dobrych relacji z mediami. Nie do końca zdawał sobie sprawę z obowiązujących konwencji, w ramach których musiał się obracać – wyjaśniał Mariusz Czubaj. – Był nowym typem idola, którego istnienie w gruncie rzeczy zależało od tego, jak długo będzie budził zainteresowanie mediów.

W 1968 roku rozwiązał współpracę ze swoim dotychczasowym managerem i postanowił wrócić na scenę. Na reaktywację działalności wybrał sobie szczególnie trudny czas. Był wykończony grą w produkcjach filmowych. W dodatku na popularności zyskały zespoły rockowe z Wielkiej Brytanii. Presley postanowił dać serię koncertów w Las Vegas i w całych Stanach. Dzięki temu udało mu się utrzymać pozycję w czasach beatlemanii.

Jakie były kontakty Elvisa z Beatlesami? Posłuchaj audycji Dariusza Michalskiego.

Presley zmienił muzykę rozrywkową i wpłynął na twórczość wielu innych artystów. Jakie słynne zespoły przyznawały się do fascynacji Elvisem? Dowiedz się tego z audycji "Przypadki z życia króla" Marii Szabłowskiej w cyklu "Niedziela z radiową Jedynką".

Elvis Presley - You Gave Me A Mountain (Aloha From Hawaii, Live in Honolulu, 1973) / Elvis Presley 

Lata 70.

W 1973 roku wystąpił na Hawajach w pierwszym w dziejach koncercie transmitowanym przez satelitę. Występ oglądało miliard osób na całym świecie. Jednak sukcesy w życiu zawodowym nie przekładały się na życie prywatne. W tym samym roku artysta się rozwiódł. Zaczął także przewlekle chorować.

16 sierpnia 1977 roku w swojej posiadłości Graceland w Memphis, na dzień przed rozpoczęciem trasy koncertowej, zmarł z powodu zatrzymania akcji serca. Pogrzeb króla rock and rolla zgromadził setki tysięcy osób.

Legenda króla rock and rolla przetrwała jego śmierć. Część fanów zaczęła utrzymywać, że ich idol tak naprawdę żyje – zmęczony popularnością miał sfingować własny zgon i zaszyć się gdzieś w spokojnym zakątku świata.

– Dla tego pokolenia jego śmierć była czymś absolutnie nie do zaakceptowania. Muzyka Elvisa wiązała się z ważnymi wydarzeniami w ich życiu – podsumował prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji "Nieznane o znanych".

seb

- Elvis Presley w latach naszej młodości był niesamowitym idolem - mówi Wojciech Gąssowski, wokalista zwany polskim Elvisem. - Nie wiem, do kogo dzisiaj można byłoby go porównać, może kiedyś do Michaela Jacksona, parę lat temu. To było coś niesamowitego: na całym świecie niesamowita kariera, chociaż nigdzie na świecie nie występował - zaznacza gość radiowej Jedynki.

Był idolem na całym świecie

- Był tylko w Niemczech w czasie służby wojskowej, a "Pułkownik" Parker trzymał go tak, żeby nie wyjeżdżał za granicę - ciągnie opowieść Wojciech Gąssowski. - Nigdzie nie wyjeżdżał, chociaż proponowano mu niesamowite pieniądze. No ale tak się stało i trudno. Muzyka jego docierała natomiast wszędzie. Na całym świecie był idolem, tak samo w Polsce - podkreśla gość Programu 1 Polskiego Radia.

[Baz Luhrmann’s ELVIS | Official Trailer; źródło: YouTube; kanał: Warner Bros. Pictures]

Na początek "Love Me Tender"

Wojciech Gąssowski jest sympatykiem i znawcą twórczości Elvisa Presleya. - Zastanawiałem się dzisiaj, jak to by było, gdybym nie zaczął jako młody chłopiec słuchać muzyki rockandrollowej, a przede wszystkim Presleya - mówi gość audycji. - Pierwsze piosenki, które zacząłem sobie podśpiewywać, grając na gitarze, to były piosenki Elvisa Presleya. A pierwszą piosenką, jaką zaśpiewałem przed publicznością, była "Love Me Tender". Było to w kawiarni "Kongresowa", gdy przyjechali do Warszawy Czerwono-Czarni, którzy szukali młodych talentów - opowiada Wojciech Gąssowski. 

[Elvis Presley - Are You Lonesome Tonight? (Black Leather Sit-Down Show #2); źródło: YouTube; kanał: Elvis Presley]

Czytaj także:

• Elvis Presley. Legendarny król rock'n'rolla
• Elvis Presley. 45 lat temu odszedł legendarny król rock'n'rolla

***