Estonia, lata 90. Stara kobieta Aliije znajduje na swym podwórku młodą, przerażoną i pobitą Rosjankę Zarę, która twierdzi, że ucieka przed mężem. Nieufna Aliije zabiera ją do domu. Obie próbują się "wybadać", klucząc i kłamiąc. Bo obie mają wiele do ukrycia. Tylko my, czytelnicy, poznamy prawdę o dwóch kobietach, uwikłanych w tajemnice zbrodni, namiętności i marzeń o szczęściu...

Pełna emocji, sugestywna powieść psychologiczno-obyczajowa, rozgrywająca się w czasach chaosu tuż po rozpadzie ZSRR, gdy "możliwe było absolutnie wszystko – nawet to, czego człowiek nie potrafił sobie wyobrazić". O powieści "Oczyszenie", za którą fińska pisarka otrzymała Europejską Nagrodę Literacką, rozmawialiśmy z samą Sofi Oksanen.

"Nieciekawa historia" Antoniego Czechowa to utwór całkiem niepospolity, fascynujący i w swej ci­chej, smutnej dziwności nie ma sobie równego w żadnej literaturze; zdumiewa on choćby tym, że młody, niespeł­na trzydziestoletni człowiek z najgłębszym wyczuciem czyni narratorem tej zapowiedzianej jako „nieciekawa", lecz wstrząsającej historii – starca, światowej sławy uczonego w randze generała, z tytułem ekscelencji, któ­ry często też tak się w swoich wyznaniach tytułuje: „Wa­sza ekscelencjo!", co brzmi jak: „O mój Boże!”.  

Naszym goście był tłumacz, rusycysta, autor biografii Czechowa prof. Rene Śliwowski, który mówił o opowiadaniu Czechowa.

W Lublinie na początku września 1938 roku policja znajduje zwłoki młodej służącej. Przed zamordowaniem zgwałcono ją, zostawiając na ciele dziwną wydzielinę. Równo rok później, kiedy miasto atakują wojska hitlerowskie, w podobny sposób ginie inna kobieta. Niewyjaśniona zbrodnia nie daje spokoju komisarzowi Zygmuntowi Maciejewskiemu. Żeby móc zbadać sprawę, wstępuje w szeregi niemieckiej policji. Polskie podziemie uznaje go za zdrajcę, więc Maciejewski musi działać ze zdwojoną ostrożnością. Zwłaszcza że ostatnie morderstwo nie oznacza końca tej serii...

"A na imię jej będzie Aniela", trzecia i najmroczniejsza powieść z retrokryminalnego cyklu Marcina Wrońskiego, zaskakuje więc i poraża. Koniec przedwojennego Lublina i zagłada Żydów zostały w niej przejmująco odmalowane i stanowią bardzo ważny element fabuły. O tej książce rozmawialiśmy z Marcinem Wrońskim - autorem całego cyklu powieści kryminalnych o komisarzu Maciejewskim, których akcja rozgrywa sie w międzywojennym i wojennym Lublinie.

Hiszpan, który kiedyś był wykładowcą na Uniwersytecie w Oksfordzie, wraca po rozstaniu z żoną do Anglii. Tu zostaje współpracownikiem tajemniczej grupy o niesprecyzowanych zadaniach, której codzienna działalność polega na analizowaniu charakterów i osobowości konkretnych ludzi, by przewidzieć ich zachowania w przyszłości, czyli ich twarz jutro.

Javier Marias sięga do najlepszych wzorców powieści szpiegowskiej i tka historię gęstą, skupiającą uwagę - lecz jej prawdziwą substancją są refleksje psychologiczne, filozoficzne, moralne oraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie postawione na samym początku: czym jest rzeczywistość? Pierwszy tom tryptyku, uznawanego za najlepsze dzieło w dorobku Mariasa, uhonorowanego licznymi nagrodami, przełożonego na wiele języków i wydanego w kilkudziesięciu krajach. O książce "Twoja twarz jutro" Javiera Mariasa rozmawialiśmy z jej tłumaczką - Ewą Zaleską.

Program przygotowały Dorota Gacek i Elżbieta Łukomska.

Aby wysłuchać rozmów, wystarczy kliknąć w ikonki dźwięków w boksie Posłuchaj po prawej stronie.

–  Książka o podobnej tematyce nie ukazała się u nas do tej pory. Potraktowałem to, jako "przewagę konkurencyjną" i zdecydowałem się popełnić "Święto rewolucji" - thriller, którego fabuła nawiązuje do działań wielkich korporacji – tłumaczy autor Michał Protasiuk. O godzeniu pracy marketingowca i pisarza oraz o swojej najnowszej książce w klimacie filmu "Incepcja" opowiadał w "Stacji Kultura".

– Tak naprawdę więcej czasu poświęcam na pracę zawodową niż pisanie, i dobrze mi z tym – przyznaje gość Czwórki. Michał Protasiuk podkreśla, że nie chciałby, aby jego pasja do pisania wygrała z pracą marketingowca. Dlaczego? Ponieważ teraz ma dystans do tego, co pisze, czuje się zupełnie wolny. Obawia się, że gdyby pisanie stało się głównym źródłem jego dochodów, to zacząłby zastanawiać się nad tym, jak trafić w gusta czytelników i myślałby o sukcesie rynkowym książki. – Stałbym się wyrachowany i wszystko bym kalkulował, a tego bym nie chciał – wyjaśnia.

Michał Protasiuk przyznaje, że jego książka nie powstałaby gdyby sam nie pracował w korporacji. Dzięki własnemu doświadczeniu, które zdobył w pracy, udało mu się tak prawdziwie przestawić zasady i reguły panujące w dużych firmach, sposoby, za pomocą których rywalizują one ze sobą o zdobycie najnowszych technologii.

Jak przyznaje autor, główne prace nad fabułą "Święta rewolucji" przypadły na lata 2007 i 2008. – Był to okres zarówno wzrostu gospodarczego, jak i protestów pracowników zatrudnionych głównie w sektorze państwowym, a później czas kryzysu, który dotknął różne państwa. Właśnie te wydarzenia natchnęły mnie do popełnienia książki – wyjaśnia gość Czwórki. Dodaje, że poczuł wtedy, iż świat znalazł się w jakimś punkcie przełomowym i, że od tej pory wszystko będzie toczyć się innym torem. – Duch tych czasów obecny jest w mojej książce. Ma ona wzbudzić refleksje nad kondycją tego świata – tłumaczy.

Michał Protasiuk będzie gościem Pyrkonu - ogólnopolskiego festiwalu miłośników fantastyki, który już 25 marca rozpocznie się w Poznaniu. - Z tą imprezą jestem związany od lat.To jest trochę środowisko, z którego wyrosłem - przyznaje. Imprezę poleca Czwórka!

Więcej w rozmowie Kasi Dydo i Kuby Kukli z Michałem Protasiukiem. Dźwięk znajdziesz w ramce po prawej stronie.

ap

"Saturn. Czarne obrazy z życia mężczyzn z rodziny Goya", najnowsza książka Jacka Dehnela, to przejmująca opowieść o trudnych relacjach między malarzem Francisco Goyą, a jego synem Javierem. Okazuje się, że tworząc tę powieść, pisarz połączył swoje dwie największe pasje: literaturę i malarstwo.

– Bardzo długo malowałem. Ba! Miałem nawet zostać malarzem – zdradza Jacek Dehnel. Jak przyznaje, literatura wygrała jednak z chęcią tworzeniem obrazów i od pewnego czasu pisarz skupia się tylko na realizowaniu pierwszej z wymienionych pasji.

Gość Czwórki zwraca uwagę, że gdyby nawet chciał powrócić teraz do malowania, to nie miałby na to czasu, gdyż zajęty jest wieloma literackimi projektami. Powrót do pracy z pędzlem nie wydaje się także pisarzowi taki prosty.

Jak tłumaczy Jacek Dehnel, nie byłoby to zadanie łatwe. – Do malowania obrazów nie da się wejść z marszu. Szczególnie trudne jest ponowne wyćwiczenie ręki – podkreśla. Pisarz wyjaśnia, że musiałby zrobić sobie dłuższą przerwę w pisaniu, by móc powrócić do tej dziedziny sztuki, za która - jak przyznaje - bardzo tęskni.

Według gościa Czwórki, pisanie jest wyjątkowo niewidowiskową sztuką, w przeciwieństwie do malowania. Pisarz zdradza, że będąc dzieckiem uwielbiał patrzeć, jak jego mama malowała obrazy. – To było fascynujące – podkreśla. Wyjaśnia, że nadal umie zachwycić się tym, że za pomocą pędzla powstają kształty, które - jak twierdzi - później pod tym pędzlem same się rozwijają.

Zdaniem Jacka Dehnela, nie ma natomiast sensu oglądanie procesu twórczego powstawania np. powieści. – Jak się patrzy na pisarza, który pisze nawet najwspanialsze dzieło, to niczym on nie zachwyca. Wygląda on tak samo, jak osoba, która wypełnia faktury na komputerze. Trudno sobie wyobrazić nudniejszą, jeśli chodzi o stronę wizualną, sztukę – podkreśla.

Więcej w rozmowie Kasi Dydo i Kuby Kukli z Jackiem Dehnelem. Dźwięk znajdziesz  w ramce po prawej stronie.

ap