Historyk filmu wyjaśnia, że Jerzy Kawalerowicz zastosował ten sam zabieg, co reżyser "Ptaków" - zamknął swoich bohaterów w określonej przestrzeni, by prześwietlić relacje i zachowania. - Wszyscy w "Pociągu" czują się źle w swojej roli. Myślę, że to bardzo dobrze oddawało stan Polski z końca lat 50. - podkreśla prof. Tadeusz Lubelski.

Krytyk odnajduje też podobieństwa do filmu Romana Polańskiego "Nóż w wodzie". Z kolei Justyna Żelasko, autorka książki "Przygoda w pociągu. Początki polskiego modernizmu filmowego", dostrzega w obrazie Kawalerowicza procesy, które zachodziły też w kinie światowym. - Filmy Godarda, Antonioniego, Felliniego z przełomu lat 50. i 60., również "Pociąg", pokazały, że treść i fabuła nie musi być najważniejsza, o bohaterach nie musimy wiele wiedzieć - opowiada.

Zdaniem prof. Lubelskiego przy realizacji "Pociągu" obecny był też duch Tadeusza Konwickiego. Niespodziewanie w jednej z ról pojawił się reżyser Janusz Majewski, a operator Jan Laskowski technicznymi rozwiązaniami zadziwił nawet japońskich studentów. 

***

Tytuł audycji: Notatnik Dwójki

Prowadzi: Dawid Dziedziczak

Goście: Janusz Majewski (reżyser, odtwórca epizodycznej roli w "Pociągu"), prof. Tadeusz Lubelski (krytyk i historyk filmu), Justyna Żelasko (autorka książki "Przygoda w pociągu. Początki polskiego modernizmu filmowego")

Z nagrań archiwalnych: Jan Laskowski (autor zdjęć do filmu "Pociąg")

Data emisji: 4.01.2015

Godzina emisji: 13.00

asz/mc

Do tej pory przyroda była w filmach Marty Minorowicz czymś w rodzaju greckiego chóru, który komentuje sytuację bohaterów. – Teraz chciałam pójść krok dalej w myśleniu o temacie przyrody, który chodził za mną zawsze – opowiadała o pomyśle na film, który miał być jej kolejnym dokumentem, a stał się pełnometrażowym debiutem fabularnym.

"Zud" znalazł się w konkursie Generation Kplus tegorocznego festiwalu filmowego w Berlinie. W Dwójce Marta Minorowicz wspominała, jak doszło do takiego zagęszczenia rzeczywistości, że historia wyszła poza ramy filmu dokumentalnego, z jakimi trudnościami musiała się zmierzyć podczas pracy nad filmem, a także dlaczego mógł on być kręcony tylko wiosną.

***

Prowadzi: Marcin Pesta

Gość: Marta Minorowicz (reżyserka, dokumentalistka)

Data emisji: 5.01.2016

Godzina emisji: 8.10

Materiał wyemitowano w audycji "Poranek Dwójki".

mc/mg

- Buñuel i Salvador Dali mieli świadomość, że stworzyli coś niezwykłego, ale trzeba jeszcze było to pokazać w możliwie artystycznej formie - opowiadał gość Dwójki o początkach słynnego "Psa andaluzyjskiego". Premiera filmu odbyła się w małym kinie na Montmartrze. Obrazom towarzyszyły nagrania z "Tristana i Izoldy" Wagnera oraz argentyńskich tang (reżyser wykorzystał w tym celu patefon).

Po pokazie Buñuel poczuł się jednak rozczarowany. Film w jego odczuciu nie okazał się wystarczająco prowokacyjny. Dwa lata później nakręcił "Złoty wiek" - i tam, jak mówił prof. Hendrykowski - skandal był już nieprawdopodobny: z udziałem policji, z manifestacjami, ze zniszczeniem sali kinowej.

Jaka była historia filmowej awangardy? Czy pojęcie to wiąże się z całkowitym odrzuceniem dorobku X Muzy, zaprzeczeniem dotychczasowym regułom, wreszcie: z koniecznością prowokacji? I na czym polegał artystyczny bunt takich twórców jak Luis Buñuel czy Fernand Leger?

***

Tytuł audycji: Akademia kina

Prowadzi: Anna Fuksiewicz

Gość: prof. Marek Hendrykowski (filmoznawca)

Data emisji: 8.01.2016

Godzina emisji: 21.30

jp-kd

W "Lesie" Piotra Dumały dwóch mężczyzn, syn i ojciec, wędrują razem. - Wątkiem przewodnim tego filmu jest próba opisania procesu przechodzenia z życia do śmierci i towarzyszących temu zjawiskom - mówił reżyser kilka lat temu w Dwójce. Dziś, omawiając tematykę śmierci w swoich filmach, Piotr Dumała podkreślał, że dzięki "Lasowi" udało mu się przepracować dramatyczne wydarzenie, jakim jest odejście kogoś bliskiego. Jak przyznał, przy tworzeniu takich filmów jest konieczny i jakiś "rodzaj ekshibicjonizmu", i dystans, który powstaje choćby z łamania konwencji (wprowadzenie tonów komediowych).

W jaki sposób polskie kino w ostatnich latach radzi sobie z tematem śmierci? Jak osobista trauma może stać się dla reżysera punktem wyjścia do rozliczeń z własnym życiem, z relacjami rodzinnymi? I na ile te filmowe opowieści (choćby "Moje córki krowy", nowy film Kingi Dębskiej) są w stanie być terapią nie tylko dla twórcy, ale i dla widza? 

***

Tytuł audycji: Inny stan skupienia

Prowadzi: Anna Fuksiewicz

Goście: Kinga Dębska, Małgorzata Szumowska i Piotr Dumała (reżyserzy) oraz Andrzej Kołodyński (krytyk filmowy)

Data emisji: 13.01.2015

Godzina emisji: 21.30

jp/mc

Mówić będziemy też o DJ Wice - najstarszej didżejce w Polsce. A to w związku z jej biografią autorstwa Jakuba Jabłonki i Pawła Łęczuka.

***

Na audycję "Pop-południe" - w piątek (15.01) w godz. 16.00-18.00 - zaprasza Marta Strzelecka.

mm/mc