KE szykuje 11 pakiet sankcji. Podsumowujemy obostrzenia już nałożone na Rosję

W odpowiedzi na bezprecedensowy i niczym niesprowokowany atak wojskowy prezydenta Rosji Władimira Putina na Ukrainę Unia Europejska wprowadziła kompleksowy pakiet daleko idących sankcji mający na celu:

• ograniczenie zdolności Kremla do finansowania wojny;
• obciążenie rosyjskich elit politycznych odpowiedzialnych za inwazję realnymi kosztami gospodarczymi i politycznymi;
• uszczuplenie bazy gospodarczej Rosji.

Sankcje są dobrze przemyślane i ukierunkowane - uderzają w czułe punkty Rosji, wywierając możliwie najsilniejszy wpływ na rosyjskie elity polityczne, są także dobrze skoordynowane z działaniami sojuszników UE.

Sankcje wobec osób i podmiotów ujętych w wykazie

Zakaz dostarczania środków finansowych i zasobów gospodarczych obejmuje:

Osoby:

• zakaz wjazdu do UE;
• zamrożenie aktywów;
• zakaz dostarczania środków finansowych.

Podmioty:

• zamrożenie aktywów;
• zakaz dostarczania środków finansowych.

Środki dotyczące usług finansowych i usług dla przedsiębiorstw

EU uniemożliwia Rosji dostęp do unijnych rynków kapitałowych, zwiększa koszty zaciągania pożyczek przez podmioty objęte sankcjami i stopniowo osłabiamy bazę przemysłową Rosji przez:

• zakaz nabywania papierów wartościowych wyemitowanych przez wybrane rosyjskie banki (w tym bank centralny) i przez rząd Rosji oraz zakaz udzielania im jakichkolwiek pożyczek;
• zamrożenie aktywów szeregu rosyjskich banków i wprowadzenie zakazu ich finansowania;
• całkowity zakaz wszelkich transakcji z niektórymi rosyjskimi przedsiębiorstwami państwowymi z różnych sektorów, tworzącymi militarno-przemysłowy kompleks Kremla;
• doprecyzowanie, że kryptoaktywa wchodzą w zakres "zbywalnych papierów wartościowych";
• rozszerzenie na wszystkie waluty urzędowe UE zakazów wywozu banknotów i sprzedaży zbywalnych papierów wartościowych objęcie zakazem wszystkich portfeli kryptoaktywów, niezależnie od wysokości salda portfela;
• zakaz wystawiania ratingów Rosji i przedsiębiorstwom rosyjskim przez unijne agencje ratingowe oraz zakaz świadczenia usług ratingowych rosyjskim klientom;
• zakaz świadczenia na rzecz Rosji usług w zakresie kryptoaktywów o wysokiej wartości;
• zakaz udzielania przez fundusze powiernicze porad zamożnym Rosjanom, co utrudni im przechowywanie ich majątku w UE;
• zakaz świadczenia na rzecz rosyjskiego rządu oraz osób prawnych, podmiotów lub organów mających siedzibę w Rosji niektórych usług związanych - bezpośrednio lub pośrednio - z działalnością gospodarczą, takich jak: rachunkowość, audyt, badania ustawowe, usługi księgowe i usługi doradztwa podatkowego, doradztwo informatyczne, doradztwo prawne, usługi architektoniczne i inżynieryjne, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, usługi public relations, usługi badania rynku i opinii publicznej, usługi w zakresie badań i analiz technicznych oraz usługi reklamowe;
• uderzenie w rosyjskie elity poprzez zakaz przyjmowania od nich dużych depozytów w bankach UE.

UE blokuje także rosyjskie rezerwy walutowe w UE przez:

• decyzję o wykluczeniu głównych banków rosyjskich z systemu SWIFT - dominującego na świecie systemu rozliczeń międzybankowych;
• zakaz inwestowania w projekty współfinansowane przez rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich. Zakazano też dostarczania do Rosji banknotów euro.

Sankcje te uniemożliwiają tym bankom szybkie i skuteczne przeprowadzanie transakcji finansowych na całym świecie.

Sektor energii

UE nałożyła sankcje na rosyjski sektor energetyczny:

• Zakaz eksportu określonych technologii rafineryjnych, który uzupełnia obowiązujący od 2014 r. zakaz eksportu wyposażenia naftowego, utrudnia Rosji modernizację rafinerii ropy i zwiększa jej koszty.
• Zakaz importu wszelkich form rosyjskiego węgla kamiennego.
• Daleko idący zakaz nowych inwestycji w rosyjski sektor energetyczny, z ograniczonymi wyjątkami dotyczącymi cywilnej energii jądrowej i transportu niektórych produktów energetycznych do UE.
• Całkowity zakaz importu wszelkiego rodzaju ropy naftowej i produktów naftowych z Rosji drogą morską. Zakaz podlega pewnym okresom przejściowym, aby umożliwić sektorowi i rynkom światowym dostosowanie się do sytuacji, oraz przewiduje tymczasowe wyłączenie ropy naftowej rurociągowej w celu zapewnienia stopniowego wycofywania. Umożliwia to UE i jej partnerom zabezpieczenie alternatywnych dostaw i minimalizuje wpływ na światowe ceny ropy naftowej.
• Zakazane będą nowe inwestycje UE w rosyjski sektor wydobywczy, z wyjątkiem niektórych surowców.

Grupa G-7 i wszystkie państwa członkowskie UE ustaliły pułap cenowy dla eksportu rosyjskiej ropy naftowej drogą morską, ustalony na maksymalną cenę 60 USD za baryłkę. Ma to pomóc w dalszym ograniczeniu dochodów Rosji i utrzymaniu stabilności światowych rynków energii, a także w rozwiązaniu problemu inflacji i utrzymaniu kosztów energii na stabilnym poziomie.

Sektor transportu

Na sektor transportowy UE nałożyła następujące sankcje:

• Zakaz eksportu, sprzedaży, dostaw i przekazywania do Rosji wszelkich samolotów i innych statków powietrznych oraz ich części i wyposażenia.
• Zakaz dokonywania wszelkich napraw i konserwacji oraz świadczenia usług finansowych w związku z nimi.
• Zamknięcie przestrzeni powietrznej UE dla wszystkich samolotów zarejestrowanych w Rosji lub należących do właścicieli rosyjskich bądź kontrolowanych z Rosji – w tym prywatnych odrzutowców oligarchów.
• Ograniczenia w eksporcie sprzętu nawigacji morskiej i technologii łączności radiowej.
• Całkowity zakaz drogowego przewozu towarów w UE dla rosyjskich i białoruskich ciężarówek (wyjątki obejmują usługi pierwszej potrzeby, takie jak transport produktów rolnych i spożywczych, pomocy humanitarnej i surowców energetycznych).
• Zakaz wstępu do portów UE dla statków pod banderą rosyjską (wyjątki dotyczą transportu środków medycznych, żywności, surowców energetycznych i pomocy humanitarnej).

Produkty podwójnego zastosowania i zaawansowane produkty technologiczne

UE zaostrzyła i rozszerzyła dotychczasowe środki kontroli eksportu produktów podwójnego zastosowania, a przez to osłabienie wrażliwych sektorów rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego oraz ograniczyła dostęp Rosji do kluczowych zaawansowanych technologii, np.:

• dronów i oprogramowania dla dronów;
• oprogramowania do urządzeń szyfrujących;
• półprzewodników i zaawansowanej elektroniki;
• silników do dronów;
• chemikaliów, które mogłyby być stosowane w broni chemicznej;
• przedmiotów związanych z egzekwowaniem prawa;
• materiałów specjalnych i maszyn przemysłowych;
• sprzętu maskującego i środków rozpraszania tłumu, komponentów elektronicznych zidentyfikowanych w rosyjskim uzbrojeniu.

Rozszerzono też wykaz podmiotów objętych surowszymi sankcjami, w tym przedsiębiorstw działających w sektorze wojskowym i obronnym, które wspierają inwazję pod względem logistycznym i materialnym.

Unijne środki ograniczające handel: zakaz eksportu i importu

UE, w porozumieniu z krajami G-7 i innymi partnerami o podobnych poglądach, z dniem 15 marca 2022 r. zaprzestała stosowania wobec Rosji zasady najwyższego uprzywilejowania w ramach WTO. Pozbawia to Rosję najważniejszych korzyści handlowych wynikających z członkostwa w WTO.

UE postanowiła działać nie przez podwyższenie ceł na importowane towary, ale przez szereg sankcji obejmujących zakaz importu i eksportu towarów. Przede wszystkim:

• unijny zakaz importu wszystkich gotowych produktów i półproduktów stalowych;
• unijny zakaz eksportu towarów luksusowych, który ma bezpośrednio uderzyć w rosyjskie elity;
• dodatkowe zakazy importu, w tym cementu, wyrobów gumowych, drewna, napojów spirytusowych, napojów alkoholowych, luksusowych owoców morza;
• dalsze ukierunkowane zakazy eksportu - o wartości 10 mld euro - w sektorach wrażliwych dla Rosji ze względu na jej uzależnienie od dostaw z UE. Dotyczą one na przykład komputerów kwantowych, zaawansowanych półprzewodników, wrażliwych maszyn, sprzętu transportowego i chemikaliów;
• objęcie obowiązującym zakazem eksportu paliwa do silników odrzutowych i dodatków paliwowych, które mogą być stosowane przez armię rosyjską;
• zakaz bezpośredniego i pośredniego zakupu, importu lub transferu złota, jeżeli pochodzi ono z Rosji
• zakaz eksportu mniej zaawansowanych technologicznie produktów używanych przez wojsko, takich jak drony do użytku rekreacyjnego, złożone urządzenia generatorowe, laptopy, kamery i soczewki, aparatura radionawigacyjna i aparatura do transmisji lub odbioru głosu, obrazy lub dane.

Wyłączenie Rosji z zamówień publicznych i korzystania z europejskich pieniędzy

Wprowadzono całkowity zakaz udziału obywateli i podmiotów rosyjskich w zamówieniach publicznych w UE.

Wprowadzono również ograniczenie finansowego i niefinansowego wsparcia w ramach programów UE, Euratomu i państw członkowskich udzielanego rosyjskim podmiotom publicznym lub podmiotom kontrolowanym przez Rosję. Nie zostaną zawarte żadne nowe umowy ani porozumienia z rosyjskimi organami publicznymi ani podmiotami powiązanymi.

Środki wizowe

9 września 2022 r. Rada uzgodniła całkowite zawieszenie umowy o ułatwieniach wizowych między UE a Rosją. Oznacza ono, że obywatele Rosji nie mogą już korzystać z uprzywilejowanego dostępu do UE i że obowiązują ich dłuższe, droższe i trudniejsze procedury ubiegania się o wizę.

Państwa członkowskie mają dużą swobodę w rozpatrywaniu składanych przez obywateli Rosji wniosków o wydanie wiz krótkoterminowych i mogą zapewnić większą kontrolę w odniesieniu do obywateli tego kraju podróżujących do UE.

Posłuchaj

Beata Płomecka korespondentka Polskiego Radia w Brukseli o 11 pakiecie unijnych sancji wobec Rosji IAR.mp3 0:58

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

UE pozostanie otwarta dla niektórych kategorii podróżnych ubiegających się o wizę w istotnych celach, zwłaszcza dla członków rodzin obywateli UE, dziennikarzy, dysydentów i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego.

Komisja przedstawiła również wniosek ustawodawczy w sprawie nieuznawania paszportów rosyjskich wydanych na okupowanych terenach Ukrainy. Obecnie wniosek oczekuje na decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jego przyjęcia.

Sankcje wobec podmiotów szerzących dezinformację

Państwowe media i prokremlowskie źródła informacji szerzące dezinformację odgrywają zasadniczą rolę we wspieraniu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Stanowi to poważne i bezpośrednie zagrożenie dla porządku publicznego i bezpieczeństwa w UE. Dlatego UE postanowiła nałożyć sankcje na kremlowskie narzędzia dezinformacji i manipulowania informacjami.

Odzyskiwanie i konfiskata mienia

Aby wesprzeć wdrażanie unijnych sankcji, Komisja zaproponowała dodanie naruszenia unijnych środków ograniczających do unijnego wykazu przestępstw oraz zaostrzenie przepisów dotyczących odzyskiwania i konfiskaty mienia.

W obliczu trwającej agresji Rosji na Ukrainę niezwykle istotne jest, aby unijne środki ograniczające były w pełni wdrażane. Ich naruszanie nie może się nikomu opłacać. Celem przedstawionych wniosków jest zapewnienie w przyszłości skutecznej konfiskaty aktywów osób fizycznych i podmiotów, które obchodzą środki ograniczające.

• Jedenasty pakiet sankcji wobec Rosji. Startują konsultacje KE z krajami unijnymi

PolskieRadio24.pl/ IAR/Beata Płomecka/ PAP/ mib