"Chodził w trenczu à la Humphrey Bogart"
Jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy urodził się 10 grudnia 1945 roku w Zamościu. Pochodził z mieszczańskiej zamojskiej rodziny, w szkole był prymusem, idealne dziecko, wzorowy młodzieniec, pociecha i duma samotnie wychowującej go matki.
"Ubierał się w nieco staroświeckim stylu. Gdy chłopcy z zespołu Anawa nosili spodnie dzwony lub zdobywane za granicą wojskowe zielone kurtki, on chodził w trenczu à la Humphrey Bogart w filmie Casablanca. Marek był w dobrym tonie i ten dobry ton został doceniony w Krakowie" - pisze Marta Sztokfisz, autorka biografii Marka Grechuty pt. "Chwile, których nie znamy".
Grupa Anawa
Od dziecka pociągała go poezja i muzyka, ale studiował zapewniającą konkretny zawód architekturę. "To nie był facet ani rozrywkowy, ani towarzyski, choć miał poczucie humoru, chętnie przebywał z ludźmi, którzy nadawali na podobnych falach" – czytamy w książce. Podczas studiów w Krakowie wraz z Janem Kantym Pawluśkiewiczem założył grupę Anawa. Wtedy też powstały najbardziej znane poetyckie teksty, wpisane w aranżacje wykorzystujące instrumentarium typowe dla muzyki klasycznej.
- Publiczność studencka jest moim zdaniem najlepsza, najgorętsza, najwrażliwsza - oceniał Grechuta w rozmowie z Iwoną Brzostek. Posłuchaj całej rozmowy.
10:05 prywatnie u marka grechuty___pr iii 100297_tr_0-0_99756281e43bd34[00].mp3 Rozmowa Marka Grechuty z Iwoną Brzostek. (PR, 22.02.1987)
W 1967 roku z "Tangiem Anawa" wystartował w eliminacjach do Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie. Przeszedł do półfinału, ale jury nie podobała się poważna interpretacja Grechuty, to, że stoi na scenie nieruchomo. - Na sali była Ewa Demarczyk, która tupnęła nogą i przekonała jurorów. Tango Anawa - pierwszy przebój grupy - zajęło drugie miejsce w konkursie transmitowanym przez telewizję. Przed Markiem otworzyła się brama do sławy - mówiła pisarka.
Lata 70. i "Korowód"
W 1970 roku ukazał się pierwszy album Grechuty, a "Korowód" - jedna z najważniejszych płyt Grechuty - wyszedł w 1971 roku. W tym samym czasie wraz z Kantym Pawluśkiewiczem stworzyli "Szaloną lokomotywę" - spektakl muzyczny oparty na dziełach Witkacego, niezwykle popularny na wielu scenach polskich teatrów. Utwór "Hop, szklankę piwa" przyniósł Markowi Grechucie Grand Prix festiwalu piosenki polskiej w Opolu.
Artysta tworzył muzykę filmową i ilustrował muzycznie widowiska teatralne, poświęcone poetom – od Kochanowskiego przez Juliusza Słowackiego do Kazimierza Przerwy – Tetmajera, Bolesława Leśmiana i Kazimierza Wierzyńskiego. Związany z Piwnicą pod Baranami koncertował w Polsce i na świecie: Europie, USA, Kanadzie i Australii.
Ciche lata 80.
Po wyciszeniu artystycznym w latach 80. na scenę powrócił w 1989 roku. Współpracował także z młodym pokoleniem – wspólnie z zespołem Myslowitz nagrał utwór "Kraków". Ostatnią płytą Grechuty z premierowym materiałem były "Niezwykłe miejsca" (2004), gdzie znalazły się piosenki poświęcone miejscom, które go oczarowały.
Marek Grechuta zmarł po długiej i ciężkiej chorobie, 9 października 2006 roku w Krakowie. Uhonorowany pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis w 2005 roku.